Struggling for survival in the village after the disturbance of tobaccoland: Tracing new rurality behind the footprints of tobacco farmers

Abstract

Bu tez Türkiye'de tütün üretiminin ve piyasasının neoliberalleştirilmesinin köylü üzerindeki etkilerini ve tütün üreten köylünün beka stratejilerini incelemektedir. Tezin sonuçları, Adıyaman, Soma (Manisa) ve Fethiye (Muğla)'nin tütün üreten köylerinde gerçekleştirilmiş olan saha araştırmasına dayanmaktadır. Araştırma kapsamında bu bölgelerde üreticilerle, yerel yöneticilerle ve tütün üretimi için sözleşme yapan aracı firma yetkilileriyle derinlemesine mülakatlar yapılmıştır. Ayrıca, kalitatif veriler nüfus, demografi, üretim istatistikleri ve sosyo-ekonomik göstergelerle desteklenmiştir. Veriler, geniş tarihsel ve teorik çerçeveye yerleştirilmiş böylelikle ele alınan konunun bütünlüksel bir analizi oluşturulmaya çalışılmıştır.Tez, iki ana eğilimi açığa çıkarmaktadır. Bunlardan ilki, tütün üretilen kurak ve yarı-kurak köylerde tütün üretiminin sekteye uğramasıyla tarımsal üretimin hanehalkının geçimini sağlayamakta yetersiz kalması sonucu tarımsal üretim dışı gelirlerin hane bütçesine dahil edilmesinin bir zorunluluk haline gelmesidir. Bu durumun sonucu kente kalıcı göç olabildiği gibi daha sıklıkla hem tarım hem de tarım dışı sektörde çalışma, mevsimlik göç, dairesel göç gibi yollarla gelir çeşitlendirme olarak ortaya çıkmaktadır. Gelir çeşitlendirmek amacıyla köylünün köy ve kent arasında mekik dokuması yeni bir kır kavramsallaştırmasını işaret etmekte; ?kır? ve ?kent?, ?işçi? ve ?köylü? gibi düalistik kavramların geçerliliğinin sorgulanmasının yolunu açmaktadır.İkinci olarak tezde, tarımın neoliberalleştirilmesi ve köylünün gelir çeşitlendirme olanaklarının farklılaşması sonucu kırsal bölgelerde yoksulluğun ve eşitsizliğinin arttığı öne sürülmektedir. Alternatif endüstri alanlarının geliştiği ve iş olanaklarına sahip bölgelere yakın köylerde kır hayatının korunması ve devam ettirilmesi daha olasıyken iş olanaklarından uzak olan köylerde bu daha zordur. Ayrıca, düşük gelirli üreticiler genellikle enformal piyasalarda geçici ve güvencesiz olarak çalışırken, görece daha iyi durumda olan üreticiler gelir çeşitlendirme konusunda daha iyi olanaklara sahip olmaktadırlar. Bu durum, kırsal eşitsizliğin artmasına yol açmaktadır.Tezde, borçlanma, mülksüzleşme ve fakir üreticinin yoksunluğunun artması gibi konulara yer verilmekte; bunların yanısıra Türkiye'de tütün üretiminin, fakir ve kısıtlı gelir çeşitlendirme olanaklarına sahip ailelerce daha küçük ölçekte yapılacağı öne sürülmektedir. Köylünün gitgide artan kırılganlık düzeyleri onları taşeron firmalara ve ulusötesi tütün tekellerine mecbur kılmakta ve bu firmalarla ilişkilerinde zayıf bir konuma oturtarak firmaların kendi şartlarını dikte etmelerinin ve köylünün kendi toprağında işçileştirilmesinin yolunu açmaktadır.

This thesis traces the impacts of neoliberalization of tobacco production and market on the rural households in tobacco producing villages in addition to the attempts of survival and patterns of restructuring of tobacco livelihoods. In search for answers, a field research was performed in the villages of Adıyaman, Soma (Manisa) and Fethiye (Muğla) which included in-dept interviews with the producers, local officials and representatives of subcontracting firms. Moreover, the qualitative data were combined with macro statistics on demography, population, production and socio-economic indicators. The findings are placed within the broader historical and theoretical framework in order to present a grounded, coherent picture of the phenomenon under scrutiny.The thesis reveals two major patterns. Primarily, agricultural production does not yield sufficient income for the survival and recreation of the peasant household in arid and semi-arid tobacco villages which necessitates integration of off-farm income sources to the household budget. The result is either permanent migration- which is also troublesome for the peasants- or income diversification through pluriactivity, off-farm diversification, seasonal migration, and circular migration. Thus a constant movement of peasants between rural and urban areas takes place indicating a new type of rurality by undermining the conceptual relevance of dualistic terms such as ?rural? and ?urban?, ?worker? and peasant?Secondly the thesis reveals that inequality and poverty increase in the rural areas due to diversified diversification sites of the peasants. In villages with job opportunities in the near surroundings preservation and recreation of rural life is more likely than in the villages with less income opportunities in the near surroundings. Moreover, worse-off farmers diversify mostly in unfavorable and informal markets whereas better-off farmers diversify in better markets with opportunities to move other sectors. This phenomenon leads to the disruption of relatively egalitarian social structure in rural Turkey.In addition, the thesis elaborates on indebtedness, dispossession and deprivation of the poor peasantry. Furthermore, the thesis argues that tobacco production will be transferred to poorer households with less income diversification opportunities and with exploitable labor reserve that is because high vulnerability levels of such households situate them to a weak position before profit seeking subcontracting firms and transnational tobacco industry enabling the firms dictate their terms along their interests over the weak peasantry with no alternative.