Bir azo boyar maddesi olan reaktif black 5`in anaerobik-aerobik ve aerobik-anaerobik biyolojik parçalanma koşullarının araştırılması

Abstract

Ill OZ Teknolojik gelişmeler, değişik sanayilerde kullanılan çok sayıda ve değişik yapılarda kimyasal maddelerin üretimine ve bu maddelerin de yaygın kullanımına yol açmıştır. Üretilen ve kullanılan maddeler arasında en önemli paylardan birini boyar maddeler almaktadır. Bu maddeler tekstil ve boyar madde üretim fabrikalarının atık sularında bulunmakta ve çevreye de verilmektedir. Bu maddelerin çevrede zararsız olabilmeleri ve çıkış noktalarında giderilmeleri için yeni teknolojilerin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, yaygın ve potansiyel olarak kullanılan Rektif Black 5 azo boyar maddesinin saf Bacillus sub t His kültürü ile önce anaerobik ardından aerobik ortamda; fakültatif anaerobik ortamda ve önce aerobik ardından anaerobik ortamda, biyolojik parçalanabilirliği araştırılmıştır. Araştırmada, biyoassay teknik kullanılmıştır. 0,15g/L derişiminde olacak şekilde boyar madde ve mikroorganizma gelişmesi için uygun besin maddelerini içeren karışım hazırlanarak 250mL'lik şişelere konulmuş ve sterilize edilmiştir. Daha sonra şişelere aşılama yapılarak sıcaklığı 30°C'ye ayarlanan inkübatöre yerleştirilmişlerdir. Anaerobik, aerobik ve fakültatif anaerobik ortamlarlarda, 30 gün boyunca biyolojik parçalanma saptanmaya çalışılmıştır. Biyolojik parçalanma süresince 3 er gün arayla şişelerden alınan örnekler Standart Metoda göre analiz edilerek; COD (Kimyasal Oksijen İhtiyacı), BOD5 (Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı-5 günlük) ve MLSS (Karışık Likörde Askıda Katı Madde) derişimleri, pH ve renk şiddeti saptanmıştır. Çalışma sonucunda kullanılan model boyar madde olan Reaktif Black 5 azo boyar maddesinin Bacillus sııbtilis bakterisi ile anaerobik-aerobik ortamda, fakültatif anaerobik ortamda ve aerobik-anaerobik ortamda, biyolojik parçalanma yoluyla kısmen giderildiği; boyar madde gideriminde anaerobik-aerobik koşulların diğer ortamlara göre daha etkin olduğu saptanmıştır. Reaktif Black 5 azo boyar maddesinin Bacillus subtilis bakterisi ile biyojöjik parçalanmasında anaerobik-aerobik işlemlerin uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

IV ABSTRACT Technological developments lead the production of a lot of and various chemicals with different structures that are used, widespread, in different industries. Dyes are the most important chemicals that are produced and used in great deal in the dye- stuff and textile industries. The chemicals and dyes are also generally found in the receiving water enriched by the industrial wastewater. These chemicals cause to rise the environmental problems. In order to prevent the environment from pollution, these chemicals at source have to be removed by the effective processes. In this study, biological degradability of a widespread and potentially used azo dye, Reactive Black 5, as model chemical, with pure Bacillus subtilis culture in firstly anaerobic and then aerobic medium; facultative anaerobic medium and firstly aerobic and then anaerobic medium were investigated. Bioassay technique was used in this study. A mixture that include dye with a concentration of 0,15 g/L and useful nutrients for microbiological growth was prepared and put into bottles with 250 mL and sterilised. Later the bottles were seeded and placed into the incubator at 30°C. Biological degradation has been carried out in 30 days, by anaerobic, facultative anaerobic and aerobic processes. During biological degradation period, at three day intervals samples were taken from bottles out and analysed according to Standard Methods to determine COD (Chemical Oxygen Demand), BOD5 (Biochemical Oxygen Demand-5 Days) and MLS S (Mixed Liquor Suspended Solid) concentrations, pH and colour intensity. From the findings, it can be concluded that, the Reactive Black 5 can be partially removed by biological degradation by Bacillus subtilis in anaerobic-aerobic, facultative anaerobic and aerobic-anaerobic processes; the anaerobic-aerobic processes are more effective then the others for the removal of dye. In biological degradation of Reactive Black 5 by Bacillus subtilis, the application of anaerobic- aerobic processes can be used as one of the treatment processes.