Manisa Yazma Eser Kütüphanesinde bulunan `Sıfâtü`l Haremeyn` adlı yazma eserin süsleme özellikler

Abstract

Bu araştırmada Manisa Yazma Eser Kütüphanesi'nde bulunan 45 HK 5145 Envanter numaralı Abdülaziz bin Mahmud el-İsfahanî (Hayâtî)' ye ait Sıfâtü'l Haremeyn adlı yazma eserin süsleme özellikleri incelenmiştir. Eserin minyatürlerinde Mekke ve Medine'deki kutsal mekânlar tasvir edilmiştir. Eser ait olduğu devrin Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman'a sunulmuştur. Söz konusu eserin, daha iyi anlaşılması, üslup özellikleri bakımından tanıtılması, eserlerin belgelenerek literatüre kazandırılması ve gelecek nesillere aktarılması açısından önemlidir. Araştırma kapsamında cilt, hat, minyatür ve tezhip sanatının tarihsel gelişim süreci, üslup özellikleri, uygulama alanları, kent tasvirciliği ve Sıfâtü'l Haremeyn hakkında bilgi verilmiştir. Eserin Manisa Yazma Eser Kütüphanesi'nden fotoğrafları temin edilmiş, tezhip, minyatür çizimleri yapılmış ve eserdeki süslenen her sayfa için bilgi formları oluşturulmuştur. Yazma eserin tezhip ve minyatürlerinde yer alan Osmanlıca metinler bilgi formlarına işlenmiştir. Araştırmada 67 bilgi formu oluşturulmuştur. Bunların 1'i cilt, 46'sı tezhip, 20'si minyatürdür. Eserin deri ile ciltlendiği, süslemelerinde ise altın kullanıldığı görülmüştür. Eser Talik hattı ile yazılmış fakat zahriye ve dibâce (mukaddime) sayfası sülüs hattı ile yazılmıştır. Yazma eserin XVI. yüzyıl klasik dönem özelliklerini kullanılan renkler, süsleme unsurları ve teknik özelliklerle yansıttığı sonucuna varılmıştır.

In this studied, embellishing features of manuscript, which belongs to Abdulaziz bin Mahmud el-Isfahanî (Hayâtî), stock numbered 45 HK 5145 and named `Sıfâtü'l Haremeyn` in Manisa Manuscript Library is studied. In the miniatures of work depicts Mekke and Medina's holly places. The manuscript is presented to The Lawmaker Sultan Süleiman. A better understanding of the manuscript in question and to add it to the literature is important for beter understanding of next generations. The information about historical development process of binding of manuscript, calligraphy, miniature and art of illumination; stylistic features, fields of application, depiction of the city and Sıfâtü'l Haremeyn is provided in the scope of the research. The pictures of the manuscript is obtained from Manisa Manuscript Library, drawings of miniature and art of illumination are recreated, and data sheets are formed for every embellished page in the manuscript. Also informaton forms created for minatures and art of illumunations located around otoman texts. Total 67 information form is created for research.1 information form for binding of the work 46 are for art of illimunation, 20 are for minuatures. We can see the manuscript is binded with leather and golden decorations are used on the pages. The manuscript is written in talik style however, zahriye and dibâce (mukaddime) pages are written in sulus style. As a result the manuscript have colors, decoration elements and tecnical elements from clasical epoch of 16th century.