Okul öncesi eğitim alan 6 yaş çocuklarının yaratıcılık düzeylerinin öğretmenlerinin ve sınıf ortamlarının yaratıcılıklarına göre incelenmesi

Abstract

Araştırmada Kayseri ili merkez ilçelerinde (Melikgazi, Kocasinan, Talas) bulunan 6 yaş çocuklarına sunulan sınıf ortamlarının çocuğun ve öğretmenin yaratıcı düşünme becerileriyle ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca okul öncesi eğitim ortamlarının, çocuğun ve öğretmenin yaratıcılığı arasındaki ilişki bazı değişkenler açısından da incelenmiştir. Bu amaçla araştırma kapsamında Lee ve Lee (2002)'nin Kore'de geliştirildiği Hibrit Yaratıcılık Testi (Okul Öncesi- Yaratıcı Düşünme Becerisi Bölümü) (HYT)'nin Türkçeye uyarlanması ve Okul Öncesi Yaratıcı Sınıf Ortamı Ölçeği'nin geliştirilmesi yapılmış ve öğretmenlerin yaratıcı düşünme düzeylerini ölçmek için `Ne Kadar Yaratıcısınız?` Ölçeği kullanılmıştır. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden altı yaş çocukların öğretmenlerinin görüşlerine göre sınıf ortamlarının yaratıcılıklarını belirlemek için 246 öğretmen örnekleme alınarak Yaratıcı Sınıf Ortamı Ölçeği geliştirilmiştir. Yaratıcı Sınıf Ortamı Ölçeği geçerlik ve güvenirliliğinin belirlenmesinde Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliğinin belirlenmesinde Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı incelenmiştir. Hesaplama sonucunda Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) testi 0,916 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, Yaratıcı Sınıf Ortamı Ölçeği okul öncesi dönemdeki çocukların sınıf ortamlarının yaratıcılığını ölçmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araçtır. Araştırma kapsamında çocuklar için Hibrit Yaratıcılık Testi'nin (HYT) Türkçeye uyarlaması gerçekleştirilmiştir. Geçerlik ve güvenirlik çalışması kapsamında okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 51 çocuğa Hibrit Yaratıcılık Testi uygulanmıştır. Hibrit yaratıcılık testinde yer alan imgelem, esneklik, akıcılık, özgünlük, süreklilik, tamamlama, yeni eleman ekleme, tema ve alışılagelmemiş alt boyut yeteneklerinden okul öncesi dönem çocuklarının almış oldukları puanların güvenirliğinin belirlenmesi amacıyla Cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0,837 olarak hesaplanmıştır. Hibrit Yaratıcılık Testi'nin Türkçeye uyarlanması ve Yaratıcı Sınıf Ortamı Ölçeğinin geçerlilik güvenirlilik çalışmasından sonra esas uygulamaya geçilmiştir. Araştırma Kayseri ilinin merkez ilçeleri olan Melikgazi, Kocasinan ve Talas ilçelerinde MEB'e bağlı bağımsız anaokulları ve ilkokulların bünyesindeki anasınıflarında bulunan altı yaş grubu (60-72 ay) çocuklar ve bu çocukların öğretmenlerinden oluşmaktadır. Bu bağlamda ilçelerde bulunan çocuk sayılarını da dikkate alarak her sınıftan en fazla yedi çocuk olacak şekilde toplam 357 çocuğa Hibrit Yaratıcılık Testi uygulanmış ve çocukların Yaratıcılık düzeyleri incelenmiştir. Ayrıca yaratıcılık düzeyi belirlenen çocukların öğretmenlerinin yaratıcılıklarını belirlemek amacıyla Çoban'ın (2016)'nin geçerlilik güvenirlik çalışmasını yenilediği `Ne kadar yaratıcısınız? Ölçeği` uygulanmıştır. Yine bu çocukların bulundukları sınıf ortamlarının yaratıcılık düzeyini ölçmek amacıyla Yaratıcı Sınıf Ortamı Ölçeği öğretmenlere uygulanmıştır. Veriler, araştırmanın genel amaç ve alt amaçları doğrultusunda analiz edilmiştir. Veriler öncelikle SPSS 20.0 paket programına aktarılmıştır. Ardından da araştırmanın alt problemleri doğrultusunda istatistikler hesaplanmıştır. Farklılık için p<0,05 anlamlılık değeri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda okul öncesi dönem altı yaş grubu çocukların yaratıcılıklarını ölçen HYT uygulamaları sonucunda çocukların orta düzeyde yaratıcılığa sahip oldukları belirlenmiştir. Buna karşın çocukların yaratıcılık düzeylerinin daha uzun süre okul öncesi eğitim almaları, anne ve babalarının üniversite mezunu olmaları, annelerinin çalışıyor olmaları, bulundukları sınıfın mevcudunun 21 ve daha fazla olması ve öğretmenlerin sınıfta bulununan merkezleri çocukların ihtiyaçları doğrultusunda değiştirimeleri lehine farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Geliştirilen okul öncesi eğitim sınıflarının yaratıcılık düzeyini ölçen Okul Öncesi Yaratıcı Sınıf Ortamı Ölçeği uygulamaları sonucunda öğretmenler tarafından bulundukları sınıf ortamlarının oldukça yüksek yaratıcı özellikler taşıdığı ancak, sınıflardaki yaratıcı ortamın okul türü, öğretmenin kıdemi, sınıf mevcudu ve sınıflarda bulunan merkezlerin değiştirilme sıklığına göre herhangi bir değişiklik göstermediği bulunmuştur. Araştırmada öğretmenlerin yaratıcılıkları `Ne Kadar Yaratıcısınız?` ölçeği kullanılarak ölçülmüş ve sonuçta öğretmenlerin yüksek düzeyde yaratıcılığa sahip oldukları bulunmuştur. Araştırmada aynı zamanda çocukların, öğretmenlerinin ve sınıf ortamının yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Sonuçta öğretmenler ile sınıf ortamının yaratıcılık düzeyleri arasında ilişki olmadığı, sınıf ortamı ölçeğinin alt boyutları arasında orta ve yüksek düzeyde ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan okul öncesi dönem çocuklarının yaratıcı düşünmelerinin okul ortamlarının yaratıcılıkları, öğretmenlerinin yaratıcılıkları, çocukların ve öğretmenlerinin demografik özellikleri tarafından ne derece açıklandığı belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda okul öncesi dönem çocuklarının yaratıcı düşünmelerindeki değişkenliğin % 6'sını babaların üniversite mezunu olmasının, %3'ünü okul öncesi eğitim sınıfındaki yüksek düzeyde yaratıcı ortamın, % 2'sini okul öncesi öğretmenlerinin 11 yılın altında tecrübeye sahip olmasının, % 1'ini çocukların bir yıldan fazla okul öncesi eğitim kurumuna devam etme süresinin, %1'inin de öğretmenlerin sınıflarında bulunan merkezlerde sık değişiklik yapmalarının okul öncesi dönem çocuklarının yaratıcı düşünmelerindeki varyansın %13'ünü açıkladıkları belirlenmiştir.

