Finans sektöründe çalışan işgörenlerin hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin tutumlarının incelenmesi (İstanbul ili örneği)

Abstract

Eğitim kavramı; geçmişten günümüze kadar informal ya da formal şekliyle önemini korumuştur. İnsan doğumdan itibaren tüm yaşamı boyunca istendik ya da istenmedik şekilde eğitime maruz kalmaktadır. Aldığı eğitimler neticesinde oluşan becerileri ve davranışları hayatının şekillenmesine etki etmektedir.Bu araştırma da örgün eğitim süzgecinden geçmiş ve çalışma hayatına atılmış bireylerin eğitim süreciyle ilgilidir. Hizmet içi eğitim olarak nitelendirilen eğitimin bu boyutunda, finans sektöründeki uygulamalar ele alınmıştır. Finans sektörü alt sektörleri ile birlikte tanıtılmış olup, araştırmanın uygulama aşaması ise İstanbul ilindeki mevduat bankalarında yapılmıştır. Finans sektörü, hizmet içi eğitim ve psikoloji biliminin konusu olan tutum kavramları sentezlenerek; `finans sektöründe çalışan işgörenlerin hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin tutumlarının incelenmesi` konusu ortaya çıkarılmıştır.Türkiye'de kurumsal yapıya sahip olan ve en yaygın banka türü olan mevduat bankaları; günümüz koşullarında birçok fonksiyona sahiptir. Hem kamu hem de özel sektöre ait mevduat bankaları bulunmaktadır. Bu bankalarda hizmet içi eğitim uygulamalarına önem verilmekle birlikte, eğitim uygulamaları kurumsal yapılarına göre çeşitlilik göstermektedir. Mevduat bankalarındaki hizmet içi eğitim uygulamaları; işbaşında eğitim, iş dışında eğitim ve teknoloji destekli eğitim başlıkları altında işgörenlere sunulmaktadır.Genel itibariyle kurumsal işletmeler; çalışanlarının, bilgi, beceri ve donanımlarını geliştirmek amacıyla eğitim faaliyetlerine belli bir zaman ve bütçe ayırmaktadırlar. Dolayısıyla, eğitimlerin işe verimli bir şekilde yansıtılması hedeflenmektedir. Bu noktada karşılaşılan soru şudur: `Verilen eğitimlere karşı işgörenlerin tutumu ne düzeydedir?`. Kuşkusuz bu sorunun cevabı alınan eğitimlerin işe yansıtılabilirliğinin ve verimliliğinin göstergesidir. Bu araştırmada, seçilen örneklemdeki işgörenlerin, hizmet içi eğitimlere ilişkin tutumlarının ne düzeyde olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır.Yapılan literatür taraması sonucunda araştırmanın tam olarak amacını karşılayan bir tutum ölçeğine rastlanmamıştır. Bu sebeple finans sektöründeki eğitim uygulamalarına yönelik işgören tutumlarını ölçen bir tutum ölçeği geliştirme ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda ilgili tutumu yokladığı düşünülen 83 madde oluşturulmuş ve uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşleri alındıktan sonra gerekli kapsam geçerlik analizleri yapılarak 33 madde taslak ölçekten çıkarılmıştır. Kalan 50 madde tek form halinde birleştirilmiş ve 276 mevduat bankası çalışanına uygulanmıştır. Elde edilen verilerle yapılan temel bileşenler ve faktör analizleri sonucunda toplam varyansın %46,389'unu açıklayan 3 faktörlü 43 maddeden oluşan beşli likert tipi modeline uygun bir tutum ölçeği elde edilmiştir. Güvenirlik analizlerinde ölçeğin tümü için Cronbach αT= ,90 ; alt boyutlar için ise Cronbach αmin=,76 Cronbach αmax=,94 olarak hesaplanmıştır. Madde toplam ve madde kalan analizleri sonucunda madde korelâsyonlarının anlamlı ve maddelerin ayırt edici oldukları saptanmıştır.Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarından sonra ölçeğin uygulanması, İstanbul ilindeki mevduat bankalarında çalışan 303 işgörenin katılımıyla, Temmuz 2014- Aralık 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırma iki form halinde düzenlenmiştir (1-Kişisel Bilgi Formu, 2- Finansal Hizmet İçi Eğitim Tutum Ölçeği). Örneklem grubundan elde edilen puanlar ile demografik değişkenler karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgularla mevduat bankalarında çalışan işgörenlerin hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin tutumlarının olumlu olduğu saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre finans sektöründe çalışan işgörenlerin hizmet içi eğitimlere ilişkin tutumlarının cinsiyet, mesleki kıdem, bağlı bulunulan kurumsal teşkilat yapısı, çalışma alanı ve unvan değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Yaş değişkeni açısından işgörenlerin tutumlarının anlamlı bir farklılık göstermediği ancak sadece eğitsel yalıtılmışlık alt boyutundan alınan puanların yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermekte olduğu belirlenmiştir.İşgörenlerin hizmet içi eğitimlere ilişkin tutumlarının; medeni durum değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediği ancak eğitimden beklenti ve eğitsel yalıtılmışlık alt boyutları açısından farklılık gösterdiği; eğitim kademesi değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediği ancak eğitsel yalıtılmışlık alt boyutu açısından farklılık gösterdiği; çalışılan kurumun mülkiyeti değişkenine göre farklılık göstermediği ancak eğitsel yalıtılmışlık alt boyutu açısından farklılık gösterdiği saptanmıştır.Yine araştırma sonucundan elde edilen bulgulara göre finans sektöründe çalışan işgörenlerin hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin tutumlarının en çok katılım sağlanan eğitim türü değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Hizmet İçi Eğitim, Finans Sektörü, Mevduat Bankaları, Tutum, Tutumların Ölçülmesi, Tutum Ölçeği

