İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin yer değiştirmelerinin nedenleri ve yöneticinin rolü

Abstract

Bu çalışmada, resmi ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin yer değiştirmelerinin nedenleri ve yer değiştirme isteklerinde yöneticinin rolü belirlenmeye çalışılmıştır. Öğretmenlerin yer değiştirme nedenleri ve bu yer değiştirmede yöneticinin rolü; cinsiyet, mesleki kıdem, çalışılan okul türü, öğretmenin branşı ve yer değiştirme sayısına göre farklılaşma durumu faktör bazında incelenmiştir. Araştırmamızda tarama modeli kullanılmıştır. Anketler 2011-2012 eğitim öğretim yılında tesadüfi ve tabakalama yöntemiyle belirlenen, İstanbul ili Şile, Beykoz, Sancaktepe ve Çekmeköy ilçelerindeki resmi ilköğretim okullarında görev yapan 369 öğretmene uygulanmıştır. Araştırmada kullanılan anket, alanın uzmanı Prof. Dr. Semra ÜNAL gözetiminde araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Anket üç bölümden oluşmaktadır. I. Bölümde öğretmenin kişisel bilgilerini, II. Bölümde yer değiştirme isteğinin okulla ilgili sebeplerini, özel sebeplerini ve yöneticiden kaynaklı sebeplerini ölçen sorular bulunmaktadır. III. Bölümde ise öğretmenin bu sorular dışındaki fikirlerini belirtmesine olanak tanınmıştır. Değerlendirme sorularında Likert tipi dörtlü derecelendirme ölçeği kullanılmıştır. Katılımcılardan yer değiştirme sebeplerine ilişkin görüşlerini, her bir maddeyi (1) Çok Etkili, (2) Çoğunlukla Etkili, (3) Nadiren Etkili, (4) Hiç Etkili Değil seçeneklerinden birini kullanarak değerlendirmeleri istenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 21.0 paket programı kullanılarak demografik özelliklerin frekans ve yüzde değerleri incelenmiş, ölçeklerden alınan puanların aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmıştır. Öğretmenlerin Yer Değiştirme Nedenleri Anketinden alınan puanların; öğretmenin cinsiyetine, branşına ve görev yaptığı okul türüne göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için Bağımsız Grup T testi, kıdemine ve yer değiştirme sayısına göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için Tek Yönlü Varyans Analizi ANOVA testi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; öğretmenlerin yer değiştirme nedenleri cinsiyete göre değişmezken, okul türü, branş, kıdem ve yer değiştirme sayısı öğretmenlerin yer değişikliği isteklerinde anlamlı farklılıklar yaratan değişkenlerdir. Anahtar Kelimeler: Yer değiştirme, öğretmen, atama,

In this study, we tried to determine the exchanges of teachers work in formal primary schools andthe roles of directors in requests of their exchanges of place.Reasons of teachers' exchange of place and the role of the director in these exchanges; gender, professionall level, type of school, branch of th teacher and exchange situation according to the number of change of place are searched as factors. In our research, we used screening model. Surveys are applied to 369 teachers who work in formal primary schools in Şile, Beykoz, Sancaktepe, Çekmeköy states in İstanbul, that are determined by randomized and layering method. The survey used in this research is developed by a researcher with supervision of Ph. D. Semra ÜNAL. The survey is composed of 3 parts. The first part includes teachers' personal information, the second part includes questions that measure the reasons of exchange related to school, private reasons and reasons related to the director. In the third part, teachers are enabled to express tehir reasons except from the reasons mentioned. Likert type four-item scale is used. Participants are asked to evaluate their views about exchange using one of 4 options: (1) Very Effective, (2) Mostly Effective, (3) Rarely Effective, (4) Not Effective. In the analysis of data SPSS 21.0 pack program is used and frequences and percentages of demographic qualities are examined, and average and Standard deviatşon of points taken from scales are calculated. To determine whether points taken from Teachers' Exchange Reasons Scale vary according to their gender, branch and the type ıf their school, we used independent group T-test, and One Way ANOVA test to determine whether the points vary according to their professional level and exchange number.According to the results of the research, while teachers' exchange reasons doesn't vary according to their gender, their professional level, school type, branch and Exchange numbers are significant variables that led them to request an exchange.Key Words: Exchange, teacher, assignment