Kuzey Doğu Akdeniz`de (Mersin Körfezi) deniz suyu, sediman ve biyotada organik klorlu pestisit kirlilik düzeyinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada; önemli bir tarımsal potansiyele sahip olan Kuzey Doğu Akdeniz'de (Mersin Körfezi) organik klorlu pestisitler düzeyi araştırılmıştır. Bu amaçla; belirlenen 5 ayrı noktadan (Deliburun, Deliçay, Liman, Mezitli ve Tisan), Mart 2008-Mart 2009 tarihleri arasında 4+1 mevsimsel değişimi kapsayacak şekilde alınan deniz suyu, yüzey sedimanı ve biyota (Patella sp. ve Liza ramada) numuneleri analiz edilmiştir. Genel olarak deniz suyu, yüzey sedimanı ve Patella sp. numunelerinde en yüksek konsantrasyon Deliburun istasyonunda saptanmıştır. Farklı mevsimlerde alınan deniz suyu numunelerinde saptanan organik klorlu pestisit konsantrasyonları 0,012 ppb-0,031 ppb aralığındadır. Patella sp. numunelerinde saptanan organik klorlu pestisit konsantrasyonları değerlendirildiğinde en yüksek konsantrasyon 3,248 ppb ile kontrol ilkbahar mevsiminde, en düşük konsantrasyon ise 2,840 ppb ile yaz mevsiminde saptanmıştır. Çalışmada Körfez'i temsil edecek şekilde örneklemesi yapılan Liza ramada numunelerinin kas ve karaciğer dokularında saptanan organik klorlu pestisit konsantrasyonları değerlendirildiğinde kas en düşük konsantrasyon 0,798 ppb değeri ile İlkbahar mevsiminde elde edilirken en yüksek konsantrasyon 1,557 ppb olarak kontrol ilkbahar mevsiminde elde edilmiştir. Liza ramada karaciğer dokuları ortalama organik klorlu pestisit konsantrasyonları açısından değerlendirildiğinde, en düşük konsantrasyon 2,975 ppb değeri ile ilkbahar mevsiminde elde edilirken en yüksek konsantrasyon 4,271 ppb olarak kontrol ilkbahar mevsiminde elde edilmiştir. Kontrol noktası olarak seçilen Tisan'da saptanan ortalama organik klorlu pestisit konsantrasyonu örnekleme yapılan ve karasal kirliliğin etkisini belirlemek için seçilen 4 noktadan daha düşüktür. Bu çalışmada elde edilen bulgularla, Mersin Körfezi'nden alınan deniz suyu yüzey sedimanı ve biyota numunelerinde saptanan organik klorlu pestisit konsantrasyonunun örnekleme noktalarında ve örnekleme yapılan mevsimlerde farklılık gösterdiği saptanmıştır. Liza ramada numunelerinin kas dokusunda saptanan organik klorlu pestisit konsantrasyonunun karaciğer doksundan daha düşük olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Organik Klorlu Pestisit, Mersin Körfezi, Deniz Suyu, Yüzey Sedimanı, Biyota

This study focuses on the investigation of pollution level and organic chlorine pesticides significantly threatening animal and human health in the North-eastern Mediterranean (Gulf of Mersin) which has an important agricultural potential. Within this objective, samples of sea water, surface sediment and biota (Patella sp. and Liza ramada) taken seasonally from 5 different specific points (Deliburun, Deliçay, Liman, Mezitli and Tisan) between March 2008 and March 2009 were analysed.. Generally, the highest level of concentration in sea water samples was detected in Deliburun station. The highest level of organic chlorine pesticide concentration in surface sediment samples was found in Deliburun station. The concentrations of organic chlorine pesticide found in sea water samples taken in different seasons were between 0,012 ppb and 0,031 ppb. Considering the average concentrations of organic chlorine pesticide found in Patella sp. samples taken from sampling points Patella sp. the highest level of concentration was found to be 3,248 ppb in spring while the lowest level of concentration was found to be 2,840 ppb in summer. Considering the organic chlorine pesticide concentrations found in muscular and hepatic tissues of Liza ramada samples taken to represent the Gulf in the study, the lowest level of muscular concentration was found to be 0,798 ppb in spring while the highest level of concentration was found to be 1,557 ppb in control season of spring. Considering the organic chlorine pesticide concentrations found in hepatic tissues of Liza ramada, the lowest level of concentration was found to 2,975 ppb in spring while the highest level of concentration was found to be 4,271 ppb in control season of spring. The average concentration of organic chlorine pesticide found in Tisan which was chosen as the control point was lower than the concentration levels of 4 sampling points chosen to determine the effect of inland pollution. The findings obtained within the scope of this study show that the concentration of organic chlorine pesticide found in sea water and biota samples taken from Gulf of Mersin varies by sampling points and by seasons of sampling. The concentration of organic chlorine pesticide found in muscular tissue of Liza ramada samples was found to be lower than the level of hepatic tissue.Keywords: Organic Chlorine Pesticide, Gulf of Mersin, Sea Water, Surface Sediment, Biota