Dendritik hücrelerin ateroskleroz gelişimindeki rolünün araştırılması

Abstract

Dendritik hücreler (DH) antijen sunan hücreler ailesinin önemli elemanlarından biridir. Bağışıklık sisteminin antijene cevabını başlatır, artırır veya yavaşlatabilirler. Bu hücreler ilk olarak 1868 yılında cilt dokusunda bulunmuş ve `Langerhans Hücreleri` olarak adlandırılmıştır. 1973 yılında ise Ralph Steinman tarafından dalakta gösterilmişlerdir. Daha sonra işlevlerine ve bulundukları dokuya göre DH'lerin çeşitli alt tipleri tanımlanmıştır. Ateroskleroz; damar dokusunda kontrol edilemeyen lipid depolanması ile giden kronik ve ciddi bir sağlık problemidir. Ateroskleroz konusundaki klinik çalışmalar uzun yıllardır yapılmakla birlikte bu kontrolsüz lipid depolanma olayını başlatan ve ilerleten immünobiyolojik hücresel parametrelerin araştırılması son yıllarda daha çok önem kazanmıştır. Şimdiye kadar aterosklerozda özellikle monositler ve makrofajların rolleri ile ilgili pek çok çalışma yapılmıştır. Burada sunulan tez çalışmasında, DH'lerin aterosklerozda görülen kronik enflamatuvar süreci yöneten elemanlar olduğu öne sürülerek patolojideki rolleri araştırılmıştır. Tez çalışmasına dahil edilen 29 kişinin 6 tanesi negatif kontrol grubunu oluşturmaktadır; bu grupta koroner arter hastalığı (KAH) olmayan, ancak mitral kapak replasmanı (MVR) veya aort kapak replasmanı (AVR) ameliyatı geçirmiş 5 hasta ile 1 tane sağlam-sağlıklı gönüllü bulunuyordu. Çalışmaya dahil edilen diğer 23 hasta ise çeşitli derecelerde aterosklerozu olup bu nedenle koroner arter bypass cerrahisi (CABG) geçirmiş hastalardı. CABG operasyonu geçiren 23 hastadan 9'unda aynı zamanda diabetes mellitusu (DM) vardı. Negatif kontrol grubundaki hiç bir hastada DM tespit edilmedi. Hastalardan operasyon öncesi alınan periferik venöz kan örneklerinden önce mononükleer lökositler; daha sonra da magnetik separasyon yöntemi ile dendritik ön hücre izolasyonu yapıldı. Bu hücreler okside LDL'li (ox-LDL'li) ve LDL'siz ortamlarda 37°C'da 48 saat, %5 karbondioksitli, su ceketli inkübatörde bekletildikten sonra, CD 80, CD86, CD45, CD11c, CD141, CD14, HLA-DR, LIN, CD123 yüzey antijenlerinin tesbiti için akan hücre ölçer analizleri yapıldı. Koroner arter hastalığı olmayan kontrol grubunda CD86 düzeyi en yüksek saptandı. Koroner arter hastalığı olmayan hastalardan izole edilen ve ox-LDL ile uyarılan DH'ler de belirgin yüksek CD86 eksprese ettiği gözlendi. Hem koroner arter hastalığı hem de DM olan hasta grubunda, DM olmayanlara göre ox-LDL ile uyarımın CD86 ekspresyonunu belirgin olarak baskıladığı saptandı. Bu tez çalışmasında aterosklerozun artan patolojisi ile birlikte DM olan grupta dendritik hücrelerin giderek artan oranda inhibisyona uğradığı tespit edilmiştir. KAH olmayan kişilerde en yüksek düzeyde DH aktivasyonu gözlenmiştir, buna karşın KAH olan ancak DM olmayan hastalarda daha az DH aktivasyonu tespit edilmiştir. Normal koroner arterlere sahip bireylerde okside LDL ile uyarı sonrası CD86 aktivasyon düzeylerinde yaklaşık 3 kat artış olduğu gözlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Dendritik hücre, ateroskleroz, diabetes mellitus, LDL

Dendritic cells are an important elements of antigen presenting cell family. They have been assumed to begin, tolerize or supress the antigenic response of immunologic cascade. They were first recognized as `Langerhans Cells` in the skin in 1868. Then they were visualized in spleen by Ralph Steinman in 1973. Since then they have been classified into subtypes according to their functions and presence in different tissues. Atherosclerosis has been considered as a chronic health problem defined by dysregulated lipid storage in vascular tissue. Although many clinical studies have been performed in atherosclerosis, researchers have just started to focuse on immunologic parameters that propagate and accelerate the inflamation related to this dysregulated lipid storage in recent years. There have been many studies in atherosclerosis on the role of monocytes and macropaghes. The role of Dendritic cell was investigated by suggesting that these cells involved in the thesis study were the managing staff in the process of atherosclerosis. The study group consisted of 29 subjects. Among the negative control group of 6 subjects; 5 had no coronary artery disease and would undergo mitral valve or aortic valve replacement operation, and 1 was a completely healthy person. Among coronary artery disease group 23 patients had different degrees of atherosclerosis and would undergo coronary artery bypass surgery (CABG). Among 23 CABG patients, 9 had Diabetes Mellitus (DM). DM was not diagnosed in any of negative control group. Mononuclear phagocytes were isolated from peripheral blood samples of patients before they underwent surgery and dendritic cells were isolated with magnetic separation. The isolated cells were cultured with or without oxidized LDL (ox-LDL). Then flowcytometric analysis was performed for CD80, CD86, CD45, CD11c, CD141, CD14, HLA-DR, LIN, CD123. The highest CD86 level was found in negative control group. Besides, DCs isolated from subjects with normal coronary arteries had highest CD86 expression in response to ox-LDL stimulation. DCs from patients with atherosclerosis and DM, CD86 response to ox-LDL stimulation was evidently more more suppressed comparedto DCs of non-diabetic group.In this thesis work; we have found that dendritic cells have been suppressed with increasing pathology of atherosclerosis in coronary artery patients who also had DM. The highest level of DC activation was observed in patients who do not have CAD althoughless DC activation was detected in patients with CAD but not DM. In persons with normal coronary arteries, CD86 levels after ox-LDL stimulation was detected to increase 3 folds.Key Words:Dendritic cell, atherosclerosis, diabetes mellitus, LDL