Tarihi köprülerin korunmasında özgünlük ölçütünün değerlendirilmesi

Abstract

Tez kapsamında günümüzde kabul gören koruma yaklaşımı çerçevesinde; bir kültür varlığının korunmasına yönelik yapılmış olan uygulamaların başarılı olup olmadığının ve Dünya Mirası statüsüne sahip olması için gereken üstün evrensel değer nitelikleri arasında yer alan özgünlük kriterini ne derecede sağladığının belirlenmesi hedeflenmiştir. Öncelikle, koruma ve özgünlük kavramının tarihsel süreç içinde gelişimi incelenerek bir kültür varlığının özgünlük düzeyinin belirlenebilmesi amacıyla metodoloji oluşturulmuştur. Bu metodoloji doğrultusunda köprü mimarisi ve gelişimi incelenerek, Türkiye sınırları içinde bulunan Roma, Doğu Roma, Selçuklu ve Osmanlı Dönemi eseri köprülerin tez çalışması kapsamında oluşturulan Özgünlük Analiz Yöntemi ile günümüze ulaşana kadar geçirmiş olduğu değişimlerin ölçeği ve değişimlerin olumlu ve olumsuz yönleri de göz önüne alınarak, elde edilen verilere göre özgünlük derecesi belirlenmiştir. Belirlenen özgünlük değerleri doğrultusunda; günümüze ulaşabilen tarihi köprülerin koruma çalışmalarında ne derecede başarılı olunduğu ve günümüzdeki koruma çalışmalarında da nasıl başarılı olacağının yöntemlerinin oluşturulması sağlanmıştır.

Within the scope of this thesis with respect to contemporary conservation approaches, it is aimed to determine whether the practices for the preservation of cultural heritage are successful and to what extent they meet the criteria of authenticity which are among the superior universal value qualities required for having a World Heritage statute. Firstly, a methodology has been developed for a determination of authenticity level of cultural assets by examining the historical development of the concept of conservation and authenticity. The bridge architecture and development was examined by using the Authenticity Analyzing Methodology that was created within the framework of this thesis and the degree of authenticity of the Roman, East Roman, Seljuk and Ottoman Period bridges in Turkey was determined by considering the scale of the changes that survived today and the positive and the negative aspects of the changes. In accordance with the determined authenticity values; a method has been developed to obtaine how successful was the conservation works of historical bridges and how they can be successful today.