Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların oyun davranışları, sosyal yetkinlik davranışları ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı, 2017-2018 öğretim yılında MEB'e bağlı okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların oyun davranışları, sosyal yetkinlik davranışları ve ebeveyn tutumlarını belirlemek ve bu değişkenler arasındaki ilişkileri incelemektir.Bu araştırmada, ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Van ili İpekyolu, Tuşba ve Edremit merkez ilçelerinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul öncesi eğitim kurumlarında eğitim gören 12.183 çocuk ve bu çocukların ebeveynleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen 521 çocuk ve onların ebeveynleri oluşturmaktadır. Araştırmada, okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların oyun davranışlarını belirlemek amacıyla `36-71 Aylık Çocuklar İçin Oyun Davranış Ölçeği`, çocukların sosyal yetkinlik davranışlarını belirlemek amacıyla `Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme-30 Ölçeği`, çocukların ebeveynlerinin ebeveyn tutumlarını belirmek için ise `Ebeveyn Tutum Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde betimsel istatistikler (ortalama, standart sapma), fark istatistikleri (t testi, ANOVA, MANOVA) ve Pearson Çarpım Momentler Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır.Yapılan analizler sonucunda; okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların sosyal oyun davranışlarını sıklıkla, paralel oyun davranışlarını bazen, tek başına ve itiş kakışlı oyun davranışlarını nadiren sergiledikleri, sessiz davranışı ise neredeyse hiç sergilemedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Erkek çocukların kız çocuklara göre itiş kakış oyun davranışlarını daha çok sergiledikleri, anne eğitim düzeyi yükseldikçe çocukların sosyal oyun davranışlarını daha çok sergiledikleri, fakat çocukların oyun davranışlarının yaş, kardeş sayısı, baba eğitim düzeyi, aile gelir düzeyi değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Çocukların sosyal yetkinlik davranışlarını sıklıkla sergiledikleri, anksiyete-içedönüklük ve kızgınlık-saldırganlık davranışlarını ise neredeyse hiç sergilemedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Kız çocukların sosyal yetkinlik puanlarının erkek çocuklarından daha yüksek olduğu, anne-baba eğitim düzeyi arttıkça çocukların sosyal yetkinlik davranışlarının arttığı, kardeş sayısı arttıkça çocukların anksiyete-içedönüklük davranışlarının arttığı, fakat çocukların sosyal yetkinlik, anksiyete-içedönüklük ve kızgınlık-saldırganlık davranışlarının yaş ve aile gelir düzeyi değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Çocukların ebeveynlerinin en fazla demokratik tutumu ve aşırı koruyucu tutumu benimsedikleri, otoriter ve izin verici tutumu daha az benimsedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Çocuk sayısı arttıkça ebeveynlerde demokratik tutumun azaldığı, ebeveynlerin eğitim ve gelir düzeyi yükseldikçe demokratik tutumu daha fazla benimsedikleri, otoriter ve aşırı koruyucu tutumu ise daha az benimsedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Çocukların sosyal yetkinlik davranışları, oyun davranışları ve ebeveyn tutumları arasında anlamlı ilişkilerin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study is to determine the play behaviors, social competence behaviors and parental attitudes of children attending preschool education institutions affiliated to the Ministry of National Education in the 2017-2018 academic year and to examine the relationships between these variables.In this study, correlational survey model was used. The target population of the study is composed of 12,183 children who are attending preschool education institutions affiliated to the Ministry of National Education in the central districts of Van province that are Ipekyolu, Tuşba and Edremit in the 2017-2018 academic year and their parents. The sample of the study consists of 521 children and their parents that were determined by stratified sampling method.In this study, `Play Behaviors Scale for Children of 36-71 Months` was used to determine the play behaviors of children, `Social Competence and Behavior Assessment-30 Scale` was used in order to determine social competence behaviors of children and `Parental Attitude Scale` was used to identify parents' parental attitudes. In the analysis of research data, descriptive statistics (mean, standard deviation), differential statistics (t test, ANOVA, MANOVA) and Pearson Product Moment Correlation Coefficient were used.At the end of the analysis; ıt was concluded that children who attend preschool education institutions often exhibit social play behaviors, sometimes exhibit parallel play behaviors, seldom exhibit solitary and rough tumble play behaviors, hardly exhibit reticent play behaviors.It was concluded that boys exhibit rough tumble play behaviors more than girls, and children exhibit social play behaviors more as the level of maternal education increases, but children's play behaviors do not differ significantly according to age, number of siblings, father's education level and family income level. It was concluded that children often exhibit social competence behaviors, and hardly exhibit anxiety-introversion and anger-aggression behaviors. The social competence scores of girls are higher than boys; the social competence behaviors of the children increase as the level of parental education increases in spite of that anxiety-aggression and anger-aggression behaviors decrease; as the number of siblings increase, children's anxiety-introverted behaviors increase; but children's social competence, anxiety-introverted and anger-aggression behaviors do not differ significantly according to age and family's income level.It was concluded that the parents of the children exhibit democratic and over-protective parental attitudes at most, respectively. They exhibit permissive and authoritarian attitudes at least, respectively. As the number of children increases, the democratic attitude decreases; as the parents' level of education and income increase, the parents adopt the democratic attitude more, but the authoritarian and over-protective attitude are adopted less. It was concluded that there are significant relationships between children's play behaviors, social competence behaviors and parents' parental attitudes.