Egzersiz yapan bireylerde beslenme durumu, sağlıklı beslenme takıntısı ve yeme davranış bozukluklarının değerlendirilmesi

Abstract

Düzenli egzersiz yapan bireylerde yeme bozuklukları üzerine yapılan çalışmalar sınırlı olduğu için bu çalışma egzersiz yapan bireylerde beslenme durumu, sağlıklı beslenme takıntısı ve yeme bozukluklarının değerlendirmesi amacıyla yapılmıştır. Haftada en az iki kez egzersiz yapan 102 erkek ve 104 kadın çalışma kapsamına alınmıştır. Araştırmada genel bilgiler bir anket formu ile yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak kaydedilmiştir. Bireylerin antropometrik ölçümleri alınmış ve vücut bileşimleri BİA ile ölçülmüştür. Ayrıca bireylerin 24 saatlik geriye dönük besin tüketim kayıtları alınmış ve bireylere Yeme Bozukluğu Değerlendirme Ölçeği (YEDÖ), REZZY Yeme Bozuklukları Ölçeği, ORTO-15 Testi, Stunkard Ölçeği ve Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ)-kısa form uygulanmıştır. Çalışma sonunda, bireylerin %1,5'inde klinik önem düzeyinde yeme bozukluğu, %34,0'ında yeme bozukluğu riski ve %81,6'sında ortorektik eğilim saptanmıştır. Erkeklerde klinik önem düzeyinde yeme bozukluğu ile enerjinin karbonhidrattan gelen yüzdesi arasında negatif ilişki vardır (p<0,05). Erkeklerde klinik önem düzeyinde yeme bozukluğu puanı arttıkça bel çevresi ve kalça çevresi artmakta (p<0,05), kadınlarda ise vücut ağırlığı, BKİ, vücut yağ yüzdesi ve yağsız vücut ağırlığı artmaktadır (p<0,01). Yeme bozukluğu riski olan erkeklerde olmayanlara göre vücut ağırlığı, BKİ ve vücut yağ yüzdesi daha yüksektir (p<0,05). Yeme bozukluğu riski olan kadınlarda da olmayanlara göre vücut ağırlığı, bel çevresi, bel/boy oranı (p<0,05), BKİ, vücut yağ yüzdesi ve boyun çevresi (p<0,01) daha fazladır. Ortorektik eğilim olan erkeklerde olmayanlara göre enerji ve enerjinin karbonhidrattan gelen yüzdesi (p<0,05), kadınlarda ise enerjinin proteinden gelen yüzdesi daha yüksektir (p<0,01). Erkeklerin antropometrik ölçüm ve vücut bileşimlerinde ortorektik eğilim açısından farklılık bulunmazken, ortorektik eğilimi olan kadınlarda olmayanlara göre vücut ağırlığı, vücut yağ yüzdesi (p<0,05) ve BKİ (p<0,01) daha yüksektir. Sonuç olarak, düzenli egzersiz yapan bireylerin klinik önem düzeyinde olmasa da yeme bozukluğu riski ve ortorektik eğilim açısından risk grubu olduğu belirlenmiştir.

Because studies on eating disorders in people exercising regularly are limited, in study, it was aimed to evaluate nutrition status, healthy eating obsession and eating disorders in the exercising individuals. This study was conducted with 102 men and 104 women exercising at least twice a week. General information in the study was recorded using a face-to-face interview method with a questionnaire form. Individual anthropometric measurements were taken and body composition was measured by BIA. In addition, 24-hour retrospective food consumption records of the individuals were taken and the Eating Disorder Examination Questionnaire (YEDÖ), REZZY Eating Disorder Questionnaire, ORTO-15 Test, Stunkard Scale and International Physical Activity Questionnaire - Short Form were performed on participants. At the end of the study, it was determined that 1,5% of the subjects had an eating disorder at clinical importance level, 34,0% had an eating disorder risk and 81,6% had orthorexic tendency. In males, there was a negative correlation between eating disorder and percentage of carbohydrates coming from the energy level (p<0,05). In males, there was a negative correlation between eating disorder at clinical significance level and percentage of carbohydrates from energy (p<0,05). As the score of eating disorder at clinical importance level increased, waist and hip circumference increased in men (p <0,05). As the score of eating disorder at clinical importance level increased, body weight, BMI, body fat percentage and fat free mass increased in women (p<0,01). Men with risk of eating disorders had higher body weight, BMI and body fat percentage than males with no risk of eating disorder (p<0,05). Body weiht, waist circumference, waist/height ratio (p<0,05), BMI, body fat percentage and neck circumference (p<0,01) were higher in women with eating disorder risk than those without eating disorder risk. Energy and percentage of energy coming from carbohydrates was higher in men with orthorexia nervosa than those without orthorexia nervosa (p<0,05). In women, the percentage of energy coming from the protein is higher (p<0,01). While there was no difference in anthropometric measurements and body composition according to orthorexic tendency in males, body weight, body fat percentage (p<0,05) and BMI (p<0,01) were higher in women with orthorexic tendency than those without orthorexic tendency. In conclusion, it has been determined that individuals who exercise regularly are at risk of eating disorder and orthorexic tendency.