Türkiye`de kentsel ulaşım planlaması çalışmalarında benimsenen yaklaşımlar; sorunlar ve çözüm önerileri

Abstract

Kapsamlı kentsel ulasım planları dünyada 1950'li yıllardan bu yanahazırlanmaktadır. Ülkemizde de bazı kentlerimiz için kentiçi trafik ve ulasımsistemlerinin planlanması amacıyla gerek parçacıl gerekse bütüncül olarakplanlı dönem baslangıcı olan 1960'lı yıllardan günümüze kadar çok sayıda etütve plan faaliyeti gerçeklestirilmistir. Bu tez çalısmasında ülkemizin çesitlikentlerinde yapılmıs kentiçi ulasım planlama çalısmaları kapsamlı olarakkronolojik bir sıralama içinde incelenmekte ve degerlendirilmektedir. Tezinsonunda ulasılması beklenen hedef ise; ülkemizde kentsel ulasım planlamasındayasanan belirsizligin ve düzensizligin giderilmesi ve planlamanın sistematik biryapıya kavusturulması için makro düzeyde düzenleme önerilerinintanımlanmasıdır. Bu amaç ve hedefe yönelik olarak; Türkiye'de kentsel ulasımplanlamasının geçmisi ve geçirdigi asamalar, planlama süreçleri, kapsamları,çalısmalarda benimsenen politikalar, yaklasımlar ve öneriler ile birlikteincelenmis, çalısmalar belirlenen bazı kriterler çerçevesinde sınıflandırmalaratabi tutulmus, elde edilen sonuçlar rakamsal degerlerle istatistiksel olarak ifadeedilmis ve degerlendirilmistir. Bu sayede, ülkemizdeki kentsel ulasım planlamaçalısmaları ve ulasım planlama pratiginin günümüze kadar izledigi seyirhakkında genel bir fikir ortaya konmustur. Sonuçta; kentlerimiz içinhazırlanan tüm ulasım etüt ve planlarının bütün yönleri ile irdelendigi bilimselvbir çalısmanın literatürdeki esikligi de giderilmistir. Tez, bu yönü ile kentselulasım planlaması çalısmaları açısından envanter niteliginde bir çalısma olup,gerek kentsel ulasım planlaması gerekse ulasım egitimi konularında faydalıolacagı ve kentsel ulasım planlamasının önemine bir kez daha dikkat çekmesiaçısından ulasım sektörünün paydaslarına katkı saglayacagı düsünülmektedir.

Since the 1950?s, comprehensive urban transportation master plans are beingprepared in the world. Either partial or comprehensive, many transport studiesand plans have been conducted in our cities in order to plan urban traffic andtransport systems since the 1960?s, which is the beginning of the planned periodin Turkey. In this thesis study, the urban transport studies and plans of ourcities are examined and evaluated in the chronological order in a comprehensivemanner. The objective to be reached in the thesis is a definition of the regulationproposals in macro level in order to overcome indefiniteness and disorder, andformulation of a systematic structure in the urban transportation planning inTurkey. Within this framework, the background and progress of urbantransportation planning in Turkey, together with planning processes, scopes,policies, approaches and proposals adopted in the studies are examined; thestudies are classified and evaluated under the basis of some criteria and theachieved results are defined statistically by means of some numbers. Thus, ageneral overview on the development of urban transportation planning practiceand the studies prepared up to now in Turkey is given. Consequently, thiscomprehensive scientific study, which covers all of the transportation studiesand plans of Turkish cities, fills a gap in literature. The thesis has an inventorycharacteristic in terms of urban transportation planning studies in Turkey andviiit is believed that the thesis will be a useful source in transport education andplanning and by the particular attention it points out to the importance ofurban transportation planning, it will contribute the transportation sectorshareholders a lot.