Geleneksel konut cephelerindeki bozulma ve hasar nedenlerinin irdelenmesi: Antalya-Kaleiçi örneği

Abstract

Geçmişten günümüze kent kimliklerinin şekillenmesinde mimari yapılar ve cepheleri önemli yer tutmaktadır. Toplumların önemli tarihsel, kültürel ve yapısal mirasları olan geleneksel konutlarda, sosyal yaşamda meydana gelen değişimler, kullanıcı isteklerine de bağlı olarak gerçekleştirilen müdahalelerin yanı sıra, etkisi sürekli olan çevresel etkenlerin sonucunda yapısal bozulmalarla karşılaşılmakta ve bu durum yeni çıkan malzemelerin öncelikli tercih edilmesi sonucu geleneksel konutların özgünlüklerinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına sebep olmaktadır.Tez kapsamında yapılacak çalışma ile geleneksel konut cephelerinde meydana gelen bozulmalar literatür bilgisi üzerinden temel bilgiler araştırılarak Kaleiçi'nde günümüzde harap durumda bulunan konutların cephelerindeki yapı elemanlarında meydana gelen bozulmaları incelemeyi, belgelemeyi amaçlamaktadır.Çalışmanın ilk aşamasında bozulma süreci kaynaklar üzerinden araştırılırken önceden yapılmış çalışmaların literatürde dağınık bir şekilde yer alması nedeniyle, bu konuda sorun-etken-sonuç ilişkisinin netleştirilmesi açısından tezde bozulma analizine yönelik sistematik bir süreç izlenmiştir. İkinci bölümde, Antalya kent tarihi içerisinde Kaleiçi bölgesinin tarihsel süreçteki yerini, önemini sürdürmesi ile ilgili konulardan bahsedilmiş, bölgenin şekillenmesi ile ilgili bilgiler aktarılarak giriş yapılmıştır. Üçüncü bölümde, Kaleiçi'nin bölgesel nitelikleri açısından bir bütün olması ve Antalya'nın eski kent merkezi olması günümüzde de bu konumunu sürdürmesi nedeniyle çalışma alanı olarak seçilen Kaleiçi yerleşimin fiziksel değerlendirilmesi ve bölgede yer alan geleneksel konutların mimarisi ve sistemiyle ilgili bilgiler derlenmiştir. Çalışmanın analizi aşaması olan dördüncü bölümde Kaleiçi'ne hem doku olarak üst ölçekte hem de yapısal ölçekte bakılmış ve gözlemler yapılmıştır. Sonuç olarak; geleneksel konutlarda oluşan sorunlar için çalışma kapsamında gerçekleştirilen örnek analizlerin neticesinde yapıların bozulma süreçlerinin belirleneceği, önlem alınması açısından ön bilgi oluşturulabileceği, geleneksel dokunun korunmasına yönelik adımın atılmış olacağı ve bozulma konusuna yönelik süreci yorumlamayı kolaylaştıracak bir envanter oluşturulduğu düşünülmektedir.

Architectural buildings and their facades have had an important place in the formation city identities from the past to the day. The traditional housings which are important historical, cultural and structural heritages of communities deteriorate due to various reasons after the long-term usage. Especially, as a result of changes which occur in social life and depending on current user demands, it causes that the traditional woody buildings are confronted with the danger to be destroyed as a result that they are not preferred, they are neglected and they are left. With this study which will be done within the scope of thesis, it is aimed to review and document deteriorations which occur on structural members of housings which are in disrepair in Kaleici today as the basic information is researched through deteriorations which occur on the traditional housing facades. While the deterioration process has been searched through the sources on the first section of the study, a systematic process related to the analysis of deterioration has been followed in the thesis in order to clarify the relation between problem-factor-result on this subject as the studies which have been previously done are disjointed in the literature. On the second section, it has been introduced, Antalya is a strategical region which has been constantly tried to be captured with the importance that the region of Kaleici has got in the city history in Antalya, with the occupations and the conquerings, and it has sustained its place, importance in the historical process. On the third section, the information has been collected on the physical assessment of the settlement in Kaleici, and on the architecture and system of the traditional housings in the region as Kaleici is a whole in terms of its regional qualities and Antalya is an ancient city center, it sustains its position today. On the fourth section which is the study's analysis section, the review and observations have been done at the top scale in the textural meaning and at the structural scale for Kaleiçi.In brief, as a result of the model analysis which would be done within the scope of study, it is thought that an inventory which they deterioration processes of buildings would be prevented, steps related to protect the traditional tissue will have been taken and it will faciliate to interpret on the process related to the deterioration is thought.