Kamışsı yumak (Festuca arundinacea schreb) x çok yıllık çim (Lolium perenne L.) doğal melezinden kolkisin etkisi ile amfidiploid elde edilmesi

Abstract

ÖZET KAMIŞSI YUMAK (FESTUCA ABUNDIMCEA SCHBEB.) X ÇOK YILLIK ÇÎM (LOLIîm PEKENNE L.) DO?AL MELEZİNDEN KOLKÎSİN ETKÎSÎ ÎLE AMFİDÎPLOÎD ELDE EDÎLKESÎ (TÜKSEK LÎSANS TEZÎ) FATMA ÜNAL GAZÎ ÜNlVEBSÎTESÎ FEN BÎLÎMLERÎ ENSTİTÜSÜ OCAK 1988 Bu çalışmada, kamışsı yumak (Peştuca arundinacea Schreb.) x çok yıllık çim (Lolium perenne L.) doğal mele zinden, kolkisin etkisi ile amfidiploid bitki elde edilme si amaçlanmıştır. Kromozom sayıları, kamışsı yumakta 2n = 42, çok yıllık çimde 2n « 14, bu iki bitkiden meydana gelen Festuca x Lo lium melezinde 2n s 28 bulunmuştur. Doğal melezlemeden elde edilen kısır bitki, % 0.4 kolkisin çözeltisinde, 18-20°C'ta 24 saat bekletilmiş ve % 20-30 oranında 2n ;>56 kromozomlu amfidiploid klonlar elde edilmiştir, Klonların büyüme bölgesinde üçgen şeklin de yarık! açılmış ve yukarıdaki işlemler, % 2 dimetil sul foksid (DMSO) içinde çözülen % 0.4 kolkisin çözeltisinde tekrarlanmıştır. Sonuçta, % 80 oranında 2n =56 kromozom lu amfidiploid klonlar elde edilmiştir. Preparatların hazırlanmasında, kök uçları, ilk iş lemde, doymuş <*. monobromo naftalin çözeltisinde 16-17 IIsaat 4°C*ta bekletilmiştir, Tesbit ve hidroliz işlemi sırasıyla oda sıcaklığında glasial asetik asitte 30 daki ka ve 1 N ECİ içerisinde 10-12 dakika yapılmıştır. Ezme tekniğine göre yapılan preparatlar, alkol buharı değiş- tokuşu ile Euparalda devamlı hale getirilmiştir. Kromozom boyları; F. arundinaceade 4.826-2.472/4 ; L. perennede 4«761-2.838/( ; doğal ffestuca x Lolium mele zinde 5.669-2.561/1 ; amfidiploid bitkide 5.196-2.772/4 bulunmuştur. Anaçlar, melez ve amfidiploid bitkilerin karyotipleri analiz edilmiş ve kromozomların karyogramla rı ve idiogramları yapılmıştır. III

ABSTRACT PSODUCTION GEF AMPHIDIPLOID WITH EFFECT OF COLCHICINE m NAT3EAL HTBEID OF TALL FESCUE (FEST0CA AB3MDINACEA SCHEEB*') X PEBENNIAL ETEGBASS. (LOLIOM PEEENNE L.) (M. Be. THESIS) FATMA ÜNAL GAZI ÜNIYEESITI INSTITOT?E OF SCIENCE, AND TECHNOLOGY JANfAET 1988 In this study it was investigated to obtain amphidip- loid plant with effect of colchicine in natural hybrid of tall fescue (Festuca arundinacea Schreb.) x perennial ryegrass (Lolium nerenne L»), The chromosome numbers hare been found 2n-42 in tall fescue, 2n=14 in perennial ryegrass and 2n=28 in hybrid which was obtained from these two plants* The sterile plant which was obtained from natural hyb ridization has been treated with colchicine solution for 24- hours at 18-20°C. Amphidiploid clones with 2n=56 chroEOsoEes hare been obtained at the ratio of 20-30 %» Triangular incision has been made at the base of the clones and the same applications have been repeated in 0.4 # colchicine solution which was dissolved in 2 # dimethyl-sulphoxide (MSO). Finally, aaphidiploid clones with 2n=56 chromosomes, have been obtained at the ratio of 80 #. IVDuring the preparation of the elides, the pretreat- ment of root tips hare been treated with saturated oC-mono- bromonaphthalene solution at 4°G for 16-17 hours. The fixation and hydrolysis have been made in glacial acetic acid at the j?oom temperature for half an hour and in 1 H HC1 at 60°C for 10-12 minutes, respectively. The slides have been made according to squash technique. After the treatment of alcohol steam, they were mounted in Euparal, The measurements of chromosomes length are given below: 4,826-2,472 jK in tall fescue, 4,761-2.838/* in perennial ryegrass, 5« 669-2. 561 JX in natural hybrid, 5.196-2.772/1 in amphidiploid. The karyotype analysis and idiograms of parents, hybrid and amphidiploid plants were made.