Çeşitli bitki tohumlarında fitomelanin pigmentinin ekstraksiyonu, saflaştırılması, antioksidan özellikleri ve kararlılık koşullarının belirlenmesi

Abstract

Günümüzde yasal düzenlemeler ve tüketici talebi sebebiyle sentetik boyalara alternatif olarak doğal kaynaklardan elde edilen gıda ve tekstil boyalarına artan bir ilgi mevcuttur. Fitomelanin pigmentinin, özellikle kozmetik sektöründe olmak üzere, birçok farklı sektörde kullanım potansiyeli bulunmaktadır. Fitomelanin pigmentinin ekstraksiyonu ve saflaştırılması oldukça zordur. Çeşitli kaynaklar, bu pigmentin antioksidan, antimikrobiyal ve morötesi (uv) ışık absorbe etme özelliği bulunduğunu, bu nedenle doğal gıda boyası olarak kullanım potansiyeline sahip olduğunu belirtmektedir. Bu tez kapsamında, çörek otu (Nigella sativa), fıstık çamı (Pinus pinea) ve ayçiçeği (Helianthus annuus) bitkilerinin siyah renkli tohumları fitomelanin pigmenti bakımından değerlendirilmiştir. Çörekotu ve fıstık çamı tohum gömleklerinden fitomelanin ekstraksiyonu yapılamamış, ayçiçeği tohum gömleklerinde belirlenen fitomelanin pigmentinin ekstraksiyon, saflaştırma, antioksidan özellikleri ve kararlılık koşulları incelenmiştir. Bulgular ayçiçeği tohumlarındaki fitomelanin oranının %1.95 olduğunu ve antioksidan kapasitenin % 9.8 askorbik asit eşdeğeri olduğunu göstermiştir. Saflaştırılan fitomelanin pigmenti ile sentetik fitomelanin pigmentinin saflığı ince tabaka kromatografisi (TLC) ile karşılaştırılmıştır. Kromatografi bulguları saflığı bozan maddelerin önemsenmeyecek oranda düşük olduğunu göstermiştir.

Because of legal regulations and consumer demands, It has increased interest to food and textile dyes. Phytomelanin pigment used in many industries, especially cosmetic industry obtained from natural sources instead of synthetic dyes. Phytomelanin extraction is very difficult. Several researches indicate that phytomelanin pigment has antioxidant activity, antimicrobial activity and ultraviolet (UV) light absorbance ability, also potentially used as natural food coloring as well as those properties. In this study, phytomelanin pigment was extracted from black cumin (Nigella sativa), stone pine (Pinus pinea) and sunflower (Helianthus annuus) seeds. It was investigated extraction, purification, antioxidant properties and stability of pigment in sunflower seed coats. However, phytomelanin did not analyzed from seed coats of black cumin and stone pine. Results showed that sunflower seeds have % 1,95 phytomelanin content and antioxidant level is equal to % 9,8 ascorbic acid. Also obtained phytomelanin pigment was compared with synthetic phytomelanin by using thin layer chromatography (TLC) method.