Geç Osmanlı çağdaşlaşma sürecinde toplumsal ve siyasal dönüşümlerin resim sanatına yansıması

Abstract

Geç Osmanlı döneminde çağdaşlaşma çabalarıyla Türk resim sanatının gelişimi arasında yakın bir ilişki vardır. Erken dönem çağdaş Türk resim sanatında Osmanlı ressamları, 19. yüzyılın ortalarından itibaren Avrupa'da görülmeye başlayan sanatsal üslup ve akademik yaklaşımlara göre manzara, natürmort ve figüratif resimler yapmıştır. 19. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak Osmanlı'da toplumsal ve siyasal olaylar, dinamik, zaman zaman çatışmacı bir şekilde ortaya çıkmıştır. Osmanlı sanatçılarının siyasi ve toplumsal konulara ilgileri, Osmanlı yöneticilerinin ve toplumunun sahip olduğu kültürel, siyasi, ekonomik ve toplumsal çağdaşlaşma deneyimleriyle yakından ilişkili olduğu için; toplumsal ve siyasi konular birkaç sanatçı tarafından resmedilmiştir. Osmanlı çağdaşlaşma çabası kültürel sonuçlarıyla birlikte, Sultan II. Mahmud döneminde devlet politikası olarak başlamıştır. Tanzimat Fermanı'ndan sonra reform ve çağdaşlaşma süreciyle birlikte, Osmanlı toplumu 1876 yılında Kanun-ı Esasi'nin ilanıyla anayasal ve parlamenter yönetim biçimini kısa süreli de olsa yaşamıştır. Sultan II. Abdülhamid döneminde ise, gelenekçi muhafazakâr yöneticilerle genç kuşak reformcu aydınlar arasında demokratik çağdaşlaşma konusunda mücadeleler olmuştur. Bu çatışma süreci kültürel boyutta edebiyat ve sanat alanında da hissedilmiştir.Bu araştırmanın amacı, erken dönem çağdaş Türk resim sanatında toplumsal ve siyasi dönüşümlerin sanatçı ve yapıtları üzerinde etkilerini belirlemeye çalışmaktır. Bu araştırma 1838 ve 1918 yılları arasında Osmanlı ressamları tarafından yapılan yapıtlarla sınırlıdır.

There is a close relationship between the Ottoman modernization efforts and the development of Turkish painting in the late Ottoman period. According to artistic styles and academic approaches seen in Europe since the middle of the 19th century, Ottoman painters have done landscape, still life and figurative paintings in early period contemporary Turkish painting. Social and political events have occured dynamic, occasionally confrontational manner in Ottoman Empire since the second half of the 19th century. Because the attentions to political and social issues of the Ottoman artists were closely related with cultural, political, economic and social modernization experiences of the Ottoman administrators and society, social and political issues were depicted by a few artist. The Ottoman modernization has been started by Sultan Mahmud II as a government policy with the cultural consequences. After the declaration of the Tanzimat Edict with ongoing reform and modernization process, the Ottoman society lived the constitutional and parliamentary regime for a short time the announcement of Fundamental Law `Kanun-ı Esasi` in 1876. In the period of Sultan Abdulhamid II, there had been struggles beetwen traditionalist and conservative managers and the younger generation reformist intellectuals about the democratic modernization. This struggle process has been felt in literature and art in the cultural dimension. The purpose of this research is to try for identifying effects of the social and political transformation on the artists and their works in early period contemporary Turkish painting. This research is limited with artworks performed by Ottoman artists between 1838 and 1918.