Okul öncesi yöneticilerinin algılanan liderlik stilleri ile mesleğe yabancılaşma düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi(İstanbul ili Anadolu yakası örneği)

Abstract

Bu araştırma İstanbul ili Anadolu yakasında Kartal ve Maltepe ilçelerinde resmi ve özel anaokullarında çalışan okul öncesi öğretmenlerin yöneticilerinde algıladıkları liderlik stilleri ile mesleğe yabancılaşma düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Anadolu Yakası Kartal ve Maltepe ilçelerinde; MEB'e bağlı resmi ve özel okullarda görev yapan okul öncesi öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, tesadüfi oransız küme örnekleme modeli kullanılarak seçilen 178 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır.Araştırmada; `Kişisel Bilgi Formu` ile birlikte `Çoklu Faktör Liderlik Stilleri Ölçeği (MLQ)` ve `Okul Öncesi Mesleğe Yabancılaşma Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırma verileri SPSS (Versiyon.20) programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada demografik değişkenler ilgili verilerin analizinde frekans ve yüzde dağılımları yapılmıştır. Daha sonra ölçeklerin ve alt boyutlarının aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Araştırmanın alt problemleri çözümlenirken okul öncesi öğretmenlerin yöneticilerinde algıladıkları liderlik stilleri ve öğretmenlerin mesleğe yabancılaşma düzeyleri demografik değişkenler bağlamında incelenmiştir. Bu amaçla grupların algıladıkları liderlik stilleri ve yabancılaşma düzeyleri Kruskal Wallis, Mann Whitney-U teknikleri ile karşılaştırılmıştır. Liderlik stilleri ve yabancılaşma ölçeklerinin alt boyutları ve toplam puanları arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizi kullanılmıştır.Araştırmanın sonucunda MLQ liderlik stilleri ölçeği alt boyutları ile okul öncesi öğretmenlerin mesleğe yabancılaşma toplam puanları arasında negatif yönde ilişki olduğu belirlenmiştir. Yapılan analizlerde öğretmenlerin yabancılaşmasını en çok etkileyen liderlik stilleri alt boyutunun ödüle bağlı liderlik, en az etkileyenin de bireysel destek alt boyutu olduğu görülmüştür. Laissez-faire liderlik alt boyutu ile yabancılaşma ölçeği toplam puanları arasında ise ilişki pozitif yönde anlamlı bulunmuştur.Okul öncesi öğretmenlerin mesleğe yabancılaşma ölçeği alt boyutları ile MLQ liderlik stilleri ölçeği toplam puanları arasında negatif yönde ilişki belirlenmiştir. Araştırmanın sonucuna göre, yabancılaşma ölçeğinin alt boyutları ile MLQ liderlik stilleri toplam puanı arasında en yüksek düzeyde ilişki güçsüzlük en düşük de kendine yabancılaşma boyutunda gerçekleşmiştir.Okul öncesi yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin yabancılaşma düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu dikkate alınarak; yöneticilerin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimleri almalarını sağlayacak gerekli düzenlemelerin yapılması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Liderlik, Yöneticilik, Liderlik Stilleri, Mesleğe Yabancılaşma, Okul Öncesi öğretmenleri

This study was conducted to examine the relationship between the leadership styles and occupational alienation level among preschool managers, as perceived by fellow preschool teachers working at public or private kindergartens in Kartal and Maltepe counties on the Anatolian (eastern) part of Istanbul province. Relational scanning model was used in this study. The research population is composed of pre-school teachers working at public and private kindergartens authorized and mandated by the Ministry of National Education in Kartal and Maltepe counties on the Anatolian side of Istanbul province in 2013-2014 academic year. The study sample consists of 178 pre-school teachers selected through a disproportionate stratified random cluster sampling model. A `Personal Information Form` along with `Multi-Factor Leadership Questionnaire (MLQ)` and `Preschool Occupational Alienation Scale` were used in the study. Research data was analyzed with SPSS program (version 20). Demographic variables of the research have been conducted to analyze the data on the frequency and percentage breakdowns. Afterwards, the arithmetic mean and standard deviation values of the scale and subscales were calculated.While resolving the research sub-problems, the leadership styles and their occupational alienation levels among preschool managers as perceived by preschool teachers have been examined in the context of the demographic variables. For this purpose, leadership styles and alienation levels perceived by groups were compared using the Mann-Whitney-U and Kruskal-Walli-H techniques. The Pearson Product-Moment Correlation analysis was used to determine the relationship between the subscales and total scores of leadership styles and alienation scales. The results of the study present a negative correlation between the sub-dimensions of MLQ scales of leadership styles and total scores of preschool teachers' occupational alienation. Analyses reveal that the leadership style sub-dimension with highest effect on teachers' alienation level is the award-based leadership, whereas individual support sub-dimension has the least effect on the parameter. The relationship between laissez-faire leadership subscale and the total scores of alienation scale was positively correlated. A negative correlation is found between the relationship between sub-dimensions occupational alienation scale and the total scores of MLQ leadership style scale of pre-school teachers'. According to the survey, powerlessness parameter has the highest level of correlation between sub-dimensions of alienation scale and MLQ leadership styles, whereas the self-alienation parameter has the lowest level of correlation.Considering that there is a significant relationship between the leadership styles of managers and the level of alienation of teachers, necessary arrangements are recommended to make sure managers are offered pre-service and in-service training to improve their leadership skills. Keywords: Leadership, Management, Leadership Styles, Occupational Alienation, Preschool teachers