Karayollarında hemzemin kavşak çözümleri için uzman sistem yaklaşımı

Abstract

KARAYOLLARINDA HEMZEMİN KAVŞAK ÇÖZÜMLERİ İÇİN UZMAN SİSTEM YAKLAŞIMI (Yüksek Lisans Tezi) Özgür UĞURLU GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Aralık 2001 ÖZET Kavşak, içinde yol ve yol kenarı trafik hareketlerinin bulunduğu iki veya daha fazla yolun birleştiği veya birbirlerini kestiği; ayrılma, katılma, ayrıldıktan sonra katılma gibi çatışma noktalarının bulunduğu alan olarak tarif edilebilir. Kavşak düzenlemesinin amacı; oluşan çatışma noktalarının kaldırılması veya birbirinden uzaklaştırılması yolu ile kavşak bölgesi içinde bulunan motorlu taşıtlar, bisikletliler ve yayaların geçiş kolaylığı, güvenliği ve konforunu sağlamaktır. Araç hızlarındaki düşme ve beraberinde getirdiği gecikmeler, kesişen yollarda oluşan kapasite azalması, kaza olasılığının artması kavşaklardaki başlıca problemlerdir. Gerek işletim gerekse geometrik olarak kavşak tipinin seçilmesi ve kavşak tasarımında kullanılan elemanların standartlarının belirlenmesi, oluşan problemlerin çözümünü önemli ölçüde etkilediği göz önüne alınarak, bu çalışmada kavşakların tipleri ve tasarım elemanları hakkında geniş bir literatür araştırması yapılmıştır. Kavşakta trafik artışlarından oluşabilecek darboğazların veya tahmin edilen verilerin kavşak üzerindeki hassaslık etkisinin önceden bilinmesi tasarımı yapan kişi için oldukça önemlidir. Çalışmada; hemzemin kavşaklarda hacim, trafik ve geometrik şartlardaki değişimlere bağlı olarak hizmet seviyesi ve kapasitenin tespit edilmesi, oluşacak darboğazlar için uygun alternatiflerin geliştirilmesi, bu11 alternatiflere ait kapasite ve hizmet yeteneklerinin tespiti ve zamansal değerlendirmesi yolu ile karar vericinin mekanizmasına yeterli ölçüde girdi üreten bir model geliştirilmesi amaçlanmış ve bu işlemler hazırlanan bilgisayar programı ile desteklenmiştir. Bilim Kodu Anahtar Kelimeler Sayfa Adedi Tez Yöneticisi 624.04.00 Kavşak, Uzman sistem, Alternatif, Kapasite, Hizmet Seviyesi 203 Y. Doç. Dr. Hikmet BAYIRTEPE

m AN EXPERT SYSTEM APPROACH FOR HIGHWAY AT GRADE INTERSECTION SOLUTIONS (M.Sc.Thesis) Özgür U?URLU GAZI UNIVERSITY INSTITUDE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY December 2001 ABSTRACT Intersections can be defined as the area, where two or more roads join or cross, including the roadway and roadside facilities for traffic movements and conflicting points such as diverging, merging or diverging then merging. The purposes of the arrangements for intersections are removing or seperate each other the existing conflicting points, and providing easy passing, high safety and comfort to the motorize vehicle and pedestrians. The most problems at intersections are the reduction of vehicular speed resulting in delays, decreasing in capacity of intersecting roads, and increasing in accident probablity. According to, the choose of intersection type either operational or geometrical, and determine the standarts of intersection design elements, effect in solution of existing problems, in these study a wide literature rewiev performed about the various types and design elements of intersections. The congestions occured at intersection due to increasing in traffic demand, or the sensitive effect of estimated datas on intersection is very important for designer. In these study; determination of capacity and level of service for an intersection related to the volume, traffic and geometric conditions variations, development suitable alternatives for occured congestions, determination of capacity and level ofIV service for the alternatives, and development a model that provide sufficient inputs for mechanism of decision owner by time dependent evaluations are purposed and the prosses is supported by a computer program. Science Code Key Words Page Number Adviser : 624.04.00 : Intersection, Expert system, Alternative, Capacity, Level of service : 203 : Y. Doç. Dr. Hikmet BAYIRTEPE