Görme engelli kaynaştırma öğrencilerine akran aracılığıyla sunulan rehberle yürüme becerisinin eşzamanlı ipucu yöntemiyle öğretiminin etkililiği

Abstract

Bu araştırmada görme yetersizliğinden etkilenmiş öğrencilere olağan gelişim gösteren akranları aracılığıyla bağımsız hareket becerilerinden rehberle yürüme becerisinin kazandırılmasında eşzamanlı ipucu yöntemiyle yapılan öğretimin etkililiği incelenmiştir. Ayrıca bu çalışmada, bireylerin kazandıkları becerileri öğretimden 15., 25. ve 35. günde de sergileyip sergilemedikleri araştırılmıştır. Ek olarak bireylerin kazanılan beceriyi farklı ortam ve farklı kişilere genelleyip genelleyemedikleri de araştırılmıştır. Araştırmada eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiğini belirlemek üzere tek denekli araştırma modellerinden, denekler arası yoklama evreli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırma lise düzeyinde kaynaştırma eğitimine devam eden üç erkek görme yetersizliğinden etkilenmiş öğrenci ve onların olağan gelişim gösteren üç erkek üç kız olmak üzere toplamda altı akranları ile yürütülmüştür. İlk grup öğretici akranlar devam ettikleri okulun öğle arası saatlerinde toplam 3 buçuk saatte, ikinci grup akranlar ise devam ettikleri okulun öğle arası saatlerinde toplamda 5 saate eşzamanlı ipucu yöntemini güvenilir bir biçimde kullanmayı öğrenmişlerdir. Eşzamanlı ipucu yöntemiyle sunulan öğretimin etkililiğini değerlendirmek üzere tüm araştırma boyunca toplu yoklama, günlük yoklama, öğretim, izleme ve genelleme oturumları düzenlenmiştir. Araştırma bulguları, görme yetersizliğinden etkilenmiş kaynaştırma öğrencilerinin akranları aracılığıyla sunulan bağımsız hareket becerilerinden rehberle yürüme becerini eşzamanlı ipucu yöntemi ile etkili düzeyde edindiklerini göstermiştir. İzleme bulguları ise, edinilen becerinin 15., 25. ve 35. gün sonrasında da kalıcılığını koruduğunu göstermektedir. Ek olarak deneklerin söz konusu beceriyi, farklı ortam (okulun farklı koridorları, merdivenleri, öğretim yapılan odadan farklı bir oda) ve kişilere (okuldan farklı akranları ve uygulayıcı) de genelleyebildikleri görülmektedir. Araştırmanın sosyal geçerlilik bulgularına bakıldığında hem öğretici akranlar, hem öğrenen görme yetersizliğinde etkilenmiş akranlar yönteme dair olumlu görüş bildirmişlerdir. Sonuç olarak, (a) olağan gelişim gösteren öğretici akranlar eşzamanlı ipucu yöntemini güvenilir bir biçimde kullanmışlardır, (b) eşzamanlı ipucu yöntemi görme yetersizliğinden etkilenmiş bireylere bağımsız hareket becerilerinden rehberle yürüme becerisini öğretmede etkilidir, (c) eşzamanlı ipucu yöntemi ile bağımsız hareket becerilerinden rehberle yürüme becerisinin öğretimi öğretimden sonra 15., 25. ve 35. gün sonra da kalıcılığını korumaktadır, (d) eşzamanlı ipucu yöntemi görme yetersizliğinden etkilenmiş bireylere bağımsız hareket becerilerinden rehberle yürüme becerisini farklı ortam ve kişilere genellemelerinde etkili olduğu kanıtlanmıştır.

In this study, the effectiveness of teaching with simultaneous clue method in gaining the ability to walk with guidance from independent movement skills through peers who develop the normal vision to the students affected by visual impairment was examined. Also, in this study, it was investigated whether the individuals demonstrated their skills on the 15th, 25th and 35th days of the teaching. In addition, it was investigated whether individuals can generalize the acquired skills to different environments and different people. To determine the effectiveness of simultaneous clue instruction, multiple pooling model with single-stage polling between the subjects was used. The study was conducted by three men attending inclusive education at the high school level and their normal development was carried out with a total of six peers, including three boys and three girls. The first group of instructional peers learned to use the simultaneous clue method in a total of 3 and a half hours during the midday hours of the school they attended, and the second group of peers with a simultaneous hint method for a total of 5 hours during the midday hours. Collective polling, daily polling, teaching, monitoring and generalization sessions were organized throughout the research in order to evaluate the effectiveness of the instruction provided by the simultaneous clue method. The findings of the study showed that the inclusion students who were affected by visual impaired (effectively) acquired guided walking skills from their independent mobility skills through peer-to-peer methods simultaneously. Follow-up findings show that the acquired skills persist after the 15th, 25th and 35th days. In addition, it is seen that subjects can generalize this skill to different environments (different corridors, stairs, different rooms from the school) and individuals (different peers and practitioners from the school). When the social validity findings of the research were examined, both the instructional peers and the affected peers who were affected by the learning disability had a positive opinion about the method. As a result, (a) instructional peers with normal development used the concurrent clue method reliably, (b) the simultaneous cue method is effective in teaching guided walking skills from independent mobility skills to individuals affected by visual impairment, (c) the teaching of walking skills with independent movement skills with simultaneous cue method remains persistent after 15, 25 and 35 days after teaching, (d) the simultaneous cue method has been shown to be effective in generalizing the ability of walking with guided walking from independent movement skills to individuals affected by visual impairment to different environments and individuals.