X-ışını toz difraksiyon yöntemi ile kil minerallerinin incelenmesi

Abstract

X-ISINI TOZ DİFRAKSİYON YÖNTEMİ İLE KİL MİNERALLERİNİN İNCELENMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Fatma ÇAKMAK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Haziran 1997 ÖZET Bu çalışmada, on adet killi toprak numunesi x-ışını toz difraksiyon metodu kullanılarak incelendi. Numunelerin içerdikleri kil mineralleri tespit edildi. Bazı kil minerallerinin birinci derece yansımalarını aynı 20 açısında vermelerinden dolayı, x-ışını toz difraksiyon desenlerinin değerlendirilmesi sırasında teşhis problemleri yaşandı. Bu problemleri çözerek killi toprak numunelerindeki kil minerallerim tespit edebilmek için, numunelere kil zenginleştirme işlemi uygulandı. Zenginleştirilmiş numunelerin bir kısmı kimyasal bir madde (etilen glikol) ile muamele edildi, bir kısmı ise 300°C ve 550°C sıcaklıklarında ısıl işleme tabi tutuldu ve ardından x~ışını toz difraksiyon desenleri alındı. Ham numunelerin x-ışını toz difrasiyon deseni ve işlenmiş numunelerin x-ışını toz difraksiyon desenlerinin değerlendirilmesi sonucu, on adet killi toprak numunesinde: illit, montmorillonit, klorit ve kaolinit olmak üzere dört çeşit kil nımeralinin ve kuvars, feldspat ve kalsit olmak üzere üç çeşit toprak mmerdinin olduğu tespit edildi. Bilim Kodu Anahtar Kelimeler Sayfa Adedi Tez Yöneticisi 224.06.01 :X-ışını Toz Difraksiyon Metodu, Kil Mineralleri 157 Prof.Dr. Rahmi YAĞBASAN

INVESTIGATION OF CLAY MINERALS BY X-RAY POWDER DIFFRACTION METHODS (M. Sc. Thesis) Fatma ÇAKMAK GAZİ UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY June 1997 ABSTRACT In this study ten earth specimen containing clay minerals have been investigated by x-ray powder diffraction method. Then the clay minerals content of the specimen have been found out. Because some of the clay minerals have the same primary diffraction 20 angle, difficulties have been faced in evaluating the x-ray powder diffraction patterns. In order to solve these problems and understand which clay minerals are found in the specimen, every specimen has been taken under a process in which the amount of clay minerals increased against the amount of non-clay minerals. Some of the specimen which have been get rich in clay minerals have been treated with a chemical substance (ethylene glycol), some of them have been heated up to 300°C and the others have been heated up to 550°C. Then after each process x-ray powder diffraction pattern of each specimen has been taken. Analysis of x-ray powder diffraction patterns of each specimen, before and after each process that have been done, has shown that the ten specimen contains four kinds of clay minerals as: illite, montmorillonite, chlorite and kaolinite and three kinds of earth minerals as: quartz, feldspat and calcite. Science code Key Words Page number Adviser 224.06.01 X-Ray Powder Diffraction Methods, Clay Minerals 157 Prof. Dr. Rahmi YA?BASAN