Çeşitli gıda maddelerinde kullanılan bazı sentetik organik gıda boyalarının UV/VIS türev spektrometresi ile tayini

Abstract

62 ÖZET Gıdaların kalitesi, mikrobiyolojik kriterler dışında genellikle renk, aroma, yapı ve besleyici değerine bağlıdır. Dolayısıyla renk, gıdalarda en önemli duyusal kalite kriterlerinden birisidir. Gıda maddesinin besleyici değeri, aroması ve yapısal özellikleri çok iyi olsa da, uygun bir renkte olmadığı zaman tüketici tarafından beğenilmemektedir. Ülkemizde ve diğer gelişmiş ülkelerde, gıdalarda kullanılan birçok boyar maddenin kanserojenik ve toksik etkisinden dolayı kullanımına kısıtlama getirilmiştir. Bu nedenle son yıllarda, genelde gıda katkı maddeleri, özelde de gıda boyar maddelerinin kullanımı kontrol altına alınmıştır Gıda boyar maddelerinin kalitatif ve kantitatif analizleri için birçok teknik kullanılmaktadır. Bunlar; İnce Tabaka Kromatografisi, UV/VTS Spektrofotometresi, C18 Kolonları ve Yüksek Basınç Sıvı Kromatografisi gibi tekniklerdir. Kromatografik teknikler pahalı ekipman kullanımı ile uzman operatör gereksinimi gibi dezavantajlara sahiptir. Diğer teknikler ise çok kopleks olup uzun analiz süresi gerektirmektedir. Bu çalışmada, Ponceau 4R, Sunset Yellow ve Tartrazin boyalarının çeşitli gıda örneklerinde kalitatif ve kantitatif analizleri 1. ve 2. Türev Spektroskopik yöntemle gerçekleştirilmiştir. Bu metodla ikili karışım halinde kullanılan boyaların tayini için herhangi bir ön ayırma işlemine gerek olmamaktadır. Örneklerden gelen bulanıklık etkisinin giderilmesi de metodun bir diğer avantajıdır. Geliştirilen yöntem ile gıda boyalarının analizinde 1. ve 2. türev derecesinin kullanılmasıyla elde edilen geri kazanma oranlan %92.1 ile % 102.2 arasında olup düşük düzeyde standart sapma değerleri elde edilmiştir.

6 i SUMMARY The quality of food other than the microbiological aspects, is generally based on colour, flavour, texture and nutritive value. However, one of the most important sensory quality attributes of a food is colour. This is because no matter how nutritious, flavourful or well textured a food, it is unlikely to be eaten unless it has the right colour. In recent year's food additives in general, and colours in particular, have increasingly come under investigation for evaluation of their safety in use. Nowadays, in many developed countries and in our country, due to their toxicity and carcinogenity, the use of many food dyes is limited. Many analytical methods have been developed for the qualitative and quantitative analysis of food colour. These methods include Thin Layer Chromatography (TLC), UV/V1S spestrophotometry, mass spectrophotometry, system capillary electrophoresis, C]g cartige, or various combinations of this technics. Chromatographic technics have the disadvantages of the use of expensive equipment and the demand for expert operator The other methods requires long analysis time and are too complex technics. In this work, first and second derivative spectroscopic method was applied for qualitative and quantitative determination of Ponceau 4R Sunset Yellow and Tartarazin in various food products. The procedure do not require any seperation step. Elimination of the turbid background that comes from the samples is another advantages of this method. The proposed method improves percentage recovery and standart deviation values in food dye analysis by first and second derivative spectrophotometry.