TIMSS 2011 8. sınıf öğrencilerinin fen başarısı ile ilişkili öğrenci ve öğretmen niteliklerinin bilişsel alanlara göre incelenmesi: İki düzeyli hiyerarşik lineer model analizi

Abstract

Bu çalışma TIMSS 2011 çalışmasına katılan 8. sınıf öğrencilerinin fen başarı testinde yer alan bilişsel alanlara ait başarıları ile ilişkili olan öğretmen ve öğrenci niteliklerinin belirlenmesi ve bilişsel alanlara göre karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın evrenini 2011 yılında 8. sınıfta öğrenim gören 1.165.721 öğrenci ve bu öğrencilerin öğretmenleri oluşturmaktadır. TIMSS 2011 çalışmasına, ilk aşamada çalışmaya katılacak okulların, ikinci aşamada ise bu okullarda yer alan sınıfların belirlendiği iki aşamalı tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen 239 okuldan 6928 öğrenci, bu öğrencilerin öğretmenleri ve okul müdürleri katılmıştır. Bu çalışmanın örneklemini yapılan ön analizler sonucunda analizlere dahil edilmesi uygun görülen 5376 öğrenci ve 227 öğretmen oluşturmaktadır. Öğrencilerin bilişsel alanlara ait fen başarıları ile ilişkili olan öğrenci ve öğretmen nitelikleri incelendiği için bu çalışma korelasyonel araştırmalara örnektir. Çalışmada öğrencilerin başarıları ile ilişkili olan değişkenlerin belirlenmesi amacıyla iki düzeyli (öğrenci ve öğretmen) hiyerarşik lineer modelleme analizi kullanılmıştır. Bu kapsamda öğrencilerin bilişsel alanlara ait fen başarı puanları çalışmadaki bağımlı değişkenlerdir. Yapılan analizler sonucunda öğrenci düzeyinde her üç bilişsel alan için de `evdeki kitap sayısı, baba eğitim düzeyi, öğrencilerin eğitim beklentisi ve fen öğrenmeyi sevme durumları` değişkenleri öğrencilerin başarıları ile istatistiksel olarak manidar bir şekilde ilişkili bulunmuştur. Bunun yanında bilme ve akıl yürütme bilişsel alanı için 'evde bilgisayar sahibi olma' ve uygulama bilişsel alanı için de 'evde oda sahibi olma' değişkenleri öğrenci düzeyinde manidar olarak ilişkili bulunmuştur. Öğretmen düzeyinde öğrencilerin bilişsel alanlara ait fen başarıları ile ilişkili bulunan değişkenler ise; bilme ve uygulama bilişsel alanları için 'ön bilgi eksikliğinin öğretimi kısıtlaması ve okulun akademik başarıya verdiği önem' iken akıl yürütme bilişsel alanı için bu değişkenlere ek olarak 'öğretmen cinsiyeti' de manidar olarak ilişkili bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: TIMSS, Hiyerarşik Lineer Modelleme, Çok Düzeyli Modelleme,Bilişsel Alan, Fen Başarısı

The aim of this study is to investigate the relationship between the characteristics of students and teachers and 8th grade students' TIMSS 2011 science achievement in respect to the cognitive domains and compare the statistically significant variables. The population comprise of 1.165.721 students who attended 8th grade in 2011 and their teachers and headmasters. In TIMSS 2011 study, 6928 students and their teachers and headmasters from 239 schools were determined with a two stage random sample design, with a sample of schools drawn as the first stage and one or more classes of students from each of the sampled schools as a second stage. The sample of this study consists of 5736 students and their 227 teachers after the pre-analysis. Since the relationship between the student and teacher caharacteristics and students' science achievement in respect to the cognitive domains, it is a correlational study. The data was anaylized with the Two-Level Hierarchical Linear Modelling. As a result of the analysis in student level `the amount of the book at home, male parent education level, the education expectation of the students and enjoying learning science` are correlated with the students' achievement for all cognitive domains. In addition for knowing and reasoning cognitive domains `having own room at home` and for applying cognitive domain `having own room at home` are correlated with students' achievement. In teacher level the correlated variables are `lack of information and school emphasize on academic success` for all cognitive domains and in addition to them `teacher gender` for reasoning cognitive domain.Key Words:, TIMSS, Hierarchical Linear Modeling, Multilevel Modeling, Cognitive Domains, Science Achievement