Mersin Körfezinde avlanan balık türlerindeki ağır metal düzeyleri

Abstract

Bu araştırmada Mersin Körfezinden farklı istasyonlardan örneklenen ve tüketime sunulan çeşitli balık türlerinin doku ve organlarındaki ağır metal düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada materyal olarak ekonomik öneme sahip ve besin olarak tüketilen Scomber japonicus, Caranx rhoncus, Pagellus erythrinus, Saurida undosquamis, Pegusa lascaris türleri kullanılmıştır. Türlerin seçiminde ekonomik önemlerinin yanı sıra su kolonundaki yaşam alanları da dikkate alınmıştır. Örneklemeler 3 farklı istasyondan trol avcılığı yapan teknelerle aylık olarak yapılmış ve mevsimsel olarak değerlendirilmiştir. Solungaç, karaciğer, böbrek, dalak ve kas dokularındaki ağır metal düzeyleri, Atomik Absorbsiyon Spektrofotometrik (AAS) yöntemlerle, Agilent 7500ce model ICP-MS cihazında saptanmıştır. Örneklenen balıklarda incelenen metal düzeyleri dokulara bağlı olarak değişim göstermiştir. Cr, Zn, Se için en yüksek birikim dalak, Cu için karaciğer, Ni için ise Solungaç dokusunda olurken, en düşük birikim kas dokusunda olduğu belirlenmiştir. Cd karaciğer, Pb ise solungaç dokusunda birikirken, diğer incelenen dokularda birikim İndüktif olarak Eşleştirilmiş Plazma-Kütle Spektrofotometresinin duyarlılık düzeyinin altında olduğundan dokular arasında bir karşılaştırma yapılamamıştır. İncelenen metaller, belirlenen türlerin yaşam alanlarına bağlı olarak değişim göstermiştir. Cu için en yüksek birikim, tüm türlerin karaciğer dokusunda bentik türlerde olurken, Se için en yüksek birikim pelajik, en düşük birikim ise bentik türlerde saptanmıştır.

This investigation aimed at demonstrating the levels of heavy metal concentrations in tissue and organs of several fish species sampled from different catching stations around Mersin Bay area. The species that have high economic value and widely consumed as food fish like Scomber japonicus, Caranx rhoncus, Pagellus erythrinus, Saurida undosquamis, Pegusa lascaris were used as study materials in this investigation. Both living habitats in the water column and economic values of each species have been considered in the decision of selecting the fish species for this study. Samplings have been made from 3 different stations that are used by trawl fishing ships monthly and evaluated as seasonally. Heavy metal concentrations in liver, kidney, spleen and muscle tissues were determined using Atomic Absorption Spectrophotometry (AAS) (Agilent 7500ce model ICP-MS). Heavy metal concentrations in sampled fish changed with different tissues. The highest accumulation rate of Cr, Zn and Se was observed in spleen tissue whereas Cu and Ni were found to be accumulated highest in liver and gill tissue samples respectively. In addition it was observed that Cd was mainly accumulated in liver tissue whereas Pb was detected in gill tissue samples. However the accumulation levels of both Cd and Pb in other sampled tissues were under the detection sensitivity levels of Inductive Coupled Plasma-Mass Spectrophotometry. Therefore it was not possible to compare the accumulation levels between the tissues. The tissue metal concentrations were correlated with the habitat of each species. The highest accumulation level for Cu was observed in liver tissues of benthic species whereas the highest and the lowest accumulation for Se was observed in liver tissues of pelagic and benthic fish species investigated.