Türkiyede hemodiyaliz hastalarında HCV genotiplerinin belirlenmesi

Abstract

ÖZET Hepatit C virusu (HCV), 80'li yılların sonunda genomu tanımlanmış bir RNA virüsüdür. Virus pozitif tek iplikçikti bir RNA virüsüdür ve genomu yaklaşık 9400 nükleotid uzunluğundadır ve içerdiği tek açık okunan bölgesi 3010-3011 aminoasit büyüklüğündeki poliproteini kodlar. 5' UTR bölgesinin bir kısmı HCV genotip ve subtipierinin ayırımında etkili olan bölgedir. Tüm dünyada en az altı majör HCV genotipi (la, Ib, 2a, 2b, 3a, 3b, 4,5,6) tesbit edildi. Çalışmanın amacı HCV- RNA' sının RT-PZR ile belirlenmesi ve Türk hemodiyaliz hastalarının HCV genotipinin saptanmasıdır. Bu çalışmaya Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Sosyal Sigortalar Kurumu Etlik Ankara Hastanesi hemodiyaliz ünitelerinde 1987-1999 yılları arasında hemodiyalize giren 94 hasta dahil edildi. Hastaların yaş ortalaması 49+17 yıl (ortalama+SD) olup 44'ü kadın 50' si erkekdi. Çalışmaya dahil edilen olguların tümünde anti HCV, HCV RNA, HBsAg, anti HBs ve ALT düzeyleri araştırıldı. Hastaların 41 (%44)' inde anti HCV, 36'sında HCV RNA, 1' in de HBs Ag, 54' ün de anti HBs pozitif bulundu. ALT seviyeleri ortalama 20±16 IU/L olarak bulunmuştur. HCV RNA'sı pozitif bulunan 36 (%38) hastaya RFLP yöntemi kullanılarak genotip tayini yapıldı. Hastaların 8'i 1a, 28i ise 1b olarak belirlendi. Çalışmamızda hemodiyaliz hastalarında dominant genotip 1b olarak saptandı. Elde edilen genotip sonuçlarını doğrulamak amacıyla iki hastaya DNA dizi analizi yapıldı. HCV pozitif ve negatif hastaların alındığı makinelerin ayrılması, mümkün olduğunca kan transfüzyonundan kaçınılması, eğer yeterli oluyor ise eritropoietin hormonu kullanılması fakat mutlaka kan verilmesi gerekiyorsa donörlerin HCV enfeksiyonu yönünden serolojik ve moleküler yöntemlerle araştırıldıktan sonra kanın kullanılması uygun olacaktır. Sonuç olarak diyalize giren hastalarda serolojik yöntemlerle HCV enfeksiyonunun taranması yanında RT-PZR yönteminin de rutin tanı aracı olarak kullanılması klinik açıdan önemli ve gereklidir.

SUMMARY Hepatitis C Virus was discovered at the end of eighties. Virus has a positive stranded RNA genome which is approximately 9400 base in length. It contains a single open reading frame encoding a polyprotein consists of 3010-3030 aminoacids. A part of 5'UTR of the virus is mostly used for determination of genotypes and subtypes. Six major HCV genotypes (la, lb, 2a, 2b, 3a, 3b, 4,5,6) have been determined worldwide so far. Aim of this study is to detect HCV RNA in the sera of the haemodialysis patients by RT-PCR and to determine the genotypes of HCV RNA in HCV positive patients. Ninety-four patients, from the Haemodialysis Units of Gazi University, School of Medicine and SSK, Etlik, Ankara Hospital, hemodialysed between 1987 and 1999, were enrolled in the study. The mean age of the patients was 49±17 years (mean±SD; 44 Female, 50 male). Anti-HCV, HBsAg, Anti-Hbs, ALT and HCV RNA were studied in the sera of all patients. Of the 94 patients, anti-HCV in 41 patients(44%), HCV RNA in 36 patients(38%), HBsAg in 1 patient, anti-HBs in 54 patients were found to be positive. HCV RNA was genotyped by PCR-RFLP method in HCV RNA positive patients. Eight patients showed genotype 1a pattern, where remaining 28 patients yielded genotype 1b. PCR products from 5'UTR of HCV RNA isolated from two patients were also sequenced to confirm the results of RFLP study. Genotype 1b was found to be dominant genotype among Turkish haemodialysis patients. Separation of the haemodialysis machines according to HCV status, avoiding from frequent blood transfusion, using eritropoetin hormone as an alternative option seem to be the main precautions. Blood donors should also be screened by serologic and molecular methods before transfusion. In addition to serologic markers, RT-PCR is also substantial for the follow up of the patients and to control the spread of disease in haemodialysis units.