Öğretmenlerin stresle baş edebilme yöntemleri ile tükenmişlik sendromu arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmada; İstanbul İli Ümraniye İlçesinde görev yapmakta olan Endüstri Meslek Lisesi Öğretmenlerinin, Stresle başa çıkma becerileri ile Tükenmişlikleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amaçlanmıştır ve üç endüstri meslek lisesinden 150 öğretmen ile çalışılmıştır.Çalışmanın ikinci ve üçüncü bölümlerinde stres ve tükenmişlik üzerine literatür taraması yapılmış; stres ve tükenmişlik tanımlarına, alt faktörlerine, stres ve tükenmişlik ile baş edebilme yöntemlerine yer verilmiştir.Dördüncü bölümde ise öğretmenlik mesleği açısından stres ve tükenmişlik incelenmiştir.Araştırmada veri toplama aracı olarak geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış iki farklı ölçek kullanılmıştır. İlki Folkman ve Lazarus'un `Başa Çıkma Yolları Envanteri` (Ways of Coping Inventory) (Şahin ve Durak tarafından türkçeleştirilen `Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği` 1995). İkincisi ise Maslach ve Jackson tarafından geliştirilmiş `Maslach Tükenmişlik Ölçeğidir` (1992 yılında Canan Ergin tarafından Türkçeye uyarlanmıştır). Her iki ölçeğin alt faktörlerine verilen cevaplar, ayrı ayrı ortalamaları alınarak sperman testi uygulanmıştır. Bu tez için, stresle baş etmede kullanılan yöntemler tek tek incelenerek tükenmişlikle arasındaki ilişki irdelenmiştir.Anahtar sözcükler; Öğretmen, Stres, Tükenmişlik

The purpose of this study is to determine the relationship between teachers' coping ability with stress and their exhaustion who work in Vocational Secondary Schools in Ümraniye district of Istanbul. The study is limited with 150 teachers in 3 different Vocational Secondary Schools.In the second and third sections of the study a literature review has been done on stress and burnout syndrome. Definitions of stress and burnout, their sub factors, the methods of coping with stress and burnout are also included.In the fourth section, stress and burnout syndrome are investigated in terms of teaching profession. In the study, validity and reliability are used as means of data collecting and two different scales are used. The first one is Folkman and Lazarus's `Way of Coping Inventory`, the second one is Maslach and Jackon's `Maslach's Burnout Scale`.Sperman test is used to analyze the answers which are given to sub factors of both scales by averaging separately.In the thesis, the methods used in coping with stress are examined one by one and its relationship with the burnout syndrome is tried to be discovered.Key words: Teacher, Stress, Burnout Syndrome