Türk-İslam seramiklerinin çağdaş seramik sanatına etki ve yansımaları

Abstract

Seramik üretimi; insanlık tarihinin uygarlığa yapmış olduğu en eski ve en kalıcı katkılardan birisidir. Neolitik çağla başlayan, daha sonra yerleşik düzende devam eden bu üretim, günümüzde de herhangi bir kesintiye uğramadan devam etmektedir. Bu bağlamda geçmişimizi daha iyi anlayıp değerlendirebileceğimiz bilgileri bize sağlayan seramiğin önemi ortadadır. Özellikle Yakın Doğuda yapılan kazı ve çalışmalar sonucu bulunan seramik ürünler M.Ö. 7. ve 6. y.y. a kadar uzanmaktadır. Bu çalışmalar arkeologların, kronolojik bir sıra halinde eski uygarlıkları belirlemelerine olanak sağlamaktadır.M.S. 622 yılında, Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye göçü ile birlikte İslam Çağı başlamıştır. Bu gelişme sadece Yakın Doğunun politik geçmişinde değil, aynı zamanda Asya, Afrika ve hatta Avrupa'nın kültür ve sanatında da yeni bir dönüm noktası olmuştur. İslamiyet'ten önce Arap Yarımadası, sürekli olarak birbirleri ile savaşan göçebe Arap kabilelerinden oluşmaktaydı. Sadece Hz. Muhammed üstlendiği peygamberlik görevi ile bu kabileleri birleştirmeyi ve tarihe yön veren en güçlü kuvveti oluşturmayı başarmıştır.Terim olarak ?İslam? kelimesi; Hz. Muhammed tarafından ilan edilen din, aynı zamanda birbirine karışık ve çok farklı kültürlerin, farklı ülkelerde yaşayan çoğunluğun İslam inancını kabul etmesi olarak tanımlanabilir. Bu ülkeler Asya'dan, Afrika'nın bir bölümüne ve Avrupa'ya kadar yayılmış olmakla birlikte bunlara ek olarak bir çok teolojik ve politik çeşitliliğiyle beraber etnik gruplar ve gelenekleri de dahil edilebilir. Bu medeniyetin önemli özelliklerinden bir çoğunu onların seramik geleneklerini inceleyerek anlayabilmemiz mümkündür.Türk-İslam seramikleri hakkında bilgilerimiz, yeni bilimsel analiz yöntemleri, kazı raporları, yapılan akademik-sanatsal araştırma ve çalışmalarla her geçen gün artmaktadır. Bunun yanında, bir çok Türk-İslam seramik türünün teknik ve geleneksel gelişimini anlamamız açısından hala eksiklikler bulunmaktadır, aynı zamanda Türk-İslam seramikleri hakkında bir bütün halinde hazırlanmış resimsel ve açıklamalı yayınların azlığı da söz konusudur.?Türk-İslam Seramiklerinin Çağdaş Seramik Sanatına Etki ve Yansımaları? başlığı adı altında yapılan bu tezle, bu konuda tarihsel ve çağdaş boyutta yaklaşım niteliğinde bir araştırma yapmaya yönelinmiştir. Bu çalışmanın ana amacı, Türk İslam Seramiklerinin tarihsel gelişimini araştırmak, Dünyada Türk-İslam Seramiklerinden etkilenerek eserler üreten seramik sanatçılarını ve çalışmalarını bir arada sunmak ve bu çalışmaların ışığı altında bu verilerden yararlanılarak kişisel bir sergi oluşturmaktır. Aynı zamanda bu çalışmanın daha sonra bu konuda yapılacak çalışmalara destek olması hedeflenmiştir.Bu çalışma da İslamiyet'in ortaya çıkmasıyla birlikte, seramik üretim ve kültürünün tarihsel serüveni ele alınarak, günümüz Çağdaş Seramik Sanatına yaptığı etki ve katkılar değerlendirilmiş, bütün bu verilerin ışığı altında uygulanan seramik çalışmaları düzenlenen bir sergi ile sunulmuştur.

The production of ceramics, possibly man?s oldest and most permanent contribution to civilization, began in the neolithic age, immediately after agricultural settlements were established, and it survived without interruption to present day. The importance of ceramics in providing the necessary data for the reconstruction of the past is especially significant in the Near East where shards and wasters, dating as far back as the seventh and sixth millenia B.C., enable archeologists to determine the chronological sequence of its ancient civilizations.The term ?Islamic? is quite ambiguous: it is applied to define both the religion established by the Prophet Muhammed as well as the comlex and multi-faceted culture of the lands where the majority of the population profess the Muslim faith. When used to identify that culture, the term ?Islamic? becomes even more incongruous since those lands extend from Asia through parts of Africa and Europe, and include a mixture of ethnic groups and traditions with many theological and political variations. Some of the most outstanding features of this remarkable civilization can be observed in its ceramic tradition.Our Knowledge of Islamic pottery is continually advancing with the aid of new methods of scientific analyses, excavation reports and scholarly research. However, there are still wide gaps in our understanding of the technical problems, stylistic developments and iconography of many types of wares. There is also lack of publications with detailed illustrations and descriptions of Islamic pottery.This thesis, made under the title of ? The Effects and Reflections of Turk-Islam Ceramics into Contemporary Ceramics Art?, the researcher made investigation which is directed towards the historical and contemporary approaches about this subject. The main purpose of this work is outlined the historical development of Turk-Islam ceramics, secondly, all around the world, to present the ceramics artists and their works together which are the strong connection of the Turk-Islam ceramics and finally, under the lights of these studies, making an exhibition. At the same time, this work is being aimed to support later studies which are related with this issue.In this study, together with the emerge of Islam, handled with the historical journey ofceramic production and culture and evaluated its effect and contribution into the nowadays contemporary ceramics art. Under the light of all this information, the researcher completed his studies by an exhibition.