Aristoteles`ten Freytag`a klasik drama yapısı

Abstract

Oyun analizi ve oyun inşası kavramları Batı tiyatrosu tarihinde Aristoteles'in Poetika'sı ile birlikte tartışmaya açılmış, Aristoteles'in ortaya koyduğu ilkeler ve kavramlar çağlar içinde başlıca referans olmuştur. Gustav Freytag'ın 1863 yılında yazdığı Dramanın Tekniği kitabı da Poetika'ya 19'uncu yüzyılın tiyatro dünyasından hem bir saygı duruşu, hem de Aristoteles'in kavram ve ilkelerine modern bir yeni yorum getirme çabasıdır. Freytag'ın bu çalışması, drama metni analizinde yapı analizi kavramını merkeze almasıyla öne çıkmaktadır. Çalışmasının sonucunu da sonradan Freytag Piramidi adıyla anılacak olan şematik bir örnekle ortaya koymuştur. Bu şema klasik dram olarak adlandırılan türün yapısal şeması olarak kabul görmüştür. Bu çalışmada, Poetika'da drama yapısına dair gündeme getirilen kavramlara odaklanılmakta; bu kavramların Rönesans dönemi ve Shakespeare üzerindeki etkisi incelenmekte; Freytag'ın dönemindeki tiyatroya bakış ve Freytag Piramidi şeması ile ortaya konan yapı analizi kavramları detaylandırılmaktadır. Böylelikle klasik drama metni ve yapı analizi adına ortaya konan başlıca kavramlar saptanıp, bu kavramlar Shakespeare'in oyunları üzerinden incelenerek tartışılmaktadır.

Concepts of drama analysis and construction of drama in Western theatre are discussed through Poetics of Aristotle, and principles and concepts introduced by Aristotle are considered as the primary references through the ages. Gustav Freytag, with his book Technique of Drama written in 1863, pays tribute to the Poetics from the 19th century world of theatre, while attempting to produce a modern interpretation of principles and concepts of Aristotle. Freytag gives the central role to concept of structural analysis in examining of the dramatic text. He exhibits the outcome of his work in a diagram later called as Freytag's Pyramid. This diagram is acknowledged as the structural outline of the classical drama.In this research, the concepts related to the structure of the drama in Poetics are being focused on and how these concepts are influential on the Renaissance Era and Shakespeare is reviewed; the notion of Drama in Freytag's day and aspects of structural analysis introduced by Freytag's Pyramid are being studied and discussed through Shakespeare's plays.