Rubus sanctus schreber bitkisi üzerinde yapılan fitokimyasal ve biyolojik aktivite çalışmaları

Abstract

Rubus türlerinin genç sürgünleri halk tıbbında yara iyileştirici olarak, enfekte olmuşböcek ısırıkları ve sivilcelerin iyileştirilmesinde yüzyıllardır kullanılmaktadır.Ülkemizde geniş bir yayılış gösteren ve halk tıbbında kullanılan R. sanctusbitkisinin fitoterapide kullanılabilirliğini belirlemek ve yara iyileştirici aktivitesinindeğerlendirilmesi amacıyla bitkinin toprak üstü kısımlarından metanollü ekstrehazırlanmıştır. Metanollü ekstrenin yara iyileştirici etkisi yara iyileşmesinde önemlirol oynayan ve metalloproteinaz enzimler olarak bilinen hyaluronidaz, kolajenaz veelastaz enzim inhibisyonunun ölçülmesi suretiyle yapılmıştır. Yapılan aktiviteçalışmasında metanollü ekstrenin aktif çıkmasına bağlı olarak bu ekstre silikajelkolon kromatografisi tekniği kullanılarak fraksiyonlanmış ve aktif çıkan fraksiyondayapılan preparatif ince tabaka kromatografisi ile etkiden sorumlu bileşik olarak`Kersetin-3-O-β-galaktozit (hiperozit)` izole edilmiştir. Kersetin-3-O-β-galaktozit'inetki mekanizmasını aydınlatmak üzere yapılan in vitro deneylerde bu bileşiğinkolajenaz enzimini inhibe ederek yara iyileşmesinde rol oynadığı tespit edilmişAnahtar Sözcükler : Elastaz, fitoterapi, hiperozit, hyaluronidaz, kolajenaz,Rosaceae, Rubus sanctus, yara

Young shoots of Rubus species have been used for healing of wounds, infectedinsect bites and pimples in folk medicine for ages. In order to detect thephytotherapeutical usage and evaluate the wound healing activity of R. sanctusdistributed widely in our country and used in folk medicine, methanol extract fromthe aerial parts of the plant was prepared. The wound healing activity of themethanol extract was evaluated by measuring the inhibition of metalloproteaseenzymes called hyaluronidase, collagenase and elastase which play an importantrole in healing process. The methanol extract of the aerial parts of the plant whichwas found to be active was fractionated by using silicagel columnchromatography. The active fraction was subjected to preperative thin layerchromatography to obtain the active compound `quercetin-3-O-β-galactoside(hyperoside)`. The in vitro studies were performed to enlighten the compound'smechanism of action. It has been suggested that the isolated compound plays arole in wound treatment via the inhibition of the collagenase enzyme.Elastase, phytotherapy, hyperoside, hyaluronidase,colagenase, Rosaceae, Rubus sanctus, wound.