İlkokul 4. sınıf insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi ile sosyal bilgiler ders kitaplarının temel insani değerler açısından karşılaştırılması

Abstract

Değerler bizi biz yapan, davranışlarımıza yön veren, başkalarının davranışları karşısında tutumuzu belirleyen, insanlarla ilişkilerimizi yönlendirmemize yardım eden, hayatı daha anlamlı kılan prensiplerimizdir. İlk değer yargılarımızı aile içinde öğreniriz. Daha sonra okul ortamında öğretmenlerimizle ve arkadaşlarımızla yeni değerler edinir, mevcut değerlerimizi de değiştiririz. Bütün insanlarla aynı ortamda huzur barış içinde yaşayabilmemizi sahip olduğumuz ortak değerlere borçluyuzdur. Bazı zamanlar iletişim kurmada zorluklar çıkar ve çatışmalar başlar. Kaosa sürüklenmemek için herkesin uyması gereken kurallar, kanunlar konulmuştur. Bu kurallara uyma eğilimi de bir çeşit değer yargılarına bağlıdır. Ailede başlayan değer eğitimi okulda devam eder. Bu konuda öğretmenlerimize ciddi sorumluluklar düşmektedir. Günlük yaşamda karşılaşılabilecek bütün konuları somut olarak ele alan Sosyal Bilgiler dersi öğrenciler açısından oldukça önemlidir. İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi dersi ise insanı, insan haklarını, bunları korumayı, geliştirmeyi, saygıyı, farklılıkları gözetmeden aynı vatan toprağı üzerinde birlikte yaşamayı, demokrasiyi, hoşgörüyü ele alan, Sosyal Bilgiler dersinin kapsadığı ve en az Sosyal Bilgiler dersi kadar önemli olduğu düşünülen bir derstir. İki dersin ortak konular barındırdığı gibi aktarılması öngörülen ortak değerlere de sahip olduğu düşünülmektedir. Her iki dersin ders kitaplarının temel insani değerler açısından karşılaştırılması, söz konusu olan bu derslerin öğretimine, öğretmenlere, velilere, yöneticilere, eğitim öğretim programları hazırlayıcılarına, öğrencilerin değer yargılarının oluşumuna ve gelişimine katkı sağlaması açısından önemlidir.Bu çalışmada ilkokul 4.sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi ile Sosyal Bilgiler ders kitaplarının temel insani değerler açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Ağrı merkezde ilkokul 4. sınıflarda okutulan Doç. Dr. Beyhan ZABUN editörlüğündeki İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi ders kitabı ile yine aynı yıllarda ilkokul 4. sınıflarda okutulan Doç. Dr. Adnan ALTUN, Doç. Dr. Süleyman ELMACI ve Yrd. Doç. Dr. Adem BELDAĞ editörlüğündeki Sosyal Bilgiler ders kitabı veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmada her iki ders kitabı içeriğindeki ünite ve konular incelenmiş; konu metinlerinin türleri irdelenmiş ve barındırdığı değerler tespit edilmeye çalışılarak öğretim programlarında yer alan değerlerle karşılaştırılmıştır. Ayrıca iki ders kitabı, içeriğindeki ortak değerleri ele alınış biçimi ve bu değerlerin niceliği ve niteliği konusunda karşılaştırılmıştır. Araştırmada İHYD ders kitabında yer alan değerler ile SB ders kitabında yer alan değerler arasında bir paralellik tespit edilmiştir. İki dersin öğretim programları disiplinler arası yaklaşıma uygun olarak hazırlanıldığı görülmüştür. Değerler eğitiminde her iki dersin içerdiği değerlerin tutarlılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Values are what makes us our behavior directional, who determines our stance in the face of the behavior of others, helping us direct our relationships with people life is more meaningful principled. We learn our first trial judgments within the family. Then we acquire new values with our teachers and our friends in school, we also change the current level. We owe it to our common values that we can live in peace with all the people in the same environment. Sometimes there are difficulties in communication and conflicts begin. The laws, laws and regulations that everyone must obey in order not to be dragged into chaos. The tendency to comply with these rules also depends on some kind of value judgment.The value education that begins at the home continues in the school. In this regard, our teachers have serious responsibilities. The Social Studies lesson is very important for the students as it tackles all the issues that may be encountered in everyday life. Human Rights, Citizenship and Democracy lesson is a lesson in which one thinks that human beings, human rights, protecting, developing, respecting, respecting differences, living together on the same homeland, democracy, tolerance, covered by Social Studies lesson and at least as important as Social Studies lesson course. It is believed that the two courses have common subjects as well as common values that are foreseen to be transferred. The comparison of textbooks in terms of basic human values of both courses is important in terms of contributing to the formation and development of value judgments of the students to the teaching of these subjects, teachers, parents, administrators and teachers of educational curricula.In this study, it was aimed to compare 4th grade primary school human rights, citizenship and democracy and social studies textbooks in terms of basic human values. Research, 2017-2018 academic year in the center of Agri primary school in the 4th grade taught in the Assoc. Dr. Beyhan ZABUN edited the Human Rights, Citizenship and Democracy course book and again in the same year in the 4th grade primary school Assoc. Dr. Adnan ALTUN, Assoc. Dr. Süleyman ELMACI and Assist. Assoc. Dr. The Social Studies textbook in the editorial board of Adem BELDAĞ was used as data collection tool.In the study, the units and subjects of each course book were examined; the types of subject texts were examined and the values they held were tried to be determined and compared with the values in teaching programs. In addition, two textbooks have been compared in terms of the way in which their common values are handled and the quantities and qualities of these values. In the research, a parallelism was found between the values in the human rights citizenship and democracy course book and the values in the social studies textbook. It is seen that the curriculums of the two courses are prepared in accordance with the interdisciplinary approach. In the education of values, the results of both courses are consistent.