Tarihi kent meydanlarının yeniden işlevlendirilmesine yönelik bir araştırma: Üsküdar Çarşı Meydanı

Abstract

Geçmişten bugüne eskiyen, köhneleşen ve kentsel gelişim dinamiklerine uyum sağlayamayan meydanlar, yetkili çevreler tarafından yenileme ve yeniden işlevlendirme kapsamında ele alınarak planlanmaktadır. Bu bağlamda, Üsküdar kent merkezini içine alan metropol ölçeğindeki projelerin ve yatırımların etkisi ile Tarihi Üsküdar Çarşı Meydanı'nın da değişime, dönüşüme ve yeni işlevlere zorlanacağı açıktır. Bu çalışma ile meydanların kent için önemi vurgulanarak, üstlendiği işlevler incelenmiş ve Tarihi Üsküdar Çarşı Meydanı'nın yeniden işlevlendirilmesinin ekonomiyi, ulaşımı, rekreasyon ve sosyo-kültürel eylemleri ilgilendiren yönleri ortaya konulmuştur. Ayrıca meydanda işlevini yitirmiş anıtsal yapıların kente kazandırılmasına ilişkin önerilerde de bulunulmuştur.Bu çalışmada İstanbul Metropoliten Alan içinde ulaşım faktörleri yönünden önemli bir transfer merkezi konumunda olan Tarihi Üsküdar Çarşı Meydanı'nın halihazır kullanımı ile kamu kaynaklı projeleri incelenmiş, karayolu, denizyolu ve raylı sistemlerinin entegrasyonu için alınan plan kararları ile Tarihi Üsküdar Çarşı Meydanı'na etkileri değerlendirilmiştir. Coğrafi, tarihi – kültürel değerleri ile ön plana çıkan meydanın ve çevresinde yer alan tescilli eski eser ve anıt yapıların geleceğe yönelik olarak koruma ve kullanılma ilkelerinin, eserlerin geleceğe aktarımının sağlanmasına yönelik plan kararlarının öncelikle belirlenmesi ve gelecekte yapılacak olan plan – proje çalışmalarına kaynak oluşturması hedeflenmiştir.

Squares that have become old, slummed and couldn't adopt themselves to the dynamics of urban development from past to present are planned to be treated for renewal and refunctioning purposes by relevant authorities. For this purpose, it is clear that the Historical Bazaar Square of Üsküdar will be forced to change, transform and be open for new functions as a result of metropolis scaled projects and investments that also include the town center of Üsküdar. In this study, the significance of squares for a town is highlighted, their functions are examined and economic, transportation related, recreational and sociocultural aspects of refunctioning of The Historical Bazaar Square of Üsküdar are explained. Furthermore, suggestions for reintroduction of monumental structures, which are available within the square but do not function currently, to the town are also made.Public funded projects for utilization purposes of the Historical Bazaar Square of Üsküdar, which is currently functioning as an important transfer center for transportation within Istanbul Metropolitan Area, are examined in this study and plan related decisions that were taken for integration of land, marine and railway transportation systems and their effects on the Historical Bazaar Square of Üsküdarare assessed. It is intended to determine the principles for protection and utilization of the square, which is significant with its geographical, historical and cultural assets, and registered ancient artifacts and monumental structures surrounding the square and to determine the decisions for plans for preservation of these assets for the future and to use these principles and decisions as resources for future plan and project works.