Yetenek tabanlı savunma proje seçiminde yeni bir yaklaşım: MAQ ve çözümleri

Abstract

Savunma alanında projelerin değerlendirilmesi ve seçimi ülke açısından önemli bir karar problemidir. Projeler normal koşullarda parasal getirilerine dayalı olarak seçilirken; savunma alanında proje gerçekleştirilme riski, çevre, harekât alanındaki faydalar vb şeklinde farklı faydalarına göre değerlendirilmektedir. Projelerin faydalarına göre seçimi literatürde sermaye bütçeleme/sırt çantası/proje seçimi problemleri olarak tanımlanmaktadır.Günümüzde savunma için uzun vadeli planlamalarda, klasik proje seçiminden yetenek tabanlı proje seçim yaklaşımına doğru bir geçiş yaşanmaktadır. Bu yeni yaklaşımda projelere, güvenlik alanındaki kullanımı, personel ve eğitim ihtiyaçları vb şeklinde bir bütün olarak bakılmakta ve farklı kullanım alanlarına göre farklı senaryolar tanımlanmaktadır.Bu tezde, uzun dönemli savunma proje seçiminde yeni bir kombine yaklaşım, MAQ yaklaşımı önerilmektedir. MAQ yaklaşımı, çok amaçlı-AHP-KFY konularını içeren aşamalardan oluşmaktadır. MAQ yaklaşımı ile elde edilen veriler kullanılarak oluşturulan çok amaçlı-çoklu sermaye bütçeleme modeli hedef programlama ve bulanık hedef programlama ile çözülmektedir.Karar vericinin, amaçlar arası öncelik veya amaç ağırlık değerleri bilgilerine sahip olması durumlarına göre öncelikli veya toplamsal ağırlıklı hedef ve bulanık hedef programlama modelleri kullanılmaktadır. Önerilen yaklaşım ve dört ayrı çözüm yöntemi, onaltı proje ve sekiz senaryo üzerinde uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar yorumlanmış ve birbirleriyle karşılaştırılmıştır.Anahtar Kelimeler : Kalite Fonksiyon Yayılımı (KFY), Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP), Sermaye Bütçeleme Problemi (SBP), Hedef Programlama (HP), Bulanık Hedef Programlama (BHP)

Evaluation and selection of projects in the field of defense is an important decision problem for the country. While in normal circumstances projects are selected based on financial returns, in the field of defense the realization risk of projects, environmental impact, war field benefits, etc. are evaluated as varied benefits. Selection of projects according to benefits is defined in the literature as capital budgeting problems.Nowadays, ?in long-term defense planning/projects?, the approach is transforming from classic project selection towards an approach based on capability based project selection. In this new approach projects are treated as a whole by including the use in defense sector, manpower requirements, and necessities of training and different scenarios are defined considering different areas.In this dissertation, a new combined approach, MAQ is proposed for selection of the long-term defense projects. MAQ approach is composed of multi-objective- AHP-QFD stages. The capital budgeting problem, modeled by using data gathered from MAQ approach is solved by goal programming and fuzzy goal programmingPre-emptive or additive goal and fuzzy goal programming models are used depending on condition of the decision maker having priority in between objectives or weight values of objectives. Suggested approach and four different solutions applied on sixteen projects and eight scenarios. The results are compared with each other and interpreted.Key Words : Quality Function Deployment (QFD), Analytical Hierarchy Process (AHP), Capital Budgeting Problem (CBP), Goal Programming (GP), Fuzzy Goal Programming (FGP)