Aydıncık (İçel) kuzeybatısının jeolojisi ve tektonik özellikleri

Abstract

Orta Torosların güney kesiminde Aydıncık ile Bozyazı (İçel) arasında kalan inceleme alanında, ilksel olarak aynı havza çökelleri olan kayatürleri yer almaktadır. Jeolojik gelişim süresince, çeşitli tektonik etkiler ile güncel konumlarını kazanmışlardır. Çalışma, bölge içerisinde yer alan kayatürlerinin stratigrafik ve tektonik özelliklerini ortaya koymayı ve allokton ünitesi içerisinde petrole kaynak olabilecek kayaların araştırılmasını amaçlamaktadır. Aynı havza çökelleri olmalarına rağmen, farklı stratigrafik ve tektonik dizlim sunan bu kayatürleri; Allokton ve Göreceli Otokton adı altında iki üniteye ayrılarak incelenmiş ve haritalanmışlardır. Allokton ünitesi; Akdere formasyonu (Orta-Üst Devoniyen), Dikenlidere formasyonu (Karbonifer), Çekiçdağı formasyonu (Permiyen), Gevne formasyonu (Alt Triyas), Çambaşı formasyonu (Jura-Üst Kretase)'na ayrılarak incelenmiştir. Göreceli otokton ünitesi; Ovacık formasyonu (Üst Kambriyen-Alt Ordovisiyen), Eğripınar formasyonu (Alt Silüriyen), Hırmanlı formasyonu (Alt Silüriyen), Karayar formasyonu (Üst Silüriyen-Alt Devoniyen), Sığırcık formasyonu (Alt Devoniyen), Büyükeceli formasyonu (Orta Devoniyen), Kırtıldağı formasyonu (Üst Permiyen), Murtçukuru formasyonu (Üst Triyas)'ndan oluşmaktadır. Allokton ünitesinin Devoniyen-Karbonifer yaşlı kayatürlerinden organik jeokimya amaçlı örneklemeler yapılmıştır. Toplam organik karbon miktarları ekonomik değerler üzerinde çıkan örneklerde rock-eval piroliz analizi gerçekleştirilmiştir. Buna göre, Devoniyen-Karbonifer geçişinde yer alan kayatürlerinden alınan bazı örneklerin hidrokarbon türetebilecek yeterli olgunluğa eriştiği, ancak Tip III kerojen bakımından zengin olan örneklerin yeterli hidrokarbon içeriği olmadığı anlaşılmıştır.

In the investigated area which is situated between Aydıncık and Bozyazı (İçel) of the southern part of Central Taurides, there are such lithology which have been initially deposited at the same depositional environment. During the geological history, they have reached actual positions tectonically. This study is objected to determine the stratigraphical and tectonically features of lithology within the area and investigate the petroleum source rocks of Allochthonous units. Despite the same environmental deposits, these rocks which show stratigraphical and tectonically discrepancies investigated and mapped under two units named Allochthonous and Para-autochthonous. Allochthonous unit examined by dividing into Akdere formation (Middle-Upper Devonian), Dikenlidere formation (Carboniferous), Çekiçdağı formation (Permian), Gevne formation (Lower Triassic), and Çambaşı formation (Jurassic-Lower Cretaceous). Para-autochthonous unit composed of Ovacık formation (Upper Cambrian-Lower Ordovician), Eğripınar formation (Lower Silurian), Hırmanlı formation (Lower Silurian), Karayar formation (Upper Silurian-Lower Devonian), Sığırcık formation (Lower Devonian), Büyükeceli formation (Middle Devonian), Kırtıldağı formation (Upper Permian), and Murtçukuru formation (Upper Triassic). The samples are obtained from Devonian and Carboniferous rocks of Allochthonous unit. Rock-eval pyrolysis analysis was realised on economically higher values of TOC contents. According to these data, such samples obtained from Devonian and Carboniferous boundary have been reached the sufficient maturity of hydrocarbon production whereas ifs concluded that the samples rich in type III kerogen have not enough hydrocarbon contents.