Okul öncesi öğretmenlerinin çocukluk anlayışı

Abstract

Bu çalışmada okul öncesi öğretmenlerinin çocukluk anlayışlarını hem niteliksel hem de niceliksel olarak değerlendirmek amaçlanmıştır. Karma metot yöntemi kullanılarak yapılan bu araştırmanın nitel boyutunda çalışma grubunu, amaçlı örnekleme yönteminden uygun örnekleme tekniği kullanılarak ulaşılan Ankara İli Merkez İlçelerinde görev yapan 51 okul öncesi öğretmeni oluşturmuştur. Nicel boyutunda ise kartopu örnekleme tekniği ile Türkiye genelinde 557 okul öncesi öğretmenine ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak nitel boyutta yarı yapılandırılmış görüşme sorularından yararlanılmış, nicel boyutta ise araştırmacılar tarafından geliştirilen Çocukluğa Bakış Sıfat Listesi kullanılmıştır. Görüşme soruları, okul öncesi öğretmenlerinin çocuğa ve çocukluğa bakış açılarını, çocukların temel gereksinimleri ve hakları konusunda neler düşündüklerini, çocuklarla çalışmanın zorlukları ile avantajları hakkındaki görüşlerini ve çocuklara karşı sorumluluklarının neler olduğunu içermektedir. Çocukluğa Bakış Sıfat Listesi 72 sıfattan oluşan çocuk algısını ölçen bir araç olarak geliştirilmiştir. Görüşme soruları içerik analizi yaklaşımı ile analiz edilmiş, Çocukluğa Bakış Sıfat Listesi ile elde edilen veriler de SPSS 20 paket programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak, çalışmaya katılan okul öncesi öğretmenleri çocuğa ve çocukluğa karşı genel olarak olumlu bir bakış açısına sahiptir. Haklar ve gereksinimlere ilişkin okul öncesi öğretmenlerinin anlayışlarına göre çocukların en çok sevgiye gereksinim duydukları, korunma ve güvende olma hakkına sahip oldukları, en önemli haklarının ise anne ve babaya sahip olma hakkı olduğu görülmektedir. Katılım hakkı konusunda evde, okulda ve toplumda çocukların görüşlerine başvurulması gerektiği, okulda en çok etkinlik seçiminde çocukların görüşlerinin alındığı ve alınan kararlarda çocukların görüşlerinin daha etkili olduğu belirlenmiştir. Okul öncesi öğretmenlerinin çocukla çalışma anlayışlarına göre, çocuklarla çalışmanın en büyük avantajı çocukların doğal ve masum olmaları, en zor tarafı da velilerle iletişim problemidir. Ayrıca okul öncesi öğretmenlerinin çocuklara karşı mesleki sorumluluklarının çocukları iyi bir birey olarak yetiştirmek olduğu, çocuklara karşı vicdani sorumluluk hissettikleri ve bir yetişkin olarak gereksinimi olan ve zor durumdaki tüm çocuklara yardım etme sorumluluğu hissettikleri belirlenmiştir.

The aim of this study is to interpret the understanding of childhood of preschool teachers in terms of both quality and quantity. From qualitative aspect of this research done by using mixed method, the study group is comprised of 51 preschool teachers in charge within central districts of Ankara province, which is obtained by using proper sampling technique from intentional sampling method. And the quantitative aspect done by using snowball sampling technique and by this technique, it is reached to 557 preschool teachers overall Turkey. In terms of quality, it has benefited from semi structured interview questions as a data collector and in terms of quantity, Adjective List of Looking Childhood, which is developed by researchers, is used. Interview questions comprise preschool teachers' viewpoints about child and childhood, their thoughts about children's basic needs and rights, their opinions about difficulties and advantages working with children and what are their responsibilities for the children. Adjective List of Looking Childhood, which comprises 72 adjectives, developed as a tool to measure child perception. Interview questions analyzed by using content analysis approach and the datas, which are obtained by Adjective List of Looking Childhood, analyzed by using SSPS 20 package program. As a result, generally the preschool teachers who took part in this study have a positive point of view about child and childhood. According to the preschool teachers, it can be seen that children mainly need love, they have the protection and security rights and their most important right is to have a mother and a father in terms of rights and needs. It is declared that in terms of participation right, in the house, in school and in the society, it is a necessity to consult children's opinions and it is informed that the teachers mostly get the children's opinions in activity choices and said that children's choices are more effective. According to preschool teachers' understanding of working with children, the biggest advantage of working with children is that children are so natural and innocent and the hardest part is the problem of communication with their parents. Also, it is detected that preschool teachers' professional responsibilities for the children is to raise the children as good individuals, teachers feel responsible for the children in terms of conscience and as grown up people, they feel responsible for the children who have needs and to help children who are in hard conditions.