Dış ortam şartlarının ağaç malzemenin yanma özelliklerine etkileri

Abstract

Bu çalışma, açık hava şartlarına bırakılmış ağaç malzemenin mevsimsel etkiler sonunda değişen ağırlık kaybı ve yanma özelliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu maksatla Doğu kayını (Fagus orientalis Lipsky), sapsız meşe (Quercus petraea Liebl.) ve sarıçam (Pinus sylvestris L.) odunlarından ASTM–E 160-50' ye göre hazırlanan örnekler, tanalith-E (T) ve wolmanit-CB (W) emprenye maddeleri ile ASTM-D 1413-76' ya göre emprenye edildikten sonra ASTM-D 3023' e göre üst yüzey işleminde sentetik (St) ve su bazlı (Sb) vernik uygulanmıştır. Vernikleme işleminden sonra deney örnekleri her ağaç çeşidinden mevsim başlangıcında (mart, haziran, eylül ve aralık) ve bir yıl süre ile açık hava şartlarına bırakılmıştır. Mevsim sonlarında ve bir yıl sonunda yanma deneyi yapılarak, bu deneylerde; ağırlık kaybı, yanma sıcaklık değerleri (AKY, KKY, KHY), ışık yoğunlukları (AKY, KKY, KHY), yıkılma süresi, toplam yanma süresi, açığa çıkan oksijen (O2), karbonmonoksit (CO), karbondioksit (CO2) ve azotoksit (NOx) miktarları belirlenmiştir. Bu testlerin sonuçlarına göre; mevsimlerin etkisi ve ağaç türünün seçimi öncelikli olarak yanma performansını etkilemiştir. Kış ve sonbahar mevsimlerinde ağırlık kaybı, yanma süresi, kor hali hariç diğer yanma çeşitlerindeki O2 miktarı yüksek değerdeyken, yanma sıcaklıkları, CO, CO2 ve NOx miktarları yine kor hali hariç en düşük değerleri vermiştir. Doğu kayını diğer ağaç türlerine göre daha kısa sürede yıkılırken, kor halde uzun süreli yanmış, ağırlık kaybı, toplam yanma süresi, CO, CO2 ve NOx miktarları bakımından kendi kendine yanma süreleri haricinde en yüksek değerleri göstermiştir. Emprenye maddeleri yanma sıcaklıkları ve NOx miktarlarını arttırmaktadır. Yanma sürelerini wolmanit-CB'nin %33, tanalith-E' nin %29 arttırdığı belirlenmiştir. Vernik çeşitleri ağırlık kaybını azaltırken, yıkılma süresini arttırmıştır. Su bazlı vernik yanma sıcaklıklarını, AKY ve KKY' da CO2, CO ve NOx miktarlarını yüksektirken, O2 miktarlarını düşürdüğü bunun sonucu olarakta yangında zehirlenme riskini arttırdığı söylenebilir. Yangın riski olan mekanlarda Doğu kayını yerine, sapsız meşe yada sarıçam kullanılması önerilebilir.

This work was carried out to determine the changing mass reduction and combustion properties of wood materials, exposed to outdoor conditions after at the end of seasonal effects. For this purpose, Oriental beech (Fagus orientalis Lipsky), sensile oak (Quercus petraea Liebl.) and scots pine (Pinus sylvestris L.) wood examples prepared in accordance with ASTM E 160-50, after impregnated in accordance with ASTM-D 1413-76 with imregnating substances, tanalith-E (T) and wolmanit-CB (W), applied surface processes varnish in according with ASTM-D 3023 synthetic (St) and water-based (Sb) varnish. After varnished test samples from each tree species left to outdoor conditions at the beginning of the seasons (March, June, September and December) and for a year.At the seasons ended and end of a year, performed combustion experiments, in these experiments determined mass reduction, combustion temperatures (flame-source, without flame stage, glowing stage), light intensity (F.S., W.F.S., G.S.), demolition duration, total combustion duration, released of oxygen (O2), carbon monoxide (CO), carbon dioxide (CO2) and nitrogen oxides (NOx) amounts. The results of these tests; choice of tree species and effects of seasons has affected primarily the combustion performance. İn winter and autumn while mass reduction, combustion duration, the amount of O2 in the other varieties of combustion except for glowing stage in highest value, combustion temperatures, CO, CO2 and NOx gave the lowest values except for glowing stage. Compared to other tree species Oriental beech, demolished in less duration, burned out in a long-term in glowing stage, mass reduction, total combustion duration, CO, CO2 and NOx values except in terms of flame-source combustion showed the highest values. Imregnating substances increases combustion temperature and NOx values. İt was determined to increase combustion durations wolmanit-CB 33%, tanalith E 29%. Varnish types while reducing mass reduction, increased the duration demolition. Water-based varnish while increased combustion temperatures and amounts of CO2, CO and NOx in F.S. and W.F.S, can be said to reduce the amount of O2 as a result of this increased the risk poisoning in the fire.The places with a risk of fire advisable to use, oak or pine instead of beech.