Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ahlak eğitimine yönelik yeterlik algı ve görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ahlak eğitimine yönelik yeterlik algılarını ve görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubu 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı'nda öğrenim gören öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntemden yararlanılmıştır. Nicel boyuttaki araştırma verileri, araştırmacı tarafından oluşturulan değişkenlerin yer aldığı `Kişisel Bilgi Formu` ve Temli Durmuş(2016) tarafından geliştirilen ''Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ahlak Eğitimine Yönelik Yeterlik Algıları Ölçeği` ile elde edilmiştir. Nitel boyuttaki araştırma verileri ise açık uçlu sorulardan oluşan yazılı görüş formu ile toplanmıştır. Nicel verilerin analizi istatistiksel analiz programı vasıtasıyla gerçekleştirilmiştir. Nitel verilerin analizi için betimsel analiz tekniği kullanılmıştır.Araştırmanın nicel sonuçlarına göre sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ahlak eğitimine yönelik yeterlik algılarının yüksek olduğu görülmektedir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ahlak eğitimine yönelik yeterlik algı düzeyleri; cinsiyet, mezun oldukları lise, ailenin aylık geliri, anne ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre çeşitli alt boyutlarda istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar göstermektedir. Fakat öğretmen adaylarının ahlak eğitimine yönelik yeterlik algı düzeyleri; yaş, sınıf, yaşamının büyük çoğunluğunu geçirdiği yerleşim birimi ve yaşadıkları aile tipi değişkenlerine göre çeşitli alt boyutlarda istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar göstermemektedir.Araştırmanın nitel sonuçlarına göre sosyal bilgiler öğretmen adayları, ahlak eğitiminde önemli olan değerlere ve bu değerleri önemli görme nedenlerine, öğretmen olduklarında öğrencilerinin ahlaki davranış göstermelerine ilişkin neler yapabileceklerine, ahlak eğitiminde öğrenme-öğretme sürecini nasıl yapılandıracaklarına, ahlaki olarak sorunlu olan öğrencilere yönelik çözüm önerilerine, ahlak eğitimine ilişkin yeterli olma ve olamama nedenlerine yönelik görüş bildirmişlerdir.

The aim of this research is to reveal the prospective social studies teachers' perception of efficacy and opinions towards morals education. The study group of the research consists of the prospective teachers, who still receive education at the Department of Social Studies Teaching of Turkish Language and Social Sciences – Social Studies Teaching Department in the Faculty of Education of Niğde Ömer Halisdemir University, within the academic year of 2018-2019. The mixed research method, in which both quantitative and qualitative research methods were implemented together, was used in the research. Data in the quantitative dimension were obtained by means of `Personal Information Form` including the variables that have already been formed by the researcher and `Primary School Teacher Candidates' Competency Perception Scale For Moral Education` developed by Temli Durmuş (2016). Data in the qualitative dimension were collected by written opinion form consisting of open-ended questions. The analysis of quantitative data was realized by means of statistical analysis package program. For the analysis of qualitative data, descriptive analysis method was used.According to the quantitative results of the research, it is seen that the prospective social studies teachers' perception of efficacy towards morals education is high. The levels of the prospective social studies teachers' perception of efficacy towards morals education have differed by the variables of gender, the high school which they graduated from, the monthly income of the family, the educational backgrounds of the father and mother, as to be statistically significant in various sub-dimensions. However, the levels of the prospective teachers' perception of efficacy towards morals education have not varied as to be statistically significant in various sub-dimensions, by the variables of age, class, residential area where they have led the vast majority of their lives, and the type of family which they are members of. According to the qualitative results of the research, the prospective social studies teachers have stated their opinions concerning the values significant in morals education and the reasons why they consider these values significant; what they will be able to do for their students to display ethical behavior when they become the teachers; how they will structure the whole learning-teaching process in the morals education; the solution recommendations for the students who have some ethical problems, and the reasons for their being and not being competence in terms of morals education.