Sosyal bilgiler dersinde, zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilere yön bulma becerisinin kazandırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı 6.sınıfa devam eden hafif düzey zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilerin yön bulma becerilerini geliştirmeye yönelik etkinliklerin, öğrencilerin akademik başarısına etkisini belirlemektir. Araştırmada nitel ve nicel analizin birlikte kullanıldığı karma araştırma desenlerinden eşzamanlı dönüşümsel tasarım kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örneklem yoluyla seçilen ve 2014-2015 öğretim yılında Ankara ilinde bir özel eğitim kurumuna devam eden hafif düzey zihinsel yetersizliğe sahip üç öğrenci ile oluşturulmuştur. Araştırma verileri araştırmacı tarafından geliştirilen, 2 bölüm ve 22 sorudan oluşan `Yön Bilgisi Testi` ile toplanmıştır. Testin ilk bölümünü öğrencilerin yön bulma becerisini kazanabilmeleri için öğrenmeleri gereken ön koşul kavramların (yön, ara-ana yön, harita, pusula) kazanılmışlık düzeyini ölçmek amacıyla hazırlanan `Kavram Bilgisi Testi` oluştururken, ikinci bölümünü ise yön bulma becerisinin ne düzeyde kazanıldığını ölçmeye yönelik hazırlanan `Beceri Düzeyi Testi` oluşturmaktadır. 2 oturumdan oluşan önkoşul kavramların öğretiminde Doğrudan Öğretim Modeli, 3 oturumdan oluşan beceri öğretiminde Gösterip Yaptırma Yöntemi kullanılmıştır. Son testin uygulanmasının ardından nitel ve nicel veriler ayrı ayrı analiz edilmiş, veriler veri yorumlama aşamasında birleştirilmiştir. Araştırma zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilere beceri öğretiminden önce, varsa, o beceriye ilişkin önkoşul kavramların öğretilmesinin öğrencilerin beceriyi kazanmalarında oldukça etkili olduğu sonucunu ortaya koymuştur. Araştırmada elde edilen bir başka sonuca göre yön ve harita kavramlarının zihinsel yetersizliğe sahip öğrenciler için zor ve soyut kavramlar olduğu fakat doğrudan öğretim modelinin öğrencilerin bu gibi soyut kavramları öğrenmelerinde etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğrencilerin harita ve pusula ile yön bulma becerisi kazanmalarında etkili olan gösterip yaptırma yönteminin diğer yön bulma yöntemlerinin öğretiminde yetersiz kaldığı görülmüştür.Anahtar Kavramla : Sosyal Bilgiler, hafif düzey zihinsel yetersizlik, yön bulma becerisi, beceri öğretimi

The purpose of this study is to determine the effects of the activities which are aimed to develop the sense of direction of students, who are at the sixth grade and who have a low level of mental inadequacy, on their academic success. Transformational design out of the mixed methods which apply qualitative and quantitative analysis was used. The participants of the study were selected with purposive sampling and consist of three students with low level of mental inadequacy studying in a private teaching institution in Ankara between 2014 and 2015 academic year. Data were collected by a `Direction Knowledge Test` which is developed by the researcher and consists of 2 parts and 22 questions. While the first part of the test consists of `Concept Knowledge Test` prepared to measure the level of the acquisition of students of the prerequisite concepts (such as direction, cross-main path, map, compass) necessary for acquiring sense of direction, the second part consists of `Skill Level Test` prepared to measure the students' acquisition level of the sense of direction. In the teaching prerequisite concepts part, which consists of 2 sessions, Direct Teaching Method was applied and in the teaching skill part, which consists of 3 sessions, Demonstration Method was applied. After the application of the last test, qualitative and quantitative data were analyzed separately, and then data were reunited in the data interpretation part. The results of the study show that teaching of the prerequisite concepts, if present, related to that skill before teaching the skill itself to the students with mental inadequacy is highly effective on the acquisition of that skill. Another result of the study shows that concepts related to direction and map are abstract and difficult for the students with mental inadequacy but direct teaching methods are effective in the learning of such abstract concepts by these students. Moreover, the results of the study also show that the demonstration method, which is effective in students' acquisition of the sense of direction with the help of a map and compass, is insufficient in the teaching of the other direction finding methods.Key Words : Social Sciences, Low Level of Mental Inadequacy, Sense of Direction, Skill Teaching