Mimarlıkta biyofili olgusu ve sağlık yapıları örneği

Abstract

Modern yapılı çevreyi üreten tasarım anlayışı; doğanın bozulmasını ve insanın doğal dünyadan kopuşunu teşvik etmiş; varoluş tarihi boyunca doğaya adaptasyonla yaşamını sürdüren insan; çevresini biçimlendirme yeteneğinden yoksun bırakılarak, doğasına, içsel ihtiyaçlarına, yerin kendine özgü kimliğine duyarsız yapılı çevrenin dayattığı yaşam biçimine uymaya zorlanmıştır. Araştırmalar, doğal çevre tahribatının ekolojik dengenin yanısıra, insan sağlığı, psikolojisi, ahlakı ve kültürü üzerinde olumsuz etki ve hasarlar yarattığını ortaya koymaktadır. Yaşamın % 90 doğal çevreden yalıtılmış yapılarda geçtiği günümüz kentlerinde insanların; stres kökenli verimlilik kaybı, kronik yorgunluk, depresyon gibi fiziksel ve ruhsal sağlık sorunlarıyla mücadele ettiği bilinmektedir. Doğayla etkileşim, insan yaradılışından gelen psikolojik bir ihtiyaç olduğundan, yapılı çevrede insan-doğa etkileşiminin güçlü bir şekilde sürdürülmesi gerekliliktir. Bu bağlamda insan sağlığı, ekoloji ve sürdürülebilirlik prensiplerine dayanan bir konsept olan biyofilik mimari, bölgesel çevre ve kültürle bağlantılı biçimde yorumlanmakta ve uygulama bulmaktadır. Mimarinin, kullanıcı psikolojisi ve sağlığını doğrudan etkileme potansiyeli, özellikle sağlık yapılarında önem kazanmaktadır. Fiziki hastalıklara eşlik eden kaygı, korku, tedirginliklerle yüklü hassas dönemlerde zorunlu olarak kullanılan sağlık yapılarında, fiziki iyileşmenin işlevsel gerekliliklerinin yanısıra, zihinsel, ruhsal ve duygusal anlamda da bütüncül bir iyileşme süreci gözetilmelidir. Yapılı çevrede doğayla etkileşimin yeniden güçlendirilmesine yönelik bu tez çalışmasıyla `biyofilik mimarlık` paradigmasının, sağlık yapılarında uygulanma biçimi ve içerdiği iyileşmeyi destekleyici potansiyelin irdelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, doğayla etkileşimi farklı ölçülerde gerçekleştiren uluslararası sağlık yapısı örnekleri, taşıdıkları biyofilik nitelikler açısından değerlendirilmektedir. Yapılı çevrede doğayla bütünleşmede bir yöntem olarak biyofilik tasarımın, gelecekte mimarinin insanın doğası ve bütüncül sağlık halinin bir ifadesi olarak gelişmesine rehberlik edeceği düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Biyofili, Biyofilik Mimarlık, Restoratif Çevresel Tasarım, Sağlık Yapıları, İyileştiren Hastane, İnsan-Doğa İlişkisi.

Sense of design that makes modern urban environment caused nature to be destroyed as well as making humans to float away from nature. Since the history of its existence, humanity have been living with adaptation to nature. Humans are forced to adapt insensitive lifestyle as a result of making them deprive of forming their surroundings. According to the researches, destruction of nature has negative effects on human health, psychology, moral and culture along with ecological balance. In current modern cities where humans live in %90 isolated from nature, it is known that, they struggle with physical and mental issues such as chronical fatigue syndrome, depression, loss of effiency caused by stress. Since interaction with nature is a psychological need for humans, it is a must that human-nature interaction is sustained strongly. Biophilic architecture, which is a concept based on human health, ecology and sustainability, is interpreted and applied with regard to regional environment and culture.Architecture has a potential of directly affecting user psychology and health which gains importance especially in healthcare buildings. In periods where worry, fear and anxiety exists with physical issues, not only physical treatment but a complete improvement in mental and emotional state should be done. This thesis, which has been aimed to strengthen interaction with nature, examines the supportive potential of `Biophilic Architecture` paradigm and its application format in healthcare buildings. Also, international healthcare building examples that interacts with nature are evaluated in terms of their biophilic properties. It is anticipated that biophilic design, as a method of integration with nature, will guide architecture to improve as symbol of human nature and complete health-state.Key Words: Biophilia, Biophilic Architecture, Restorative Environmental Design, Healtcare Structures, Healing Hospital, Human-Nature Relationship.