Özel eğitim okul müdürlerinin liderlik stillerinin okul kültürü ve iklimine etkisi

Abstract

Araştırma, özel eğitim okulları müdürlerinin sergilediği liderlik stillerinin öğretmen algılarına belirlenmesi ve bu liderlik davranışlarının okul iklimine ve kültürüne etkisinin ortaya koyulması amacı ile yapılmıştır. Bu amaç çerçevesinde 292 özel eğitim öğretmenine Algılanan Liderlik Stilleri Ölçeği, Okul İklimi Ölçeği, Okul Kültürü Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, Dönüşümcü ve serbest bırakıcı liderlikleri, demokratiklik ve okula adanma iklimi düzeyini arttırmaktadır. Dönüşümcü liderlik, liderlik ve etkileşim iklimi düzeyini arttırmaktadır. Serbest bırakıcı ve dönüşümcü liderlik, başarı etkenleri iklimini artırmaktadır. Dönüşümcü liderlik samimiyet iklimini artırmaktadır. Dönüşümcü ve serbest bırakıcı liderlik, çatışma iklimi düzeyini arttırmaktadır. Dönüşümcü liderlik, destek kültürü düzeyini arttırmaktadır. Dönüşümcü liderlik ve sürdürümcü liderlik, başarı kültürü düzeyini arttırmaktadır. Dönüşümcü liderlik bürokratik okul kültürü düzeyini artırırken, serbest bırakıcı ve sürdürümcü liderlik azaltmaktadır. Dönüşümcü liderlik, görev kültürü düzeyini arttırmaktadır. Algılanan liderlik stilleri ve örgüt ikliminin tüm faktörleri ile destek kültürü ve başarı kültürü cinsiyete göre farklılaşmaktadır. Demokratiklik ve okula adanma iklimi, samimiyet iklimi, bürokratik kültür ve görev kültürü öğretmenlerin görev yaptığı okul kültürüne göre farklılaşmaktadır. Serbest bırakıcı liderlik, demokratiklik ve okula adanma iklimi, liderlik ve etkileşim iklimi, başarı etkenleri iklimi, samimiyet iklimi, destek kültürü ve başarı kültürü kıdeme göre farklılaşmaktadır. Algılanan liderlik stilleri ve örgüt kültürünün tüm faktörleri ile birlikte, demokratiklik ve okula adanma iklimi, liderlik ve etkileşim iklimi, başarı etkenleri iklimi ve çatışma iklimi okulda görev yapan öğretmen sayısına göre farklılaşmaktadır.

The research was carried out with the aim of determining the leadership styles displayed by the principals of the special education schools on the teacher perceptions and the aim of revealing the effects of these leadership behaviors on the school climate and on the culture. Within the scope of this goal, 292 special education teachers have applied Perceived Leadership Scales, School Climate Scale, School Culture Scale and Personal Information Form.According to findings from the research, Transformational and liberal leaderships increase the level of democratization and the climate of commitment to the school. Transformational leadership is increasing the level of leadership and interaction climate. Leadership, liberal and transformational, is increasing the climate of success factors. Transformational leadership enhances the sincerity climate. Transformational and liberal leadership increases the level of conflict climate. Transformational leadership enhances the level of support culture. Transformational leadership and sustainable leadership enhance the level of success culture. Transformational leadership is reducing bureaucratic school culture, liberal and sustainable leadership while leadership. Transformational leadership increases the level of task culture. Perceived leadership styles and all factors of organizational climate and support culture and success culture differ according to sex. The climate of democracy and commitment to school, sincerity climate, bureaucratic culture and mission culture differ according to the school culture that the teachers serve. Leadership, democracy and commitment to school, leadership and interaction climate, success factors climate, sincerity climate, support culture and success culture differ according to seniority. Along with all the factors of perceived leadership style and organizational culture, democratization and commitment to school, leadership and interaction climate, success factors climate and conflict climate differ according to the number of teachers working at school.