Mersin Körfezi`nde barbun balığında (Mullus barbatus, L., 1758) ve sedimanlarda iz metaller ve petrol hidrokarbon türevleri

Abstract

Mersin Körfezi' nde Karataş, Seyhan, Tırtar ve Göksu bölgelerinden 2014 yılında sediman ve Barbun balığı (Mullus barbatus) örneklemeleri yapılmıştır. Alınan sediman ve balık örneklerinde petrol hidrokarbon türevleri (Alifatik ve Aromatik) ile iz metal (Al, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb ve Zn) kirliliği analizleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, sediman örneklerinde toplam karbon, toplam PAH ve tane boyu analizleri gerçekleştirilerek sonuçlar arasındaki ilişkiler irdelenmiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar ile, aynı bölgede geçmiş yıllarda yapılan çalışmaların sonuçları trend analizleri için karşılaştırılmıştır. Araştırma bölgelerinin sahip olduğu kirlilik seviyelerinin zamansal değişimleri analiz edilmiş ve bölgesel dağılımlardaki benzerlik ve farklılıkların sebepleri ele alınmıştır. Ayrıca, çalışmadan elde edilen bulgular kullanılarak bölgesel kirliliğin kökeni araştırılmıştır. Metal kirliliğinin kökeni çalışma alanlarında iz metal zenginleşme faktörleri hesaplanarak saptanmıştır. Sonuçlara göre, kıyısal alanlardaki girdilere bağlı olarak izlenen parametrelerin derişimleri bölgesel olarak yıldan yıla değişkenlik göstermekte olup artış trendi içerisindedir. Tüm sediman örnekleme bölgelerinde hidrokarbon kirliliği kaynağının petrol kökenli (petrojenik) olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, sediman ve balık örneklerinin birbirleri arasındaki metal ve hidrokarbon birikimlerinin oransal yüzdeleri irdelenmiştir. Petrol hidrokarbonlarının balık ve sediman örnekleri arasında genel olarak 5 ve bölgesel olarak daha yüksek oranlarda, metal derişimlerinin (Cd, Cu ve Zn dışında) 1 den küçük oranlarda değiştiği saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Mersin Körfezi, Sediman, Mullus barbatus, İz Metal, Petrol Hidrokarbonları

Sediment and red mullet (Mullus barbatus) samples were collected from Karataş, Seyhan, Tırtar and Göksu regions located in Mersin Bay in 2014. Petroleum hydrocarbon derivatives (Aliphatic and Aromatic) and trace metal (Al, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb and Zn) contamination analyses were performed in collected fish and sediment samples. Moreover, Total Carbon (TC), total Polycyclic Aromatic Hydrocarbon (PAH) and grain size analyses were done in order to indicate relationships between examined parameters. Results obtained from current study were compared with the results from previous studies done in the same region in aim to conduct trend analysis for each parameter. Temporal variations of pollution levels were examined and similarities and differences in spatial distributions were identified. With the results obtained from this study the origin of regional pollution was explored. The origin of metal pollution was detected by measuring enrichment factors of trace metals. Furthermore, the percent ratios of the accumulation of trace metals and hydrocarbon in both sediment and fish samples were calculated. Measured parameters concentrations in the coastal regions displayed interannual variability with an increasing trend due to the input from land-based sources. In all sediment sampling regions, experiments revealed that the origin of the hydrocarbon pollution is of petroleum-origin (petrogenic). The ratios of petroleum hydrocarbons in fish and sediment samples were generally found as 5 or higher regionally, though metal concentrations were varied in ratios less than 1 (with the exception of Cd, Cu and Zn). Keywords: Mersin Bay, Sediment, Mullus barbatus, Trace Metals, Petroleum Hydrocarbons