The term of education keeps its importance from past to the present either its informal or formal structure. After their birth, people are exposed to education during their lives whether it is a terminal behavior or not. The skills and behaviors consist of the education shape the lives of people.This research concerns with the education process of the people who have completed their education process and started to work. In this extent of education called in service training, the applications in finance sector are dealt with. The sector of finance is introduced with its sub-sectors and the application part of the research is performed at the deposit banks in the province of Istanbul.By synthesizing the terms of attitude as a subject of the sector of finance, in service training and the science of psychology; `The examination of attitudes of the employees in finance sector to the in service training applications` has been found out.Having a corporate structure and being most spread kind of banks in Turkey, deposit banks have many functions in current conditions. There are both public and private deposit banks. They attach importance to in service training applications and it shows variety by their corporate structures. In service training applications in deposit banks are presented to the employees under the titles of on-the-job education, off-the-job education, and technology aided education.In general, corporate businesses allocate time and financial resources for educational activities to develop the tacit knowledge, skill and capabilities of their employees. Thus, it is aimed that these education applications must be reflected to the work efficiently. In this point, the question is: `What is the degree of employee attitude to the given education?`. Undoubtedly, the answer of this question is the indicator of reflection ability and efficiency of these education applications to the work. In this research, it is aimed to determine what the degree of attitude of selected employees to the in service training is.As a result of literature review conducted, no attitude scale that meets the exact purpose of this research has been found. Therefore, a need to develop an attitude scale that measures the employee attitude to education applications in the finance sector has emerged. In this respect, 83 articles that is thought to examine concerning attitude have been created and presented to an expert opinion. After gathering the expert opinions, necessary extent validity analysis has been done and 33 articles have been removed. The rest 50 articles are combined and, as a form, it is applied to 276 deposit bank employee. As a result of factor analysis and basic components acquired through data gathered, an attitude scale that is relevant to five point Likert scale and that has 43 articles with 3 factors is obtained and explained %46,379 of total variance. In reliability analysis, for overall scale Cronbach αT= ,90 is used and for lower dimensions Cronbach αmin=,76 Cronbach αmax=,94 is applied. As a result of total article and remaining article analysis, it is observed that article correlations are meaningful and distinctive.Application of scale after validity and reliability study is implemented between July 2014 and December 2014 with an attendance of 303 employees working in different deposit banks located in Istanbul. Research has been prepared as two forms. (1- Personal Information Form, 2- Financial In Service Training Attitude Scale) Points gathered from sample group has been compared with demographic variables. As a result of findings obtained from the research, the attitude of employees that work in deposit banks towards in service training applications is determined as positive.According to the findings obtained from the research, it is determined that attitudes of employees in finance sector to the in service trainings show no meaningful difference by means of variances such as sex, professional seniority, present corporate organization structure, working area, and title. By means of age variety, there is no meaningful difference in the attitudes of employees but it is determined that the scores gained from only the sub-dimensions of educational status of being isolated show important difference in age variety.It is also determined that the attitudes of employees to the in-service trainings show no difference by means of marital status but in terms of expectations from the education and sub-dimensions of educational status of being isolated, there are differences; there is no difference by means of educational grade variance but there are differences in terms of sub-dimensions of educational status of being isolated; there is no difference by means ofthe ownership of the corporation but there are differences in terms of sub-dimensions of educational status of being isolated.Again, as the result of research findings, there is a big deal of difference in the attitudes of employees working in the finance sector to the in service training applications by means of the type of most attended education variance.Key Words: In-Service Training, Finance Sector, Deposit Banks, Attitude, Scale of Attitudes, Attitude Scale.