Tâlibî Hasan Dede Yetîmü`ş-Şürûh (İnceleme-metin-sözlük)

Abstract

Bu çalışmada, 17. yüzyılın sonlarında İştipli Tâlibî Hasan Dede tarafından yazılmış, Mevlânâ'nın Mesnevî'sinin üçüncü cildinin şerhi olan `Yetîmü'ş-Şürûh` çalışılmıştır. Öncelikle Tâlibî Hasan Dede'nin hayatı hakkında çeşitli kaynaklardan bilgi edinmeye çalıştık. Sonrasında ise Mevlânâ'nın Mesnevî'sine yapılmış şerh ve tercümeler hakkında araştırma yaptık. Tezin ilerleyen kısımlarında eserin nüsha tanıtımını, Tâlibî'nin nüsha seçimini, eserin yazılma sebebi ve eserin isminin veriliş şeklini, Yetîmü'ş-Şürûh'taki şerh metodunu anlattıktan sonra `Yetimü'ş-Şürûh`un değerlendirmesini yaptık. Bu çalışmalardan sonra eski yazıyla yazılmış metnin Latin harflerine çevrilmiş halini verdik. Son olarak eski yazılı metni okurken şerhe yardımcı olduğunu gördüğümüz kelimelerden bir `Kelime Anlamları Sözlüğü` ve şarih tarafından ilgili kelimeyle alakalı kullandığı `bundan murâd şudur` ifadesinden hareketle bir de `Murâd Sözlüğü` oluşturulmuştur.

In this study, `Yetîmü'ş-Şürûh` which is the commentary of the third volume of Mevlânâ's Mesnevi which was written by Tâlibî Hasan Dede from İştip at the end of the 17th century was studied.. First of all, we tried to get information about the life of Tâlibî Hasan Dede from various sources. Afterwards, we researched the commentaries and translations made to the Mevlana's Menevî. In the following parts of the thesis, after doing the intrıduction of the copy work, copy selection of Tâlibî, , the reasons for writing the work and the type of naming the work, explaining the the method of commentary in Yetîmü'ş-Şürûh, we made the evaluation of `Yetîmü'ş-Şürûh` from our points of view. After these studies, we gave the old written text translated into Latin letters. Finally, `A Glossary Of Word Meanings` has been made from the words that help to the commentary while reading the old written text, and a `Murâd Glassary` has been formed on the basis of expressions of `this means that` which was used by Şarih with related word.