Bakır ve kurşunun Oreochromis niloticus`da morfolojik ve hematolojik parametreler ile eritrosit morfolojisi üzerine etkileri

Abstract

Bu araştırmada sırasıyla biri iz diğeri toksik etkili metal olan bakır ve kurşunun 1, 7 ve 15 gün sürelerle aynı ortam derişimlerinde (0.5, 1.0 ppm) Oreochromis niloticus'da hematokrit düzeyi, eritrosit sayısı, eritrosit ve nükleus alanları gibi hematolojik parametreler ile hepatosomatik indeks, gonadosomatik indeks ve kondüsyon faktörü üzerine etkileri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.Belirtilen hematolojik parametrelerin analizinde mikrohematokrit ve mikroskobik yöntemler kullanılırken, somatik indeks ve kondüsyon faktörü analizlerinde standart matematiksel formüller kullanılmıştır.Bakır ve kurşunun belirlenen süre ve ortam derişimlerindeki etkisi eritrosit sayısı ile hematokrit düzeyini kontrole göre arttırmıştır. Belirli bir derişimin etkisinde incelenen parametreler etkide kalma süresindeki artışa paralel olarak başlangıca oranla düşmüş ve deney süresi sonunda kontrol düzeyine ulaşmıştır. Bakır ve kurşunun 0.5 ve 1.0 ppm'lik derişimlerinin bir haftalık periyottaki etkisi eritrosit ve nükleus alanlarında artmaya neden olurken, 15. günde azaltmıştır.Belirlenen derişimlerde bakırın 7 ve 15, kurşunun 15 gün sürelerle etkisi hepatosomatik indeksi arttırmıştır. Bakırın 0.5 ve 1.0 ppm'lik derişimlerinin 15 gün süreyle etkisi gonadosomatik indeks ve kondüsyon faktörünü kontrole oranla önemli düzeyde düşürürken, kurşunun incelenen süre ve derişimlerdeki etkisi anılan parametrelerde önemli bir değişime neden olmamıştır.O. niloticus'da hematolojik parametrelerle hepatosomatik, gonadosomatik indeks ve kondüsyon faktörü üzerine bakırın kurşuna oranla daha etkili olduğu belirlenmiştir.

Effects of copper and lead, a trace and a toxic metal, on some hematologic parameters such as hematocrit level, erythrocyt numbers and erythrocyte and nucleus areas together with hepatosomatic index, gonadosomatic index and condition factor of Oreochromis niloticus after exposing the animals to 0.5 and 1.0 ppm Pb and Cu over 1, 7 and 15 days.Microhematocrit and microscobic techniques were used in determining the haematological parameters and standard mathematical formulas were applied in determining somatic indices and condition factor.Both copper and lead increased the erythrocyte numbers and hematocrit levels compared with control at the concentrations and periods tested. The parameters tested decreased with increasing concentrations of metals at given concentration and then reached to control levels at the end of experiments. 0.5 and 1.0 ppm copper and lead concentrations caused an increase in erythrocyte and nucleus areas after one week of exposure while their areas decreased after 15 days of exposure.Exposure to copper for 7 and 15 days and to lead for 15 days increased hepatosomatic index at the concentrations tested. Exposure to copper concentrations of 0.5 and 1.0 ppm decreased the gonadosomatic index and condition factor significantly compared to control while the same concentrations of lead did not cause any change in these parameters.Copper was found to be more effective than lead on hepatosomatic and gonadosomatic indices and on condition factor.