Kentsel yaşam kalitesinin ölçülebilirliği: Belediye stratejik planları üzerinden bir değerlendirme

Abstract

Dünya genelinde kentleşme oranının artması, kentsel sorunlardaki artış, kentlerin ekonomik ve sosyal alandaki konumu ve kentsel hizmetlerden artan beklentiler kentsel yaşam kalitesine yönelik politikaların geliştirilmesinde ve uygulamasında yerel yönetimlerin önemini artırmıştır. Kentsel hizmetlerin sunumuna ilişkin önemli görev ve yetkileri olan belediyeler, kentlerdeki yaşam kalitesinin sağlanmasında önemli bir aktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kapsamda belediyeler, kentlerde etkin hizmet sunumu gerçekleştirebilmeleri için stratejik plan hazırlamakla yükümlü tutulmuşlardır. Bu çalışmanın amacı, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü, Birleşmiş Milletler, Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşların çalışmalarında ön plana çıkan kentsel yaşam kalitesi göstergelerinin ve kentsel yaşam kalitesi yaklaşımının belediyelerin stratejik planlarında ne ölçüde yer aldığını tespit etmektir. Bu doğrultuda belediyelerce hazırlanan stratejik planlar, bu çalışmada belirlenen kriterler bazında incelenmiş ve frekans analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında Türkiye'deki farklı gelişmişlik düzeyine sahip illerdeki belediyelerin incelenebilmesi ve farklı bölgelerin temsil edilebilmesi için Düzey-2 İstatistiki Bölge Birimleri dikkate alınmıştır. Bu çerçevede, Düzey-2 bölgeleri içinde kalkınma ajanslarının merkezlerinin bulunduğu 26 ilin belediyesinin stratejik planları incelenmiştir.

Due to rapid urbanization, growing urban problems; social and economic role of cities and the increasing expectations of citizens for urban services, local governments have become important in developing and implementing policies related to the quality of urban life. Municipalities have an important role to play in ensuring quality of life in cities. To do so, municipalities are required to prepare strategic plan. This study aims to ascertain to what extent municipal strategic plans contain performance indicators commonly used by international organizations such as Organization for Economic Cooperation and Development, United Nations, World Health Organization and European Union to measure the quality of urban life. For this purpose, municipal strategic plans are examined by criteria determined in this study, and frequency analysis is used. Within the scope of this study, the Nomenclature of Territorial Units for Statistics-2 (NUTS-2) are taken into consideration in order to examine municipalities in cities with different level of development and to represent all regions of Turkey. Municipal strategic plans of 26 cities in which centers of development agencies in NUTS-2 regions located are examined.