Di çîrokên Mele Mehmûdê Bazîdî da kesayetîyên dîrokî

Abstract

Bu çalışmada Molla Mahmûd Bazidî‟nin `Cami‟eya Risaleyan û Hîkayetan Bi Zimanê Kurmancî` (Bütün Risale ve Hîkayeleri) adlı eserindeki 40 hikâyede geçen tarihi kahraman ve şahsiyetlerin topluma etkisi üzerinde duruldu. Çünkü hikâyedeki kahraman ve tarihi şahsiyetlerin toplumun bütün katmanları üzerindeki rolü önemlidir. Bunun içindir ki bu çalışmada 40 hikâyedeki kahraman ve tarihi şahsiyetler üzerinde durmayı gerekli gördük ve analizlerini akademik bir şekilde açıklama ihtiyacı duyduk.Hikâyedeki kahraman ve tarihi şahsiyetlerin rolü eski milletlerin bir aynası gibi günümüze yansımaktadır. Yani bir ayna gibi toplumun bütün yönlerini aydınlatmaktadır. Bu çalışma başlangıç, üç bölüm ve sonuç bölümünden oluşmaktadır.Birinci Bölüm: Bu bölümde `Molla Mahmûd Bazidî‟nin Hayatı ve Eserleri` üzerinde duruldu. Yani genel olarak hayatı, eserleri ve sosyal ilişkileri üzerinde durulmaktadır.İkinci Bölüm: Bu bölümde ise `Hikâyenin Tarifi ve Kürt Hikâyesi` üzerinde duruldu. Yani hikayenin tarifi, konusu, çeşitleri, dünya ve Kürt edebiyatında yeri üzerinde duruldu.Üçüncü Bölüm: Bu bölümde de `Molla Mahmûd Bazidî‟nin 40 Hikâyesindeki Tarihî Şahsiyetler` üzerinde duruldu.Anahtar Kelimeler: Hikâye, Tarihi Şahsiyet, Klasik Edebiyat, Aleksandre Jaba, Molla Mehmûd Bazidî

This study focuses on the impact of historical heroes and personalities in 40 stories of Molla Mahmûd Bazidî‟s work `Cami‟eya Risaleyan û Hîkayetan Bi Zimanê Kurmancî` on society. Because the role of the stories‟ historical personalities and heroes on all parts of society is important.On this basis, it is essential to focus on the historical personalities and heroes and it is needed to analyze them academically in this study.The role of the historical personalities and heroes have reflected to the present time like a mirror of old nations. In other words, they illuminate all aspects of society like a mirror. This study contains introduction, tree sections and conclusion.Section I: It emphasizes on`Life and Works of Molla Mahmûd Bazidî`in this section. Namely it mentions about his life, works and social relations in general.Section II: It emphasizes on ` Description of Story and Kurdish Story` in this section. So it focuses on decription of story, its types and place in World and Kurdish Literature.Section III: It emphasizes on `The Historical Personalities in the stories of Molla Mahmûd Bazidî`. In other words it tells about the role of the historical personalities and heroes on society.Key Words: Story, History Personality, Clasis Literatüre, Aleksandre Jaba, Molla Mehmûd BazidîEv xebata li ser berhema `Cami‟eya Risaleyan û Hîkayetan Bi Zimanê Kurmancî` ya Mele Mehmûdê Bazîdî bi hêla 40 çîrokên da `Kesayetên Dîrokî` derbarê perwerdehî û civaknasîyê de hat nivîsandin. Ji ber ku çîrok, dîrok, wêje, çand ji bo hemû layenên civakê pêwistin. Ji ber vê yekê di vê xebatê de hewcebûna rawestina li ser Mele Mehmûdê Bazidî û berhemên wî yên hîkayetên pend û şîret me girîng dît û analîza wan bi awayekî aqademik da dîyarkirin.Dîrok, kesayetên dîrokî, ziman, wêje, çand wek raporteka (xulaseyeka) gelên kevnare jibo îro tên bikaranîn. Anko e‟ynika gelane kû di hemû astên civakê ronî dikin. Ev xebata jî despêk, sê beşan û encamê ve pêktê.Beşa Yekem: Ev beşa bi navê `Jîyana Mele Mahmûdê Bazîdî û Berhemên Wî` bi awayekî giştî behsa jîyan, perwerdehî, berhem û têkeliyên Mele Mehmûd dike.Beşa Duyem: Ev beşa jî bi navê `Pênaseya Çîrokê û Çîroka Kurdî` ye. Anko pênase, babet, cure û edebiyata dinya û Kurdî da behsa çîrokê dike.Beşa Seyem: Ev beşa li jêr jî nav û nîşan behsa `Di 40 Çîrokên Mele Mehmûdê Bazîdî Da Kesayetên Dîrokî` dike.Peyvên Sereke: Çîrok, Kesayetên Dîrokî, Edebiyata Klasîk, Aleksandre Jaba û Mele Mehmûdê Bazîdî