Bazı organik klorlu pestisit ve poliklorlanmış bifenillerin infertil erkeklerde adipoz dokudaki düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

129 VII. ÖZET Organik klorlu pestisitler (OKP) ve polikloriu bifeniller (PCB); Kalıcı Organik Kirleticilerin (KOK) önemli elemanlanndandır. OKP'ler 1 940-1 950'lerde yüksek miktarlarda üretilmiş ve dünyadaki üretimleri gün geçtikçe artmıştır. Dolayısıyla DDT gibi OKP'lerin bazı üyeleri çevreye yayılmışlardır ve biyoakümülasyon ile besin zincirinin her basamağında yerini almıştır. Toksisitesi ve biyoakümülasyonu nedeniyle bu kimyasalların kullanımı birçok ülkede 1970' lerin başından itibaren geri çekilmiş ya da yasaklanmıştır. Çevresel kirleticiler grubundan halojenli aromatik grubun üyesi olan PCB'ler ise aromatik klorlu, dioksin benzeri bileşikler olup biyolojik parçalanmaya dirençlidir ve bu nedenle çevrede ve besin zincirinde kalır ve birikirler. Yurdumuzda PCB kullanımı 1996 yılında yasaklanmıştır. Sunulan çalışmada Ankara'da yaşayan sağlıklı ve infertil erkeklerin adipoz dokularındaki Organik klorlu pestisit ve poliklorlanmış bifenil düzeylerinin saptanması amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen veriler istatistiksel olarak değerlendirildiğinde; kontrol grubu ve infertil grup birlikte değerlendirildiğinde organik klorlu pestisitler için anlamlı bir sonuç bulunamazken (p>0.05), poliklorlanmış bifenil bileşiklerinden özellikle ksenoöstrojen oldukları da bilinen PCB 52 ve PCB 118 için bu değerler anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Ayrıca çalışmaya katılan bireylerin BMI (Vücut kitle indeksi), FSH (Folikül Stimule edici Hormon), LH (Luteinleştirici hormon) ve ST (Serbest Testesteron) değerleri de anket formu ile belirlenmiş ve bu değerlerin kendi içinde anlamlığını belirlemeye ve bu değerlerin ölçülen kimyasallarla ilişkisini belirlemeye yönelik istatistiksel çalışmalar yapılmıştır. Bu değerlendirmeler neticesinde anlamlılık tespit edilmemiştir (p>0.05).

130 VIM. SUMMARY Persistent OCPs and PCBs are the most important groups of Persistent Organic Pollutants (POPs). OCPs were produced in large number in the 1940-1 950s and global production increased every year. Some of the member of OCPs such as DDT has been transported throughout the global environment for many decades. PCBs were first manufactured commercially in 1929 and the concern about presence of PCBs in environment began in the 1960s. They have been used widely in various industrial processes. Because of the bioaccumulation and toxicity, usage of these chemicals for different purposes has been restricted or banned in many countries since early 1970's. PCB's are aromatic chlorinated and dioxin like compounds. Therefore this compounds accumulated in food chain and environment. PCBs are restricted for use in closed systems and banned after 1996 in Turkey. The present study aims to determine the changes of OCP and PCB levels from past to present and current levels of OCPs and PCBs in infertile or healthy men in Ankara. No statistically significant differences were found between control and infertile group (p>0.05) for OCP's. However significant differences (p<0.05) were observed between controls and infertile subjects for PCB's, especially PCB 52 and PCB 118 (known as ksenoestrogens). There was no statistically significant difference (p>0.05) between controls and infertile subjects for BMI (Body mass index), FSH (Follicles Stimulated Hormone) levels, LH (Luteineted Hormone) levels and ST (Free Testosterone) levels.