Bir kentsel öğe olarak izler üzerine bir değerlendirme: Gazi Mustafa Kemal Bulvarı örneği, Mersin

Abstract

Nitelikli kentsel mekân üretilmesi konusu 1960'larda biliş üzerine yapılan çalışmalarla yeni bir boyut kazanarak bireylerin mekâna ilişkin algısı üzerinden şekillenmeye başlamıştır. Günümüze kadar, kentsel algı ve biliş, kentsel mekanı çözümlemenin bir aracı olarak yaygın bir biçimde kullanılsa da, bu çalışmalar kentsel mekanın biçimlendirilmesi sürecine çok sağlıklı bir biçimde tercüme edilememiştir. Bu bağlamda bu tezin amacı, öncelikle kentsel algının önemini ve kentsel imgenin oluşumuna olan katkısını yazın araştırmasıyla ortaya koymak, ardından bu çerçevede yapılan bir kentsel imge analizi sonucunda saptanan sorunlara müdahale etmek ve olanakları değerlendirmek amacıyla oluşturulacak kentsel tasarım ve Şehircilik stratejilerinin üretilmesine yönelik katkı sağlamaktır. Çalışma, bireylerin kent algısına ve kent imgesine, bunların oluşma süreçlerine, bu süreçlere katkıda bulunan etmenlere ilişkin yapılmış akademik çalışmaların sentezini içermektedir. Lynch'in `Kent İmgesi` çalışması yöntem ve içerik bakımından, bu çalışmayı temel alarak geliştirilen Nasar'ın `Değerlendirici Kent İmgesi` çalışması ise içerik bakımından çalışmaya rehber olmuştur. Lynch, bireylerin kent imgesini oluşturmak üzere ortak olarak kullandığı temel kent öğelerini ortaya koymuştur. Bu tezde de Lynch'in bu elemanları kent imgesini oluşturan öğeler olarak kabul edilmiş ve bu elemanlardan iz öğesi üzerinde durulmuştur. Kentlerin omurgasını oluşturan iz öğesi, diğer elemanları birleştiren ve ilişkilendiren bir öğe olduğu için seçilmiştir. Alan çalışması olarak da Mersin kentinin ana omurgası konumundaki Gazi Mustafa Kemal Bulvarı ele alınmıştır. Alan çalışmasından elde edilen bulgular doğrultusunda, kentsel imgenin kentin ulaşım sorunu gibi sorunlu yönlerinden olumsuz etkilendiği ve imgenin birbiriyle bağlantısız noktasal öğelerden oluştuğu söylenebilir. Bu tez çalışmasından yararlanılarak, Mersin'in kent imgesine yönelik sorunlarının çözümü için stratejiler üretmek mümkün olabilecektir.

The studies to increase the quality of urban space started to be shaped through individual perception and cognition of urban space during the 1960's. Although urban perception and cognition have widely been used as means of analyzing urban space, these studies could not yet been interpreted into the process of shaping of urban space in a reliable way. In this context, the aim of this thesis is first through literature review to explore the significance of urban perception and its contribution in the formation of urban image and then to contribute in the production of urban design and urbanism strategies set for intervening with the problems and appraising the opportunities revealed by urban image analysis. The study embraces a synthesis of the academic studies conducted on the individual‟s perception of the city and urban image, and the factors contributing to this process of perception. `The Image of the City` of Lynch guided the thesis in method and in content while `The Evaluative Image of the City` by Nasar developed on Lynch‟s work guided in content. Lynch revealed the fundamental urban elements that individuals use in common to form the urban image. In the thesis, these elements are also assumed as the elements forming the urban image and the element of path is focused. The element of path, which forms the spine of cities, is chosen for its role in connecting and interlinking the other elements. The major spine of Mersin, Gazi Mustafa Kemal Boulevard, has been selected as the case of the study. From the results of the analysis, it can be concluded that the urban image is negatively affected by the problematic aspects of the city such as traffic congestion and the image is formed by unconnected elements. In the light of the thesis, it would be possible to develop strategies for the solution of the problems related to urban image of Mersin.