Kolorektal kanser nedeniyle ameliyat olan hastaların yaşam kalitesinin ve öz-bakım gücünün belirlenmesi: Prospektif bir çalışma

Abstract

Bu araştırma; kolorektal kanser nedeniyle ameliyat olan hastaların yaşam kalitesinin ve öz bakım gücünün değerlendirilmesi amacıyla prospektif ve tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Çalışma, Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Gazi Hastanesi'nin ve Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin genel cerrahi kliniklerinde gerçekleştirilmiştir. Gazi Üniversitesi Etik Komisyonu'ndan etik onayı, ilgili hastanelerden kurum izni alınmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında beş bölümden oluşan veri toplama formu kullanılmıştır. Veri toplama formunun bölümleri; sosyodemografik özellikler ve sağlığa ilişkin özellikler, Kanserli Hastalarda Yaşam Kalitesin Ölçeği, Kolorektal Kanserli Hastalarda Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Öz Bakım Gücü Ölçeği'nden oluşmaktadır. Araştırma kapsamına alınan 37 hastaya veri toplama formları ameliyat öncesinde ve ameliyat sonrası 1. ay, 3. ay ve 6. ayda olmak üzere toplamda dört kez uygulanmıştır. Araştırmanın istatistiksel analizlerinde `Independent Sample-t` test, `Repeated Measures` test, `Mann-Whitney U` test, `Friedman` test istatistikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; hastaların yaşam kalitesi ölçeği alt boyutu puanları ve öz bakım gücü ölçeği puanları ameliyat öncesine göre ameliyat sonrası 1. ayda göreceli olarak düşmüş, 3. ve 6. ayda istatistiksel açıdan anlamlı derecede artış göstermiştir. Ameliyat öncesi ve sonrası 6 aylık izlem boyunca hastaların yaşam kalitesi ve öz-bakım güçleri arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı ilişki tespit edilmiştir (p<0,05). Sonuç olarak öz-bakım gücü artan hastanın yaşam kalitesinin arttığı, yaşam kalitesi artan hastanın öz-bakım gücünün iyileştiği saptanmıştır. Bu nedenle yapılan izlem çalışmalarının hastaların yaşam kalitesi ve öz-bakım gücü düzeylerindeki değişikliği ortaya çıkarması açısından son derece önemlidir. Çalışmanın daha fazla grupla daha uzun süreli olarak yapılması önerilmektedir.

This study was implemented as a prospective and descriptive study for the purpose of evaluating the quality of life and self-care agency of patients who had undergone a surgery due to colorectal cancer. The study was carried out in the general surgery clinics of Gazi University Health Research and Practice Center Gazi Hospital and Dıskapı Yıldırım Beyazıt Training and Research Hospital. An ethical approval was received from Gazi University Ethical Committee and an institution permission from the relevant hospitals. The study data were collected using a data collection form consisting of five sections. These sections of the data collection form include; sociodemographic characteristics and health-related characteristics, Quality of Life Questionnaire for Patients with Cancer, Quality of Life Questionnaire for Patients with Colorectal Cancer and Self-Care Agency Scale. The data collection forms were applied to 37 patients who were included in the study for totally four times in the preoperative and postoperative 1. month, 3. month and 6. month. `Independent Samples t` test, `Repeated Measures` test, `Mann-Whitney U` test and `Friedman` test statistics were used in the statistical analyses of the study. According to the study results; the patients' lower dimension scores of the quality of life questionnaire and scores of self-care agency scale relatively decreased in the postoperative 1. month and increased in the 3. and 6. months in a statistically significant way, compared to the preoperative period. Throughout the preoperative and postoperative 6-month follow-up, it was determined that there was a statistically positive and significant correlation between the patients' quality of life and self-care agency (p<0,05). As a consequence, it was determined that a patient with higher self-care agency had an increased life quality and a patient with higher life quality had a better self-care agency. Thus, the follow-up studies implemented are of prime importance in terms of revealing the change in the patients' levels of quality of life and self-care agency. It is suggested to implement the study with more groups in a longer term.