It was aimed to investigate the relationship between the creative school environment and the creative thinking skills of the child and the teacher in the study for 6- year old children in the provincial centers of Kayseri province (Melikgazi, Kocasinan, Talas). In addition, the relationship between pre-school settings and the creativity of the child and the teacher has been examined in terms of some variables. For this purpose, Adapting Integrated Creativity Test developed by Lee and Lee (2002) in Korea (Pre-school-Department of Creative Thinking- K-ICT) to Turkish and Development of the Pre-School Creative School Environment Scale were made within the scope of the research and the How Creativity Are You? scale was used to measure teachers' creative thinking levels. According to the opinions of the teachers of the six-year-old children attending the pre-school education institution, The Creative School Environment Scale was developed by sampling 246 teachers to determine the creativity of school environments. Exploratory factor analysis (AFA) and Confirmatory Factor Analysis (DFA) were applied to determine the validity and reliability of the Creative School Environment Scale. The reliability coefficient for internal consistency of Cronbach Alfa has been examined to determination of the reliability of the scale. As a result of calculation, Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) test was calculated as 0,916. According to the obtained findings, the Creative School Environment Scale is a valid and reliable tool that can be used to measure the creativity of school environments for preschool children. The Integrated Creativity Test (K-ICT) for children was adapted to Turkish within the context of the research. The Integrated Test was applied to 50 children who continue to pre-school education institution under the validity and reliability study. The Cronbach alpha reliability coefficient was calculated as 0,837 to determine the reliability of the scores of the pre-school children from the imagination, flexibility, fluency, originality, continuity, completion, adding new element, theme and unusual sub-skills in the Integrated creativity test. The reliability coefficient was calculated as 0.837 as a result of the calculation, After the adaptation of the Integrated Creativity Test to the Turkish and the study of reliability and the validity of the Creative School Environment Scale, the main application was passed. The Research is composed of six age of children (64-74 months) in independent kindergartens depending on the Ministry of National Education and the children in kindergartens in primary schools and the teachers of these children in the provinces of Melikgazi, Kocasinan and Talas, which are the central districts of Kayseri province. In this context, Integrated Creative Test was applied to 375 children in total up to 7 children in each classes and the creativity level of the children has been examined. In addition, the How Creativity Are You? scale was applied in which Çoban (2016) renowned the study of validity and reliability in order to determine the creativity level of the teachers of children whose creativity level was determined. Teachers of Creative School Environment Scale was applied to the teachers in order to measure the level of creativity of the school environment. In the analysis part of the data, it was evaluated in terms of the general purpose and sub-objectives of the research. First, the data were transferred to the SPSS 20.0 package program. Then statistics were calculated in accordance with the sub-problems of the research. For the difference p <0.05 significance value was used and the results were tabled and interpreted. At the end of the study,at the end of Integrated Creativity test applications which scale the creativity level of 6-age children,it was determined that the children have medium-level of creativity. Conversely, it emerges that it differentiates in a positive way If children have more years spent at preschool,their parents are bachelor ,their mothers work and the number of the students is 21 and above it and their teachers change the centers of the classroom according to their needs. It has been found that the classroom environment they are in has a very high creative qualities by teachers as a result of the Pre-School Creative Classroom Environment Scale administrations that measure the level of creativity of the developed pre-school education classes, but, it has not been shown any change according to the type of creative environment in classroom,teacher's seniority, frequency of exchange of classrooms and centers located in classrooms. In the study, teachers' creativity was measured using the `How creative are you?'' scale, and it has been found that teachers have a high level of creativity in the end. In the study, the relationship between the creativity levels of children, teachers, and the classroom environment has been examined at the same time. Ultimately, it has been determined that there is no relation between teachers and creativity levels of the classroom environment and that there are moderate and high levels of relation between the sub-dimensions of the classroom environment scale. It has been determined that the creative thoughts of pre-school children participating in the research are explained by the creativity of school environments, the creativity of teachers, the demographic characteristics of children and teachers. As a result of the analyzes conducted,it has been determined that 6% of the variance in preschool children's creative thinking was due to the fact that their parents were university graduates and 3% explained the high level creative environment in the pre-school education class and 2% of primary school teachers declare that they have less than 11 years of experience, and 1% of children stated that the duration of their stay in the pre-school education institution for more than one year and 1% of the teachers who make frequent changes in the centers in their classroom account for 13% of the variance in the creative thinking of pre-school children.