Farklı kategorilerdeki bayan basketbolcuların somatotip özelliklerinin sedanterlerle karşılaştırılması

Abstract

99 6. ÖZET Bu çalışmanın amacı 1999-2000 sezonunda Türkiye Bayanlar 1. Basketbol liginde oynayan bayan basketbolcular, ayrıca genç ve yıldız kategorilerinde olan bayan basketbolcularla, bu yaş kategorileriyle aynı yaş gruplarında olan sedanterlerin somatotip özelliklerinin belirlenmesi ve ilgili literatüre göre durum tespitinin yapılmasıdır. Büyük bayan sporcu grubu 1. ligde basketbol oynayan bayanlardan, genç ve yıldız basketbolcu gruplar bu takımların alt yapısından oluşturulmuştur. Büyük bayan sedanter grubunu ise Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda öğrenim gören aktif spor yapmayan öğrenciler, genç ve yıldız sedanter grubunu Ankara'da bir devlet lisesinde öğrenim gören bayan öğrenciler oluşturmuştur. Her grup 12 kişiden oluşturulmuş olup toplam 72 gönüllü ve sağlıklı deneğin katılımı sağlanmıştır. Deneklerin yaş, boy uzunluğu ve vücut ağırlığı ortalamaları büyük bayan sporcularda 23.417±4.75 yıl, 177.291±9.406 cm, 71.875±7.763 kg., büyük bayan sedanterlerde 21.25±2.490 yıl, 168.583 cm ±6.459 cm, 55.583±6.067 kg., genç bayan sporcularda 17.25±0.965 yıl, 171.751 4.882 cm., 65.5±7.609 kg, genç bayan sedanterlerde 17.75±0.452 yıl, 161.916±5.125 cm., 53.166±4.407 kg., yıldız bayan sporcularda 15.0±0.738 yıl., 168.083±5.759cm., 59.5±6.215 kg, yıldız bayan sedanterlerde 15.166±0.717 yıl, 164.5±6.288 cm., 54.416±5.775 kg. dır. Standart alan ve laboratuvar testleri deneklerin fizik yapılarının belirlenmesi için uygulanmıştır. İstatistiki değerlendirmelerde ANOVA testi kullanılırken, gruplar arasındaki fark tespitinde ise TUKEY testi kullanılmıştır. Grupların boy uzunluğu ve vücut ağırlıklarına bakıldığında sporcu grupların sedanter gruplara göre daha uzun boylu ve daha fazla vücut ağırlığına sahip olduğu bulunmuştur. Gruplar arasında vücut yoğunluğu bakımından anlamlı farklılık elde edilmemiştir (p>0.05). Yağsız vücut ağırlığı ve vücut yağ ağırlığı bakımından sedanter gruplar, sporcu gruplara göre anlamlı derecede daha düşüktür (p<0.05).100 Vücut yağ yüzdesi ortalamaları büyük bayan sporcularda %17.875±2. 14, büyük bayan sedanterlerde % 16.628, genç bayan sporcularda %16.329±4.975, genç bayan sedanterlerde %16.888±1.46 yıldız bayan sporcularda %17.223±2.177, yıldız bayan sedanterlerde %16.252±3.373 bulunmuştur. Elde edilen vücut yağ yüzdesi ortalama değerleri bayan sporcular için normal kabul edilebilecek sınırlar içerisinde olduğu görülmüştür. Gruplar somatotip bakımından karşılaştırıldığında sporcuların mezomorf, sedanterlerin ektomorf puanlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Somatotip puanları ortalamaları büyük bayan sporcularda 2.475±0.495, 3.653±0.892, 2.056±1.049, büyük bayan sedanterlerde 2.19±0.403, 3.235±0.86, 3.789±0.505, genç bayan sporcularda 2.413±0.401, 3.517±0.821, genç bayan sedanterlerde 2.151±0.288, 2.708±0.601, 2.96±0.695, yıldız bayan sporcularda 2.496±0.577, 3.361±1.011, 2.809±0.88, yıldız bayan sedanterlerde 2.222*0.288, 2.72±0.798, 3.126±1.01 bulunmuştur. Araştırmada sonuç olarak, bayan basketbolcuların mezomorfık-ektomorfi olduğu tespit edilmiştir. feKÜMAKTASVON MERKEZİ

101 7. SUMMARY The aim of this study was to determine the somatotype properties between female basketball players who play basketball in Turkey I. league, young and junior groups and sedanteries who are at the same age groups and evaluate properties according to related iterature. Adult female group contains basketball players who play in I. league and junior and young groups formed the substructure of this group. Adult sedantery female group is selected from students of Physical Education and sports high school. Students of the state high school were used as a control in junior and young sedantery groups. Each groups contain 12 subject, 72 healthy and volunteer subjects were participate this study. The means of age, height, and body weight for adult female basketball players were 23.417±4.75 year, 177.291 ±0.406 cm and 71.87±7.763 kg, for adult sedantery female groups were 21.25±2.490 year, 168.583±6.459 cm, 55.585±0.67 kg, for young female basketball players were 17.25±0.965 year, 171.751±4.882 cm, 65.5±7.609 kg, for sedantery young female group were 17.75±0.45 year, 161.916±5.125 cm, 53.166±4.407 kg, for junior girl basketball players were 15.0 ± 0.738 year, 168.083 ± 5.759cm, 59.5±6.21 kg, for sedantery junior group were 15.166±0.717 year, 165.5±6.288 cm, 54.416±5.775 kg respectively. Standart area and laboratory tests were used to determine the physical properties of subjects. While statistical estimation were performed by ANOVA test, TUKEY test were used comparison of difference between groups. When we examined height and body weight of groups, it is found that sportive groups are taller, and more body weight than those in sedantery groups. There are no statistical difference in body density among groups. Lean body weight and body fat weight are lower in lexperimentals groups than sedantery groups. The means of body fat percent in the adult female basketball players group, young female basketball players group, young sedantery female group, junior102 female basketball players girl and junior sedantery female group were 17.875±2.14%, 16.628%, 16.328±4.975%, 16.888±1.46%, 17.223±2.177 and 16.252±3.373 tespectively. It is considered that the means of body fat percents for female basketball players were normal. According to the somatotype comparison we found that female basketball players have high endomorf points and sedantery women have high endomorf points. The means of somatotype points for adult female basketball players were 2.475±0.49, 3.653±0.892, 2.05±1.049, for adult sedantery women were 2.19±0.43, 3.235±0.86, 3.789±0.505, for young female basketball players were 2.413±0.401, 3.517±0.821, for young sedantery women 2.15±0.288, 2.708±0.601, 296±0.695, for junior female basketball players were 2.496±0.577, 3.361±1.011, 2.809±0.88 for junior sedantery girl were 2.222±0.288, 2.72±0.798 3.126±1.01. In this study we confirmed that female basketball players who play basketball were mesomorphic-ectomorphi.