Çevre eğitiminde eğitsel filmlerin farklı değişkenler üzerine etkisi ve eğitsel filmlere ilişkin öğrenci görüşleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı 5. sınıf Fen Bilimleri dersi Yer Kabuğunun Gizemi/ Dünya ve Evren Ünitesi'nin içeriğinde yer alan çevre konularının öğretiminde yararlanılan eğitsel filmlerin öğrencilerin çevre bilgileri ve çevreye yönelik tutumları üzerine etkisini araştırmaktır. Çalışmanın bir diğer amacı ise eğitsel filmler ile öğrenim gören deney grubu öğrencilerinin eğitsel filmlere yönelik görüşlerini incelemektir. Araştırmanın örneklemi 2016-2017 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Bursa ili, Osmangazi İlçesi'ndeki bir ortaokulun beşinci sınıfında öğrenim gören, iki şubeden seçilen toplam 44 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrenim, deney grubunda eğitsel filmler ile kontrol grubunda ise eğitsel filmler kullanılmadan, öğretim programının sunduğu etkinlikler ile 5 hafta süresince devam ettirilmiştir. Araştırmada hem nicel hem de nitel veri toplamak amaçlandığı için iki tip katılımcı belirlenmiştir. Nicel verilerinin elde edilmesi aşamasında uygulama sürecine katılan tüm öğrenciler (N= 44) araştırmaya dahil edilmiştir. Nitel verilerin elde edilmesi aşamasında ise, deney grubunda yer alan öğrencilerden elde edilen nicel veriler analiz edilerek öğrencilerin puan ortalamaları alt, orta ve üst olarak sıralanmıştır. Daha sonra bu alt, orta ve üst kısımlardan toplam 14 öğrenci seçilmiş ve bu öğrenciler ile yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada araştırmanın amacına uygun verileri toplamak için nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntem deneysel deseninden faydalanılmıştır. Araştırmanın nicel verilerini elde etmek için yarı deneysel desenden yararlanılmıştır. Nitel veriler ise yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak araştırmanın nicel verilerinden elde edilen sonuçları açıklamak ve desteklemek amacıyla toplanmıştır. Araştırmada Cömert (2011) tarafından geliştirilen Çevre Bilgi Testi, Atasoy (2005) tarafından geliştirilen Çevre Tutum Ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme soruları veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Nicel veriler SPSS 21 istatistik analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistik teknikleri ve bağımsız gruplar t-testinden yararlanılmış ve anlamlılık düzeyi .05 kabul edilmiştir. Nitel verilerin çözümlenmesi için ise içerik analiz yöntemi seçilmiş ve veriler HyperRESEARCHTM2.6.1. nitel analiz programı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda deney ve kontrol grubunda bulunan öğrencilerin çalışma sonrasında çevre bilgi testi son test puan ortalamaları deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılık göstermiştir. Araştırmadan elde dilen diğer bir sonuca göre, grupların tutum ölçeği son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir farklılık görülmemiştir. Öğrencilerin kendilerine yöneltilen sorulara verdikleri yanıtlar incelendiğinde görüşlerin birkaç noktada birleştiği dikkat çekmektedir. İlk soruda öğrenciler, Yer Kabuğunun Gizemi/ Dünya ve Evren Ünitesi'nin diğer ünitelerden farklı olması sebebi ile dersin diğer derslerden ayrıldığı belirtmiştir. Öğrencilerin büyük kısmı ünitenin yaşamımızla iç içe olduğunu, bu ünitede öğrenilen bilgilerin günlük hayatta karşımıza sıkça çıktığını ve derste çevre sorunlarından bahsedildiğini söylemiştir. Yine ikinci soruda da öğrenciler derste çevre kirliliğinin tanımını, nedenleri, etkilerini ve çeşitlerini öğrendiklerini, çevreye yönelik bilinç ve farkındalık kazandıklarını, çevre kirliliğini önlemeye yönelik davranışları öğrendiklerini ve çevre kirliliğine yönelik tutum geliştirdiklerini vurgulamıştır. Öğrenciler son soruya yanıt verirken ünitenin öğretiminde kullanılan eğitsel filmlere vurgu yaparak bazı açıklamalarda bulunmuştur. Öğrenciler eğitsel filmlerin hem bireysel kazanımlara hem de öğretim sürecine yönelik önemli faydaları bulunduğunu belirtmiştir.

The purpose of this study is to investigate the effects of educational movies that are used in the teaching of environmental issues in the content of the 5th-grade Science course Mystery of Earth Crust / Earth and Universe Unit on students' environmental knowledge levels and environmental attitudes. Another aim of the study is to examine the views of experimental group students studying on educational movies. The sample of the study consisted of a total of 44 students selected from two classrooms that were studying at the 5th grade of a middle school in the Osmangazi district of the province of Bursa in the spring semester of the academic year of 2016-2017. Learning was maintained with the educational movies in the experimental group and with the activities offered by the curriculum without using the educational movies in the control group for 5 weeks. As the study aimed to collect both qualitative and quantitative data, two types of participants were determined. All the students who participated in the study were included in the process of quantitative data collection (N= 44). During the process of obtaining qualitative data, the data collected from the students in the experiment group were analyzed, and the mean scores of the students were ranked as low, medium and high. After this, a total of 14 students were selected from these low, medium and high groups to carry out the semi-structured interviews. To collect the data for the purposes of the study, this study employed a mixed design where qualitative and quantitative research methods were used. A quasi-experimental design was used to collect the quantitative data of the study. Qualitative data were collected by using semi-structured interviews in order to support and explain the results obtained about the quantitative data. Environment Knowledge Test developed by Cömert (2011), Environment Attitude Scale developed by Atasoy (2005), and and semi-structured interview questions, which were developed by the researcher, were used as data collection tools. Quantitative data was analyzed by using the SPSS 21 statistical analysis program. The descriptive statistic techniques and independent samples t-test were benefitted in the analysis of quantitative data and significance level were admitted as .05. For qualitative analysis of data content analysis method was selected and the data were analyzed with HyperRESEARCHTM 2.6.1. qualitative analysis program. As a result of the study, the mean post-test environmental test scores of the students in the experimental and control groups showed a statistically significant difference in favor of the experimental group. According to another result obtained from the study, no statistically significant difference was observed between the attitude scale post-test scores of the groups. When the students' answers to the questions posed to them are examined, it is noteworthy that the views unite in several points. In the first question, the students stated that the course was separated from the other courses because the Mystery of the Earth's Crust / Earth and Universe Unit was different from the other units. A large part of the students stated that the unit is intertwined with our lives, we would encounter the information we have learned in this unit frequently, and environmental issues were discussed in the class. Again, for the second question, the students stated that they learned the definition, reasons, effects and types of environmental pollution, gained awareness and responsibility about the environment, learned about behaviors towards preventing environmental pollution and developed an attitude towards environmental pollution and developed an attitude towards environmental pollution. While answering the last question, the students made some explanations by emphasizing the educational movies that used in the teaching of the unit. The students stated that educational movies have important benefits both for individual acquisitions and teaching process.