Foramen mandibulare lokalizasyonunun ince kesit bilgisayarlı tomografi ile incelenmesi

Abstract

-89- ÖZET Bilgisayarlı Tomografinin, mandibulada yumuşak doku ve kemiğin ilişkisinin belirlenmesinde, yumuşak doku kitlelerinin kemikte meydana getirdiği harabiyetlerin ve yayılımın değerlendirilmesinde standart bir teknik olduğu bildirilmektedir inferior alveolar sinir en büyük riski sagittal split osteotomisi (SSO) sırasında taşımaktadır. SSO ve intraoral vertikal ramus osteotomisi operasyonları yanında, mandibuler angulus konturlama cerrahisi için de, ramus anatomisine yönelik olarak BT ile elde edilecek verilerin cerrahlara rehberlik edebileceği ifade edilmektedir. Çenelere yönelik radyografîk incelemeler, uzun yıllardır geleneksel olarak panoramik filmler ve ağız içi filmler ile yapılmaktadır. Genel diş hekimliğinde çok sık başvurulan panoramik radyografilerde, uygun açılamaya dikkat edilerek pek çok anatomik bilgi elde edilebilir. Ancak mandibuler kanal, foramen mentale ve FM lokalizasyonunun belirlenmesinde yeterli olamayabilir Çalışmamızda, FM' nin mandibuler ramus üzerindeki belirli anatomik noktalara olan mesafe ve açılarının değerlendirilmesini amaçladık. Çalışma gruplarına 20-35, 36-50, 51-65 yaş arası bireyler dahil edildi. 27 kadm ve 27 erkekten oluşan 54 hastanın, toplam 108 ramusu incelendi. Bilgisayarlı Tomografi verileri üzerinden, her hastada aynı şekilde FM' nin seçilen referans noktalara olan mesafe ve açılan belirlendi. BT verileri kullanılarak reformat görüntüler üzerinde ramus medial yüzü hakkında ayrıntılı bilgiler elde edilebileceği gözlendi. FM'nin % 84.6 oranla oklüzal düzlemden belli mesafelerde yukarıda konumlandığı ancak genel olarak düşünüldüğü şekilde, oklüzal düzlemden 1 cm. yüksekte değil, ortalama olarak 6,29 mm. yukarıda konumlanmış olduğu belirlendi.-90 Horizontal yönde ramus toplam genişliği ve gonial açı ile FM' nin ramus üzerinde konumu arasında güçlü korelasyonlar tespit edildi.. Çalışma popülasyonu içinde, genel ortalamada sağ ve sol taraf ölçümleri arasında boyutsal ve açısal fark belirlenmedi. Kadınlar ve erkeklerde, ramusun iskeletsel gelişim potansiyellerinden kaynaklanan ve genel olarak beklenen farklılıklar tespit edildi. FM lokalizasyonunun yüksek oranda bireysel olduğu gözlendi. Çalışmamız sonucunda, her hastada güvenilir cerrahi girişimlerde bulunulması ve kalıcı sinir harabiyeti gibi komplikasyonların en aza indirilebilmesi için BT cihazları ve verileri ile her hastanın operasyon öncesi değerlendirilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.

91 SUMMARY Computerized Tomography (CT) is known as a standard technique for visualizing the relationship between soft tissue and bone, also evaluation of maxillofacial tumors with bone destruction and involvement. The highest risk of injury to the inferior alveolar nerve may happen during the sagittal split osteotomy. It has been reported that CT data can also be a guide to the surgeons before intraoral vertical and mandibular angle contouring operations. Maxillo-mandibular area has traditionally been evaluated by conventional panoramic and intraoral films for years. Valuable anatomic information can be obtained from panoramic radiographics with suitable technique. However, visualizing the mandibular canal, mandibular foramen (FM)and the mental foramen may not be possible. In our study, we aimed to calculate the angle and distance of FM to some anatomical reference points. Patients who are 20-35, 36-50 and 51-65 years old were included in our study groups. The mandibular ramus of 54 patients ( 27 woman, 27 man) were evaluated. Through the CT datas, the localization of FM is evaluated in each patients with the same technique. It has been observed that, valuable information about the mandibular ramus is obtainable by using the reformatted CT datas. A significant correlation is set between the total width of ramus and the distalisation of FM. Also a significant correlation is found between the angle of the ramus and the medialisation of the FM. The shortest diameter of the ramus is found not to be at the same level with the occlusal plane. The gonial angle did not increased by age. In additon, a slight decrease was found in patiens who had enough teeth to preserve their alveolar height.92. In our study group, no significant differences was found between right and left side measurement. In general, expected male and female skeletal growth differences were observed in most of the measurements. It has been observed that, the localisation of the FM is highly individualistic. In conclusion, we have believed that, every patient should be observed with CT datas in order to maintain safer surgical operations and minimize the high risk of injury to the neurovascular structures.