Lacan`ın üç düzeninden dijital kültürün öznesine: Lacanyen psikanaliz bağlamında kimlik, tanınma ve sosyal medya

Abstract

Teknolojideki güncel gelişmeler, bireyin gündelik hayatında yer edinen düşüncelerini ve eylemlerini, kendisiyle ve toplumla olan ilişkilenmelerini değiştirmiştir. Günümüz tekno-kapitalist mantığın işleyişi ise, bireyin hem ruhsal yaşantısına etki etmiş hem de toplumsal hayattaki eylemlerinin ve konumunun da dönüşmesine neden olmuştur. Bu işleyişin içerisinde yer alan günümüzün 'dijital' öznesi, sosyal medya uygulamalarıyla her an ve her yerde görünür hale gelmiştir. Görünürlüğe vurgu yapan ve sürekliliği olan yeni etkileşim biçimi, bireyin yeni bir 'sanal' mahalde tanınma mücadelesi içerisine girmesine, bulunduğu uygulamaların içerisinde onu takip eden ve onun takip ettiği bireylere göre kimlik üretmesine, benliğini sunmasına, içerik üretimini ve tüketimini buna uygun olarak yapmasına imkân sağlamıştır. Bireyin üzerinde olumlu ve olumsuz etkileri bulunan bu durumlar, dijital kültürün içerisinde yer alan günümüz insanının ruhsal yapısına, işleyişine ve toplumsalla ilgili iletişim ve etkileşimine dair psikanalitik bir değerlendirmenin yapılabilmesi durumunu ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmanın amacı da, sosyal medya uygulamalarının içerisinde üretim ve tüketimde bulunarak gündelik yaşam pratiklerini değiştiren bireyin kimlik ve tanınma mücadelesini, Lacanyen psikanaliz düşüncesi üzerinden tartışmaya açmaktır. Çalışmada, Lacanyen psikanalizin içerisinde yer alan arzu, kaygı ve fantazm kavramları üzerinden sosyal medya uygulamalarının bireyin üzerinde nasıl bir etki yarattığı, bireyin uygulamalarla ve diğer insanlarla nasıl bir ilişkilenme biçiminde olduğu incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Yeni Medya, Sosyal Medya, Dijital Kültür, Psikanaliz

Current developments in technology not only changed the individuals' daily life thoughts and actions, but also relations between themselves and society. Modern days' techno-capitalist logic's process effected individual's mental life and furthermore, it conduced toward transformation in social life and space. Within this process, today's 'digital' subject became more visible in social media applications ubiquitously. This new type of interaction which has a great continuity emphasise visibility and put the individuals in a new `imaginary` place to make them compete in order to become visible and create new identities according to their followers and represent that personality consisting of produce and consume contents which are created according to them. These circumstances which are has both positive and negative effects on individuals, bring the sufficient environment to reach psychoanalytic evaluations within the scope of digital culture's individuals and their relations with society. This study's purpose is opening individuals' identity and recognition fight in social media and processes of production and consumption up for discussion in terms of Lacanian psychoanalysis. In this study, it is examined that how social media effects individuals within the scope of Lacanian psychoanalysis' terms as desire, anxiety and fantasm and so how individuals have intercourse with other people on social media applications. Keywords: New Media, Social Media, Digital Culture, Psychoanalysis